I.init.; inf. praes. explerier, Lucr. 6, 21.— “Contracted form expleris,” Cic. de Or. 1, 47, 205; Verg. A. 7, 766. explessent, Liv. 23, 22, 1; 37, 47, 7; inf. explesse, Verg. A. 2, 586 al.), v. a. PLEO, whence plenus, compleo, suppleo.
I. To fill up, fill full, fill (class.).
A. Lit.: “fossam aggere,” Caes. B. G. 7, 79 fin.: “fossas,” id. ib. 82, 3; Dig. 39, 3, 24; cf.: “paludem cratibus atque aggere,” Caes. B. G. 7, 58, 1: “neque inferciens verba, quasi rimas expleat,” Cic. Or. 69, 231: “vulnera,” Plin. 35, 6, 21, § 38: “cicatrices,” id. 36, 21, 42, § 156: “alopecias,” id. 34, 18, 55, § 177: “bovem strictis frondibus,” i. e. to give him his fill, Hor. Ep. 1, 14, 28: “se,” to fill, cram one's self, Plaut. Curc. 3, 16; Cels. 1, 2 fin.; cf.: “edim atque ambabus malis expletis vorem,” Plaut. Trin. 2, 4, 74: “ut milites contingant inter se atque omnem munitionem expleant,” Caes. B. C. 1, 21, 3: “locum (cohortes),” i. e. to occupy completely, id. ib. 1, 45, 4: “explevi totas ceras quattuor,” have filled, written full, Plaut. Curc. 3, 40: “deum bonis omnibus explere mundum,” Cic. Univ. 3: “expleti (voce) oris janua raditur,” filled up, Lucr. 4, 532, v. Lachm. ad h. l.: “aliquem numerum,” Caes. B. C. 3, 4 fin.: “numerum,” Liv. 5, 10, 10; 24, 11, 4; Verg. A. 6, 545: “centurias,” to have the full number of votes, Liv. 37, 47, 7: “tribus,” id. 3, 64, 8: “justam muri altitudinem,” Caes. B. G. 7, 23, 4: “His rebus celeriter id, quod Avarici deperierat, expletur,” is filled up, made good, id. ib. 7, 31, 4; Liv. 23, 22, 1: “sic explevit, quod utrique defuit,” Cic. Brut. 42, 154.—
B. Trop.
1. In gen., to fill up, complete, finish: “id autem ejusmodi est, ut additum ad virtutem auctoritatem videatur habiturum et expleturum cumulate vitam beatam,” make quite complete, Cic. Fin. 2, 13, 42; cf. “damnationem,” id. Caecin. 10, 29: “partem relictam,” id. Off. 3, 7, 34: damna, Liv. 3, 68, 3; cf. id. 30, 5, 5: “explet concluditque sententias,” Cic. Or. 69, 230; cf.: “sententias mollioribus numeris,” id. ib. 13, 40: “animum gaudio,” Ter. And. 2, 2, 2.—
2. In partic.
a. To satisfy, sate, glut, appease a longing, or one who longs (the fig. being that of filling or stuffing with food): “quas (litteras Graecas) sic avide arripui quasi diuturnam sitim explere cupiens,” Cic. de Sen. 8, 26: “famem,” Phaedr. 4, 18, 5; cf.: “jejunam cupidinem,” Lucr. 4, 876: libidines (with satiare), Cic. Fragm. ap. Non. 424, 30 (Rep. 6, 1); cf.: “explere cupiditates, satiare odium,” id. Part. Or. 27, 96: “libidinem,” id. Cael. 20, 49: “odium factis dictisque,” Liv. 4, 32, 12; Tac. A. 15, 52: “desiderium,” Liv. 1, 9, 15: “iram,” id. 7, 30, 15; cf.: “omnem exspectationem diuturni desiderii nostri,” Cic. de Or. 1, 47, 205: “avaritiam pecuniā,” id. Rosc. Am. 52, 150; Tac. H. 2, 13: “spem omnium,” Just. 22, 8; Liv. 35, 44, 4; Suet. Aug. 75 fin. et saep.: “me,” Ter. Heaut. 1, 1, 67; cf.: “non enim vereor, ne non scribendo te expleam,” Cic. Fam. 2, 1, 1: “se caede diu optata,” Liv. 31, 24, 11: “tantum regem (divitiis),” Just. 9, 2: “aliquem muneribus,” Sall. J. 13, 6; 20, 1; Cic. Phil. 2, 20, 50: “omnis suos divitiis,” Sall. C. 51, 34: “animum suum (amore),” Ter. And. 1, 2, 17: “animum gaudio,” id. ib. 2, 2, 2; cf. id. Hec. 5, 1, 28; 5, 2, 19: “corda tuendo,” Verg. A. 8, 265; cf.: “expleri mentem nequit ardescitque tuendo Phoenissa,” id. ib. 1, 713: “expletur lacrimis dolor,” Ov. Tr. 4, 3, 38: alicujus crudelitatem sanguine, Crassus ap. Cic. de Or. 1, 52, 225.— And reflex.: “ut eorum agris expleti atque saturati cum hoc cumulo quaestus decederent,” Cic. Verr. 2, 3, 42 fin.—Poet.: “aliquem alicujus rei (cf. Zumpt, Gram. § 463, and v. impleo): animumque explesse juvabit ultricis flammae,” to have sated the mind with the fire of revenge, Verg. A. 2, 586.—
b. To fulfil, discharge, execute, perform a duty: “amicitiae munus,” Cic. Lael. 19, 67: “susceptum rei publicae munus,” Cic. Prov. Cons. 14, 35: “excusatione officium scribendi,” id. Fam. 16, 25: “mandatum,” Dig. 17, 1, 27.—
c. Of time, to complete, finish, bring to a close: “tum signis omnibus ad idem principium stellisque revocatis, expletum annum habeto,” Cic. Rep. 6, 22 fin.: “fatales annos,” Tib. 1, 3, 53: “quosdam in Aetolia ducentos annos explere,” Plin. 7, 48, 49, § 154: “explebat annum trigesimum,” Tac. H. 1, 48.*
II. (Ex in privative signif.; v. ex, III. A.). To unload: navibus explebant sese terrasque replebant, i. e. disembarked, exonerabant se, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 6, 545 (Ann. v. 310 ed. Vahl.).—Hence, ex-plētus , a, um, P. a., full, complete, perfect: “quod undique perfectum expletumque sit omnibus suis numeris ac partibus,” Cic. N. D. 2, 13, 37: “undique expleta et perfecta forma honestatis,” id. Fin. 2, 15, 48: “ea, quae natura desiderat, expleta cumulataque habere,” id. Off. 2, 5, 18: “expletum omnibus suis partibus,” id. Fin. 3, 9, 32: “vita animi corporisque expleta virtutibus,” id. ib. 5, 13, 37: “expleta rerum comprehensio,” id. Ac. 2, 7, 21.—Absol.: “parum expleta desiderant,” Quint. 9, 4, 116.