I.masc. celebris, Auct. Her. 2, 4, 7; Tac. A. 2, 88 fin.; 13, 47; 14, 19; Curt. 5, 1, 18; Gell. 17, 21, 10; comp. very rare, but sup. freq.) [perh. Sanscr. çru-, audire; Gr. κλέος; v. Corss. Beitr. p. 368], that which contains a multitude, numerous; hence,
I. Where there is a multitude, or where a multitude comes together; of places, much frequented or resorted to, populous, abounding in, rich in (syn.: plenus, frequens; opp. desertus): celeber πολύανδρος, Gloss. Vet.: “in locis illa fortuita: culti an inculti, celebres an deserti, etc.,” Cic. Part. Or. 10, 36; id. Sest. 67, 140; Cic. Verr. 2, 2, 65, § 159; id. Mil. 24, 66; Auct. Her. 2, 4, 7: “loco celebri an secreto,” Quint. 11, 1, 47: “in foro celeberrimo, tantā frequentiā,” most frequented, Cic. Verr. 2, 3, 58, § 133; “but: celeberrimo fori,” at the time when the Forum was most frequented, Tac. A. 4, 67 fin.: “via,” Cato, R. R. 1, 3: “portus celeberrimus atque plenissimus navium,” Cic. Imp. Pomp. 12, 33: “celeberrimo virorum mulierumque conventu,” Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107; id. Phil. 14, 6, 16; cf. id. Pis. 15, 34: “celebri urbe et copiosā,” id. Arch. 3, 4: “celeberrimo loco (urbis) elatus,” Nep. Dion, 10, 3; cf. Plin. Ep. 2, 7, 7; 8, 6, 14: “pars oppidi,” Suet. Aug. 1: “oraculum,” Cic. Div. 1, 19, 37: “convivium,” Tac. A. 14, 48; id. H. 1, 81: “celeberrima fontibus Ide,” Ov. M. 2, 218: “celeberrimus ilice lucus,” id. Am. 3, 5, 3.—
II. Meton.
A. That is celebrated, honored by a great assembly, procession, train, etc.; renowned, distinguished, celebrated, famous (syn.: clarus, notus, nobilis; in prose and poetry, partic. since the Aug. per.).
(α).
With abl.: “gentis Aquitanae celeber Messala triumphis,” Tib. 2, 1, 33: “dies omni caerimoniarum genere,” Liv. 25, 12, 15; cf. “ludi,” Suet. Aug. 44: “Tiresias famā,” Ov. M. 3, 339: “Daedalus ingenio artis,” id. ib. 8, 159: “vir arte grammaticā,” Plin. 24, 17, 102, § 167: “quisque ingenio,” Tac. Agr. 1: “tribunus plebis opibus, gratiā, etc.,” Vell. 2, 18, 2: “pons Mulvius nocturnis illecebris,” Tac. A. 13, 47.—
(β).
Absol.: “dies celeberrimi laetissimique,” most solemn, festive, Cic. Lael. 3, 12: “res totā Siciliā celeberrima atque notissima,” Cic. Verr. 2, 3, 25, § 61: celebre per Hispaniam responsum, Liv. 21, 19, 8: fama inter barbaros id. 27, 33, 1: “nomen ad posteros,” id. 1, 3, 8: “viri,” id. 26, 27, 16: “duces,” Vell. 2, 17, 2: “Arminius,” Tac. A. 2, 88: “Diana,” Hor. C. 2, 12, 20: “dea,” Ov. M. 1, 747; cf. id. ib. 5, 412: “templa,” Quint. 1, 4, 16: Aper et Secundus, celeberrima tum ingema fori nostri. Tac. Or. 2. —
B. Often repeated, numerous, frequent (very rare): celebri gradu, with double quick step, Att. ap. Non. p. 89, 25 (Trag. Rel. v. 25 Rib.): “verba celeberrima,” often repeated, Ov. A. A. 2, 705: “vox,” id. P. 1, 9, 25: “lapis celeber trans maria et quondam in Campania,” Plin. 34, 1, 2, § 2: “nomina in annalibus,” Gell. 7 (6), 7, 1.