previous next
ĭnānis , e, adj. etym. dub.; cf. 2. in-,
I.empty, void (opp. plenus; freq. and class.).
I. Physically: “cum vas inane dicimus, non ita loquimur ut physici, quibus inane esse nihil placet, sed ita, ut verbi causa sine aqua, sine vino, sine oleo vas esse dicamus,Cic. Fat. 11, 24: “aqualis inanis (opp. plena),Plaut. Mil. 3, 2, 41: “tune inane quicquam putes esse, cum ita completa et conferta sint omnia, ut, etc.,Cic. Ac. 2, 40, 125: “quae spatium pleno possint distinguere inane,Lucr. 1, 527: “domum ejus exornatam et instructam, fere jam iste reddiderat nudam atque inanem,Cic. Verr. 2, 2, 34, § 84: “granum inane cassumque,Plin. 18, 17, 45, § 161: “quae (naves) inanes ad eum remitterentur,Caes. B. G. 5, 23, 4; so, “naves (opp. onustae),id. B. C. 3, 8, 3; 3, 40, 4; Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131; cf.: “inde navigia inania et vacua hinc plena et onusta mittantur,Plin. Pan. 31, 4: “lagenae,Cic. Fam. 16, 26, 2: “mensa,Plaut. Pers. 3, 1, 26: “vix incedo inanis, ne ire posse cum onere existimes,without a burden, id. Am. 1, 1, 174; cf.: “ego bajulabo: tu, ut decet dominum, ante me ito inanis,id. As. 3, 3, 70: “janitor ad dantes vigilet: si pulset inanis Surdus, etc.,emptyhanded, without presents, Prop. 4 (5), 5, 47.hic homo est inanis,without money, without fortune, Plaut. Most. 3, 1, 44; id. Bacch. 3, 6, 2; id. Trin. 3, 2, 75: “misera in civitate et inani,Cic. Verr. 2, 2, 66, § 160: “egentes inanesque discedere,id. ib. 2, 2, 9, § 25 fin.: “structores ad frumentum profecti inanes redierunt,id. Att. 14, 3, 1; cf. id. Off. 3, 2, 6: “equus,without a rider, Cic. Verr. 2, 2, 66, § 160; cf.: “quid, quod omnes consulares ... simul atque assedisti partem istam subselliorum nudam atque inanem reliquerunt?id. Cat. 1, 7, 16: “absint inani funere neniae,without a corpse, Hor. C. 2, 20, 21: “parasitus,unfed, hungry, Plaut. Stich. 1, 3, 78: “venter,hungry, Hor. S. 1, 6, 127; cf.: “siccus, inanis Sperne cibum vilem,id. ib. 2, 2, 14: “quod inani sufficit alvo,Juv. 5, 7: “laeva,without rings, Hor. S. 2, 7, 9: “litterae,empty, Cic. Fam. 6, 22, 1: “paleae,empty, light, Verg. G. 3, 134: “nubila,id. ib. 4, 196: “venti,id. A. 6, 740: tum ebur ex inani corpore extractum (a transl. of the Platon. ἀπολελοιπότος ψυχὴν σώματος), lifeless, dead, Cic. Leg. 2, 18, 45 Mos.: “corpus,Ov. H. 15, 116; id. Am. 3, 9, 6; cf. “in the foll.: vulgus,” i. e. the shades, Stat. Th. 1, 93; cf. “umbra,Ov. Tr. 3, 11, 25: “imago,id. F. 5, 463: “regna Ditis,Verg. A. 6, 269: “Tartara,Ov. M. 11, 670: leo, a lion's hide, Stat. Th. 1, 483; so, “tigris,id. ib. 6, 722: “vultus,” i. e. blind, Sen. Phoen. 43: Gaurus, i. e. hollow (an extinct volcano), Juv. 9, 57. —
(β). With abl., gen., or ab (the last rare): “nulla epistula inanis aliqua re utili,Cic. Att. 2, 8, 1: “Agyrinensis ager centum septuaginta aratoribus inanior est,Cic. Verr. 2, 3, 52, § 121: “sanguinis atque animi pectus inane,Ov. H. 3, 60: “corpus animae,id. M. 13, 488; 2, 611; Prop. 3, 18 (4, 17), 32: “lymphae dolium,Hor. C. 3, 11, 26: “pectus deorum,Sil. 2, 309: inanis a marsupio, Prud. στεφ. 2, 104. —
II. Trop.
C. As subst.: ĭnāne , is, n., that which is empty or vain; emptiness, vanity, inanity: “o curas hominum! o quantum est in rebus inane!Pers. 1, 1: “inane abscindere soldo,Hor. S. 1, 2, 113.— Plur.: “dum vitat humum, nubes et inania captet,id. A. P. 230: “inaina famae,idle reports, Tac. A. 2, 76: “inania belli,id. ib. 2, 69.—Hence, adv.: ĭnānĭter , vainly, idly, uselessly: “exsultare,Cic. Tusc. 4, 6, 13: “moveri,id. Ac. 2, 15, 47; cf. id. ib. 2, 11, 34: “pectus angere,Hor. Ep. 2, 1, 211: “medicas exercet inaniter artes,Ov. M. 2, 618.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: