ūnus (old oenos, C.), gen. ūnīus, poet. a<*>so ūnius, Ct., V., H.; ūnī, Ct.; voc. ūne, Ct., adj. num.
I.I.
One, a single
: unius esse negotium diei, Cs.:
divisit populum unum in duas partīs: uno plus Tuscorum
cecidisse in acie (sc. quam Romanorum), L.: unā ex parte . . . alterā ex parte,
on one side . . . on the other
, Cs.: unum, alterum, tertium annum Sassia
quiescebat: exercituum unus . . . alter, L.: habetur una atque altera contio, i. e.
one after another
: neque in uno aut altero animadversum est, sed iam in
pluribus,
one or two
, Cu.: amans Unus et item alter,
T.: unus aut summum alter,
one or at most two
: philosophiam trīs in partīs diviserunt
. . . quarum cum una sit, etc.: orare ut trium harum rerum unam ab se
impetrari sinerent, L.: Ex unis geminas mihi conficies
nuptias, T.: adductus sum tuis et
unis et alteris litteris: tria Graecorum genera sunt, uni Athenienses, etc.—In
phrases, ad unum,
all together, unanimously, to a man, without exception
: consurrexit senatus cum clamore ad unum: Iuppiter, si
nondum exosus ad unum Troianos, V.: cum ad
unum omnes pugnam poscerent, L.—In unum,
into one, to one place, together
: Fibrenus divisus cito in unum confluit: paulatim milites in
unum conducit,
unites
, S.—Of that which sustains a common relation to a
plurality of subjects,
one, the same, one and the same, common
: unius aetatis clarissimi et sapientissimi nostrae civitatis
viri: atque etiam uno tempore accidit, ut, etc., Cs.: Omnibus hic erit unus honos, V.: unus utrique Error, H.: ceteri amici omnes
Uno ore auctores fuere, ut, etc.,
with one voice
, T.: de cuius utilitate omnes uno ore
consentiunt: unis moribus et numquam mutatis legibus vivunt: exitus quidem omnium
unus et idem fuit: ferar unus et idem, H.—With
solus, tantum
, or
modo, one only, sole, alone, single
: unus est solus inventus, qui, etc.: Nil admirari
prope res est una, Numici, Solaque, quae, etc., H.: inter
bina castra . . . unum flumen tantum intererat, Cs.: excepit unum tantum, nihil amplius: unā tantum
perforatā navi, L.: nam aliis unus
modo, aliis plures, aliis omnes eidem videntur: ut ea modo una causa tenuerit
Romanos, ne, etc., L. —With an adj
sup
. (poet. also with a comp.),
one in particular, one above others, one especially
: rem unam esse omnium difficillimam: quo ego uno equite
Romano familiarissime utor: Quam Iuno fertur terris magis omnibus unam
Posthabitā coluisse Samo, V.: sagacius unus odoror, H.— With
quisque
, in the phrase, unus quisque,
each several one, each individual, every single, every one
: unus quisque vestrum (novit): de uno quoque
loquitur.—With a pron
indef., some one, any one, any
: ex quibus si unum aliquod in te cognoveris, etc.:
ad unum aliquem confugere: aliquis unus; unius cuiusdam: si tu solus aut quivis unus,
etc.: quorum si unum quodlibet probare potuerit: unus Quiritium quilibet,
L.—
II.II. Praegn.,
one, alone, only, sole, single
: Unum hoc scio, esse meritam, ut memor esses sui,
T.: cum mihi sit unum opus hoc a parentibus meis
relictum: quove praesidio unus per tot gentes pervenisset?
L.: erat omnino in Galliā ulteriore legio
una, Cs.: quae tibi una in amore atque in
deliciis fuit, i. e.
above all others
. —As subst
n.
: de Antonio nihil dico praeter unum: cum te unum ex omnibus
ad dicendum natum cognossem: ille unus ordinis nostri discessu meo palam
exsultavit.—With a
negative, no one, not a single one, none whatever
: nemo de nobis unus excellat: haec abhortatio praetoris non
modo quemquam unum elicuit ad suadendum, sed ne fremitum quidem movit (i.
e. non modo non . . . sed), L.: ad neminem unum summa
imperi redit, Cs.—Plur: ut unis litteris totius aestatis res gestas ad senatum
perscriberem.—
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.