M. Annaeus Lucanus, Pharsalia
Carolus Hermannus Weise, Ed.

Pax ubi parta duci donisque ingentibus emta est,
Excepere epulae tantarum gaudia rerum:
Explicuitque suos magno Cleopatra tumultu
110Nondum translatos Romana in saecula luxus.
Ipse locus templi, quod vix corruptior aetas
Exstruat, instar erat: laqueataque tecta ferebant
Divitias, crassumque trabes absconderat aurum.
Nec summis crustata domus sectisque nitebat
115Marmoribus: stabatque sibi non segnis Achates
Purpureusque lapis; totaque effusus in aula
Calcabatur Onyx. Hebenus Meroetica vastos
Non operit postes, sed stat pro robore vili,
Auxilium, non forma, domus. Ebur atria vestit,
120Et subfixa manu foribus testudinis Indae
Terga sedent, crebro maculas distincta smaragdo.
Fulget gemma toris, et iaspide fulva supellex:
Strata micant: Tyrio quorum pars maxima suco
Cocta diu, virus non uno duxit aheno;
125Pars auro plumata nitet; pars ignea cocco,
Ut mos est Phariis miscendi licia telis.
Tum famulae numerus turbae, populusque minister;
Discolor hos sanguis, alios distinxerat aetas:
Haec Libycos, pars tam flavos gerit alter crines,
130Ut nullis Caesar Rheni se dicat in arvis
Tam rutilas vidisse comas; pars sanguinis usti,
Torta caput, refugosque gerens a fronte capillos.
Nec non infelix ferro mollita iuventus
Atque exsecta virum. Stat contra fortior aetas,
135Vix ulla fuscante tamen lanugine malas.
Discubuere illic reges, maiorque potestas
Caesar: et immodice formam fucata nocentem,
Nec sceptris contenta suis, nec fratre marito,
Plena maris rubri spoliis, colloque comisque
140Divitias Cleopatra gerit, cultuque laborat.
Candida Sidonio perlucent pectora filo,
Quod Nilotis acus compressum pectine Serum
Solvit, et extenso laxavit stamina velo.
Dentibus hic niveis sectos Atlantide silva
145Imposuere orbes; quales ad Caesaris ora
Nec capto venere Iuba. Pro! caecus et amens
Ambitione furor, civilia bella gerenti
Divitias aperire suas, incendere mentem
Hospitis armati. Non sit licet ille nefando
150Marte paratus opes mundi quaesisse ruina:
Pone duces priscos et nomina pauperis aevi,
Fabricios Curiosque graves: hic ille recumbat
Sordidus Hetruscis abductus Consul aratris,
Optabit patriae talem duxisse triumphum.
155Infudere epulas auro, quod terra, quod aer,
Quod pelagus Nilusque dedit, quod luxus inani
Ambitione furens toto quaesivit in orbe,
Non mandante fame. Multas volucresque ferasque
Aegypti posuere deos: manibusque ministrat
160Niliacas crystallus aquas: gemmaeque capaces
Excepere merum, sed non Mareotidos uvae,
Nobile sed paucis senium cui contulit annis
Indomitum Meroe cogens spumare Falernum.
Accipiunt sertas nardo florente coronas,
165Et numquam fugiente rosa: multumque madenti
Infudere comae, quod nondum evanuit aura
Cinnamon, externa nec perdidit aera terra:
Advectumque recens vicinae messis amomum.
Discit opes Caesar spoliati perdere mundi,
170Et gessisse pudet genero cum paupere bellum,
Et caussas Martis Phariis cum gentibus optat.
Postquam epulis Bacchoque modum lassata voluptas
Imposuit, longis Caesar producere noctem
Inchoat adloquiis: summaque in sede iacentem
175Linigerum placidis compellat Achorea dictis:
O sacris devote senex, quodque arguit aetas,
Non neglecte deis, Phariae primordia gentis,
Terrarumque situm, vulgique edissere mores,
Et ritus formasque deum: quodcumque vetustis
180Insculptum est adytis, profer, noscique volentes
Prode deos. Si Cecropium sua sacra Platonem
Maiores docuere tui: quis dignior umquam
Hoc fuit auditu, mundique capacior hospes?
Fama quidem generi Pharias me duxit ad urbes,
185Sed tamen et vestri. Media inter proelia semper
Stellarum coelique plagis superisque vacavi,
Nec meus Eudoxi vincetur Fastibus annus.
Sed cum tanta meo vivat sub pectore virtus,
Tantus amor veri, nihil est quod noscere malim,
190Quam fluvii caussas per saecula tanta latentes,
Ignotumque caput. Spes sit mihi certa videndi
Niliacos fontes, bellum civile relinquam.
Finierat, contraque sacer sic orsus Achoreus: