previous next
fĭdēlis , e, adj. 1. fides,
I.that may be trusted or relied upon, trusty, faithful, sincere, true (class.; syn. fidus).
I. Prop.
A. Adj., constr. absol., with dat., or with in and acc.
(γ). With in and acc.: “quam fideli animo et benigno in illam fui,Ter. Hec. 3, 5, 22; cf. Cic. Mil. 10, 29: “in amicos,Sall. C. 9, 2 (others read: in amicis, v. Kritz. ad h. 1.).—
b. Subst.: fĭdēlis , is, m., a trusty person, a confidant: “si quem tuorum fidelium voles, ad me mittas,Cic. Fam. 4, 1, 2.
II. Transf., in gen., of things, to be depended upon, sure, safe, strong, firm, durable (rare but class.): “nam et doctrina et domus, et ars et ager etiam fidelis dici potest: ut sit, quomodo Theophrasto placet, verecunda tralatio,Cic. Fam. 16, 17, 1: “in nave tuta ac fideli,id. Planc. 41, 97: “lorica,Verg. A. 9, 707: “portus,Ov. Tr. 4, 5, 5: “materies terebinthi ad vetustatem,Plin. 13, 6, 12, § 54; “structura,Front. Aquaed. 123: “rimis explendis fidelior pice,Plin. 16, 36, 64, § 158: “fidelissimum glutinum,id. 28, 17, 71, § 236.—Hence, adv., in two forms: fĭdē-lĭter (class. ) and fĭdēle (ante- and postclass.).
I. Faithfully, trustily, certainly, surely, honestly.
(β). Form fidele: “fac fidele sis fidelis,Plaut. Capt. 2, 3, 79: militare, Prud. στεγ. 10, 428. —
c. Sup.: ut is optime te laudasse videatur, qui narraverit fidelissime, Plin. Pan. 56, 2.—
2. (Acc. to II.) Surely, strongly, firmly: per quorum loca fideliter mihi pateret iter, Planc. in Cic. Fam. 10, 23, 2: “oratoris futuri fundamenta fideliter jacere,Quint. 1, 4, 5: “quod fideliter firmum est, a primis statim actionibus arripere optimum est,firmly grounded, id. 6, 4, 14; cf. Gell. 15, 2, 6.—Comp.: “qui quartanum passus convaluerit, fidelius constantiusque postea valiturum,Gell. 17, 12, 3: “memoriae inhaerere fidelius,Quint. 10, 6, 2; cf. id. 10, 3, 2.—Sup.: “fortunae inaurato fidelissime simulacro,very solidly, durably, Plin. 33, 3, 19, § 61.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: