I.cheerful, of good cheer, lively, gay, blithe, merry, jocund, jovial.—Adj. (class.; syn. laetus).
(α).
Form hilaris: “oderunt hilarem tristes tristemque jocosi,” Hor. Ep. 1, 18, 89; cf.: “hoc (vultu) tristes, hoc hilares sumus,” Quint. 11, 3, 72: “si tristia dicamus hilares,” id. ib. 67: “esse vultu hilari atque laeto,” Cic. Tusc. 1, 42, 100: “hilari animo esse,” id. Q. Fr. 2, 13, 1; cf.: “aliquem hilari ingenio et lepide accipere,” Plaut. Most. 1, 4, 6: “ut hunc festum diem Habeamus hilarem,” id. Poen. 5, 6, 30: “hilarem hunc sumamus diem,” Ter. Eun. 4, 5, 5: “laetum hilaremque diem sentire,” Juv. 15, 41: “hilaris fluit (vox),” Quint. 11, 3, 63: “oratio (opp. tristis),” id. 8, 3, 49: “causae (opp. tristes),” id. 11, 3, 151: “adulescentia,” id. 8, 6, 27: “id quod dicitur aut est lascivum et hilare aut contumeliosum.... In convictibus lasciva humilibus hilaria omnibus convenient,” id. 6, 3, 27: “infernis hilares sine regibus umbrae,” Juv. 13, 52.—
(β).
Form hilarus: “tristis sit (servus frugi), si eri sint tristes: hilarus sit, si gaudeant,” Plaut. Am. 3, 3, 6; cf.: “credam istuc, si esse te hilarum videro,” id. As. 5, 1, 10: “unde ego omnes hilaros, lubentes, laetificantes faciam ut fiant,” id. Pers. 5, 1, 8: “fac te hilarum,” cheer up, Ter. Ad. 4, 7, 38; 5, 3, 56: “hunc (librum) lege arcano convivis tuis, sed, si me amas hilaris et bene acceptis,” Cic. Att. 16, 3, 1: “hilara vita,” id. Fin. 5, 30, 92: “hilaro vultu,” id. Clu. 26, 72; Plin. 7, 19, 18, § 79: fronte hilaro, corde tristi, Caecil. ap. Gell. 15, 9, 1: “hilara sane Saturnalia,” Cic. Att. 5, 20, 5; Lucr. 2, 1121.—
b. Comp.: “fac nos hilaros hilariores opera atque adventu tuo,” Plaut. Stich. 5, 4, 56: “tu quidem pol et multo hilarior,” Ter. Eun. 4, 5, 5: “hilarioribus oculis quam solitus eras, intuens,” Cic. Pis. 5, 11: “attulit a te litteras hilariores,” id. Att. 7, 25: “hilarior protinus renidet oratio,” Quint. 12, 10, 28: “cutem in facie corrigit coloremque hilariorem facit,” brighter, fresher, Plin. 23, 8, 75, § 144; cf. id. 36, 7, 11, § 55; 16, 10, 19, § 48.—
II. Subst.: hĭlărĭa , ōrum, n., the joyous festival celebrated in honor of Cybele at the vernal equinox, Macr. S. 1, 21: “hilaribus,” Vop. Aurel. 1: “hilariis,” Lampr. Alex. Sev. 37.—Adv.: hĭlăre (class. ), and hĭlărĭ-ter (late Lat.), cheerfully, gayly, joyfully, merrily: “dicimus aliquem hilare vivere, etc.,” Cic. Fin. 5, 30, 92; cf.: “res tristes remisse, severas hilare tractare,” id. de Or. 3, 8, 30; so, “hilare,” id. ib. 2, 71, 290; Afran. ap. Non. 514, 2; Tac. A. 11, 3; Suet. Ner. 34; Gell. 18, 2, 1: “deinde modo acriter, tum clementer, maeste, hilare in omnes partes commutabimus,” Auct. Her. 3, 14, 24; 4, 55, 68: hilariter, Aug. Civ. Dei, 5, 26; Vulg. Sap. 6, 17; cf. Neue, Formenl. 2, 660.— Comp.: “si hilarius locuti sunt (opp. in luctu esse),” Cic. Tusc. 3, 27, 64; Suet. Calig. 18.