I.to look at closely, attentively, carefully, to inspect, examine (class. in prose and poetry, esp. in the trop. signif.).
I. Lit.: “contemplari unum quidque otiose et considerare coepit,” Cic. Verr. 2, 4, 15, § 33: “candelabrum etiam atque etiam,” id. ib. 2, 4, 28, § “65: argentum (with contemplari),” id. ib. 2, 4, 15, § “33: opus (pictorum),” id. Off. 1, 41, 147: “aliquem,” Sall. C. 58, 18: “pallium diligentius,” Petr. 12, 3; cf. Cic. Verr. 2, 4, 27, § 63: “feminas diligenter ac lente mercantium more,” Suet. Calig. 36: “formam, quā ludum gladiatorium erat aedificaturus,” id. Caes. 31: “lucentia sidera,” Gell. 2, 21, 2: “spatium,” Ov. M. 3, 95 al. —
(β).
With acc. and inf. as object, to observe, perceive (very rare): “cum folia decidere considerassent (corresp. with videre and animadvertere),” Col. 11, 2, 67.—
II. Trop., to consider maturely, to reflect, contemplate, meditate; constr. with the acc., with de, a rel.-clause, ut, or absol.
(α).
With acc.: “mecum in animo vitam tuam,” Ter. Heaut. 2, 4, 5; so, “eos casus mecum ipse,” Cic. Tusc. 5, 1, 3: “reliquum est, quod ipsae optime considerabitis, vestri similes feminae sintne Romae,” id. Fam. 14, 14, 1: “res atque pericula nostra,” Sall. C. 52, 2: “simul ipse qui suadet considerandus est,” Tac. H. 2, 76.— With ex: “Rosciorum factum ex ipsius Chrysogoni judicio,” Cic. Rosc. Am. 37, 108. —With aliquid ex aliquā re: “aliquid ex se et ex suā naturā,” Cic. Inv. 1, 10, 14; 2, 58, 176.—
(β).
With de: “cum de me ipso ac de meis te considerare velim,” Cic. Att. 7, 13, 3: “his de rebus velim cum Pomponio consideretis,” id. ib. 14, 14, 2: “de quā (intercessione) isti ipsi considerabunt,” id. Imp. Pomp. 19, 58: “de totā re,” id. Att. 12, 24, 1.—Impers.: “quale sit id, de quo consideretur,” inquiry is made, Cic. Off. 3, 4, 18.—
(γ).
With rel.-clause: “considerate cum vestris animis vosmet ipsi, ecquem putetis, etc.,” Cic. Verr. 2, 3, 12, § 29: “sed velim consideres, quid faciendum putes,” id. Att. 7, 13, 3; Cic. Verr. 2, 5, 68, § 174; Liv. 45, 12, 5: “consideres quid agas, quo progrediare, quem hominem et quā ratione defendas,” Cic. Verr 2, 5, 68, § 174; Sall. C. 20, 6; 44, 5; Quint. 8, 3, 15; 3, 8, 51 al.: finitimos hostes an amicos velis esse considera, Curt. 7, 8, 30.—So impers.: “in quā (parte) quid juris sit consideratur,” Cic. Inv. 1, 11, 14.—
(δ).
With ut or ne, to take care, to be considerate (rare): “considerandum erit, ut solum pingue sit,” Col. 2, 2, 17; so, “ut lunā crescente id fiat,” id. 8, 5, 9.—Impers.: “considerandum est, ne aut temere desperet, etc.,” Cic. Off. 1, 21, 73.—(ε) Absol.: “ille se considerare velle (ait),” Cic. Fam. 10, 16, 1.—Hence,
A. con-sīdĕranter , adv. (of the P. a. considerans. which is not used), = considerate, in a deliberate, considerate manner (post-Aug. and rare): “agere,” Val. Max. 8, 1, Ambust. 2: “cuneum deponere,” Pall. Febr. 17, 2.—Comp. considerantius, acc. to Fronto, p. 2194 P., but without voucher.—Sup. not in use.—
B. consīdĕrātus , a, um, P. a., in acc. with 11., maturely reflected upon, considerate, circumspect, cautious, etc. (in good prose; most freq. in Cic.; not in Quint.).
1. Of things: “verbum consideratissimum, arbitror,” Cic. Font. 9, 19 (v. arbitror, II.): “considerata atque provisa via vivendi,” id. Par. 5, 1, 34; cf.: “considerata (et diligens) excogitatio faciendi aliquid aut non faciendi,” id. Inv. 2, 5, 18: “nihil,” id. Har. Resp. 2, 3: “factum,” id. Sull. 26, 72: “ratio,” id. Inv. 2, 54, 164: “tarditas,” id. Brut. 42, 154: facilitas parum considerata, Cod. Th. 8, 5, 19.— Comp.: “consilium,” Cic. Att. 9, 2, a, 2.—
2. Transf., as in Engl., to the person: “homo,” Cic. Caecin. 1, 1; id. Quint. 3, 11: “consideratus ac sapiens,” Plin. Pan. 44, 5: “tardum pro considerato vocent,” Liv. 22, 39, 20.— Comp.: consideratior factus Caesar (with tardior), Auct. B. Afr. 73; cf.: “unā in re paulo minus consideratus,” Cic. Quint. 3, 11.—Adv.: consīdĕrātē , considerately: “fieri,” Cic. Quint. 16, 51; id. Off. 1, 38, 136: “agere,” id. ib. 1, 27, 94 al.—Comp., Att. ap. Cic. Att. 9, 10, 9; Liv. 4, 45, 8; Suet. Caes. 77.—Sup., Cic. Att. 9, 10, 2.