I.saved, preserved, unharmed, safe, unhurt, uninjured, well, sound, etc.
I. In gen. (very freq. and class.; syn.: sospes, sanus, incolumis): Mars pater, te precor, pastores pecuaque salva servassis duisque bonam salutem valetudinemque mihi, etc., an ancient form of praver in Cato, R. R. 141, 3; cf.: si respublica populi Romani Quiritium ad quinquennium proximum salva servata erit hisce duellis, datum donum duit, etc., an ancient formula in making votive offerings. Liv. 22, 10; Plaut. Aul. 4, 6, 11; cf. also: di me servant, salva res est; “salvum est, si quid non perit,” id. ib. 2, 2, 30; id. Trin. 4, 3, 82: ita me gessi, Quirites, ut omnes salvi conservaremini, Cic. Cat. 3, 10, 25: “eos suā stultitiā occidisse, cum tuā prudentiā salvi esse potuissent,” id. Fam. 4, 3, 2: “salvum atque incolumem exercitum transducere,” Caes. B. C. 2, 32: “civibus salvis atque incolumibus,” id. ib. 1, 72; Cic. Div. in Caecil. 22, 72: “non solum ut salvae et incolumes, verum etiam ut amplae atque potentes sint civitates,” id. Inv. 2, 56, 169: “filium tuom modo in portu vivum, salvom et sospitem vidi,” Plaut. Capt. 4, 2, 93: salvam et sospitem rempublicam, Aug. ap. Suet. Aug. 28: “in re salvā (opp. in re perditā),” Plaut. Trin. 3, 1, 9; so, “salva res (opp. perdita),” Ter. Eun. 2, 2, 27; cf. Plaut. Rud. 3, 5, 23: Ch. Obsecro, num navis periit? Ac. Salva est navis, id. Merc. 1, 2, 64; id. Rud. 4, 4, 5: “etsi aliquo accepto detrimento, tamen summa exercitus salva, etc.,” Caes. B. C. 1, 67 fin.: “sana et salva sum,” Plaut. Am. 2, 2, 98; cf. id. ib. 2, 2, 88; “so with sanus,” id. Ep. 4, 1, 36; id. Merc. 1, 2, 65 (al. sarta); id. Ps. 4, 6, 6: “res publica sana ac salva,” Cic. Fam. 12, 23, 3 al.; “hence, in inscrr., without a connecting particle: SANVS SALVVS, or SALVVS SANVS,” Inscr. Orell. 4360 and 2143: “bene factum te advenisse, Pamphile, Atque adeo salvom atque validum ... Nam illum vivum et salvom vellem,” Ter. Hec. 3, 5, 6; 3, 5, 14: “cum bene re gestā salvos convortor domum,” Plaut. Stich. 3, 1, 1; so, “salvom redire,” id. Am. 3, 2, 67; id. Trin. 1, 2, 119; 5, 2, 58 al.: “advenire,” id. Curc. 4, 4, 5; cf.: “tum illum debilem factum ... in curiam esse delatum, cumque senatui somnium enarravisset, pedibus suis salvom revertisse,” Cic. Div. 1, 26, 55: “numquam salvis suis exuitur servitus muliebris,” while their friends are living, Liv. 34, 7; cf.: “nec est mendacio locus salvis, qui interfuerunt,” Quint. 11, 2, 39: “non uxor salvum te vult, non filius,” Hor. S. 1, 1, 84: “quis te salvo est opus?” id. ib. 1, 9, 27: Am. Salvom signum est? So. Inspice. Am. Recte, ita est ut obsignavi, sound, uninjured, Plaut. Am. 2, 2, 142: “vasa,” id. Poen. 4, 2, 41: “epistula (opp. conscissa),” Cic. Fam. 7, 25, 1.—Poet.: “Penelope,” i. e. chaste, inviolate, Prop. 2, 9, 3; cf.: “quid salvi est mulieri amissā pudicitiā?” Liv. 1, 58, 7: “utinam salvis rebus colloqui potuissemus,” while matters were still undisturbed, before all was lost, Cic. Fam. 4, 1, 1 et saep.—Rarely with dat.: “siquidem ager nobis salvus est,” Plaut. Trin. 2, 4, 192; Ter. Hec. 4, 4, 21; cf. id. Ad. 3, 1, 11; id. Heaut. 1, 1, 108: “minae viginti sanae ac salvae sunt tibi,” Plaut. Ps. 4, 6, 6.—
B. Freq. with a noun in the abl. absol., without violation of, saving: “salvā lege,” Cic. Rep. 3, 10, 17; cf.: “hoc videmur esse consecuti, ut ne quid agi cum populo aut salvis auspiciis aut salvis legibus aut denique sine vi possit,” id. Fam. 1, 2, 4: “salvis auspiciis,” id. Prov. Cons. 19, 45: “salvo officio,” id. Rosc. Am. 1, 4: “salvo jure nostrae veteris amicitiae,” id. Fam. 13, 77, 1: “cupio tibi aliquā ex parte, quod salvā fide possim, parcere,” id. Rosc. Am. 34, 95: “quae salvā fide facere possit,” id. Off. 3, 10, 44: “pietate salvā,” Ov. M. 15, 109: “salvo pudore,” id. P. 1, 2, 68: “salvā virginitate,” id. H. 16, 160: “tuā re salvā,” Plaut. Trin. 2, 2, 95; so, “salvā causae ratione,” Quint. 4, 2, 75: “salvā conscientiā,” Sen. Ep. 117, 1: “salvā tractatione causae,” Quint. 12, 10, 46: “salvo poëtae sensu,” id. 1, 9, 2: “salva innocentia,” id. 7, 2, 37: “salva gratia,” id. 11, 1, 71: “salvo ordine,” Stat. S. 5, 1, 181: “ut salvo jam et composito die possis ibi manere,” an unbroken day, Plin. Ep. 2, 17, 2: salvo eo, ut, etc., with this reservation or proviso, that, etc., Dig. 16, 3, 1, § 40.
II. In partic.
A. Salvus sum, I am safe, all is well with me, I am freed from my difficulties, etc.; and, salva res est, the affair is all right, all is well (belonging only to colloquial lang.).
1. Salvos sum, salva spes est, ut verba audio, Plaut. Cas. 2, 5, 4: “salvos sum, siquidem, etc.,” id. Merc. 2, 3, 44; cf.: “salvos sum, si haec vera sunt,” Ter. And. 5, 6, 9: “salvos sum, jam philosophatur,” Plaut. Ps. 4, 2, 18; id. Rud. 2, 4, 24: Pa. Salva sum. Di. At ego perii, id. Stich. 2, 2, 15: si istam firmitudinem animi obtines; “salvi sumus,” id. As. 2, 2, 54: tace, obsecro; “salvae sumus,” Ter. Eun. 5, 1, 18: Pl. Me perisse praedicas. Dae. Meā quidem hercle causā salvos sis licet, Plaut. Rud. 1, 2, 51; cf. id. Ep. 4, 1, 21: ne sim salvus, si aliter scribo ac sentio, may I die, if, etc., Cic. Att. 16, 13, a.—
2. Di me servant, salva res est, Plaut. Aul. 2, 2, 30: “salva res est! bene promittit! spero servabit fidem,” id. Ep. 1, 2, 21: “salva res est, philosophatur quoque jam,” id. Capt. 2, 2, 34: “erubuit: salva res est,” Ter. Ad. 4, 5, 9: salva res est; “nimirum hic homines frigent,” id. Eun. 2, 2, 37: “euge, salva res est!” Plaut. Rud. 4, 3, 98: surrexit; horsum se capessit; “salva res,” id. ib. 1, 2, 83.—
3. In eccl. Lat., saved from sin, saved by Christ, Vulg. Act. 2, 21.— “Esp.: salvum facere,” to save, deliver, bring to salvation, Vulg. 1 Cor. 7, 16; id. Act. 16, 30 et saep.—
B. Salvus sis, a term of greeting or welcome, for salve, how do you do? good-day to you! heaven bless you! also, at parting, farewell: Ge. Ibo atque hunc compellabo. Salvos sis. Di. Et tu salve, Plaut. Stich. 2, 1, 44; cf. id. Bacch. 3, 6, 7; Ter. And. 4, 5, 7: Pl. Pater, salveto. Dae. Salvos sies, Plaut. Rud. 1, 2, 15: Di. Salva sis. Phronesium. Ph. Salve, id. Truc. 2, 4, 8; id. Ep. 4, 1, 22; id. Mil. 3, 3, 28; id. Poen. 3, 5, 6.—In a double sense, Plaut. Pers. 4, 4, 30. —Hence, adv.: salvē , well, in good health, in good condition or circumstances (only in colloquial lang.): Mu. Salve multum, mi pater. Se. Salva sis: “salven' advenio? salven' arcessi jubes?” Plaut. Men. 5, 2, 26: “Thallus ubi sit et quam salve agat,” App. Mag. p. 302, 34; id. M. 1, p. 114, 13.—So the ellipt. expression, satin' salve? (sc. agis? agitur? res se habent? etc.) is all well? all right? Le. Satin' salve? dic mihi. Ca. Recte, Plaut. Trin. 5, 2, 53; Ter. Eun. 5, 5, 8 Don.: “percontantibus utrimque, Satin' salve, Sall. Fragm. Don. ad Ter. l. l.: cum pater Satin' salve? et quaenam ea moestitia esset? interrogaret eum,” Liv. 40, 8, 2 (v. l. satin' salvae?); 3, 26, 9; 6, 34, 8; 10, 18, 11. —Once absol.: salvene? is all well? salvene, amabo? Plaut. Stich. 1, 1, 10.—In a double sense: “(Lucretia) quaerenti viro, Satin' salve? Minime, inquit, quid enim salvi est mulieri amissā pudicitiā?” Liv. 1, 58, 7.—Comp. and sup. do not occur in the adj. or adv.