2. ad dominum Federicum Portensem | moribus et litteris praeditum
Tempus ad hoc surdo deduxi pectine carmenHac de Portensis nobilitate domus,
Quod, Fedrice, solet Cererem Bacchumque negare
Grandibus ingeniis improba pauperies.
5Ast ego, qui quondam Portensi natus in aula,
Ordior antiquae stemmata clara domus.
Hic laris ut tantae gentis repetatur origo,
Praestantes nimium qui referantur habet.
Hos inter celebres, nituit qui lege priores
10Devicit Patavi gloria rara viros,
Cuius quot nunquam moritura volumina in orbe
Perlegit et gestat virgo puerque sinu.
Hic gravitate Cato genitus vitaque pudicus
Franciscus, recti cultor, honos patriae.
15Quid, quod miramur quod non reddantur honores,
Quod non marmorea dignus in arce cubet
Quem tantum virtute virum iam carmine vates
Clarus Apollineis tollat ad astra modis?
Hoc iacet in tumulo, sanctum qui iure senatum
20Rexit, spes inopum, quem gemuit populus.
Et, Fedrice, tibi quondam Mars horridus arma
Clara dedit, titulos ante ferenda tuos.
Ex aliis alii belli praeclara trophaea:
Tu pete de propria stemmata mille domo.
25En te iam video fortem concurrere telis
Innumeris, nostrae gloria militiae.
Si laris istius cunctos percurrere tentem,
Et stella et numero cedat arena meo.
Nam frondes quot sylva gerit, Met<h>ymna racemos,
30Sydera quot coelum, quot numerantur aves,
Quot pisces Neptunus habet, plumasque quot ales,
Quotque oculos volucris, Iuno, dicata tibi,
Quot thymo pascuntur apes, quot rore cicadae,
Quot blandi flores culta per arva nitent:
35Tot celebris gens ista viros, foecunda virorum,
Quis placuit semper gloria, fama, decus.
Qui carpunt auras vitales suspice, quorum
Ioannes genitor nomina prima tenet.
Nomina prima tenet non fulvae pondere massae
40Aut quod possideat iugera culta soli,
Dotibus ast animi mortem superantibus ipsam,
Pectoris et summis ingeniique bonis.
Quid mirum, patris sequitur vestigia, mores,
Iustitiam, vitam, consilia, ingenium,
45Virtutes, vestam, pietatem, templa, pudorem,
Virginis et laudes assiduasque preces.
Ille minus fortunae enses trepidare nec ictus,
Pellere sed forti pectore quidque malum
Et rebus servare modum, certos quoque fines,
50Scire futura sequi commoda larga boni.
Ioannes verum est imitator nominis huius,
Alter erit vestra censor in urbe Cato.
Insuper est Gabriel, priscus quo vincitur omnis
Romanus celeber, Curio, Fabritius,
55Gens Veneris Caesar, Pompeius, Scipio, Crassus
Et quorum Livi nomina charta refert.
Hunc decorant nati, nimium se digna propago,
Portensis semper splendor honosque togae.
His Guido addatur, iuris legumque peritus,
60Et cui fraternus par probitate chorus,
Cui mens, ingenium, corpus, iustitia, mores,
Relligio, pietas, robora, simplicitas.
Iureque non Paulum celebrem fratresque silebo,
Quis recti calido pectore crescit amor.
65Legibus et Guido et Paulus (nam vera fatebor)
E<x>superant qui sunt quive fuere pares.
Simoni et virtus tanta et reverentia recti,
Quanta fuit nervae Cecropiove seni.
Numina mente colit pura, probus atque quotannis
70Dona dat innumeris grandia pauperibus.
Hinc illustris eques Ioannes, clarus et alter
Frater lege, sacri roreque tinctus equi.
Ad vos ut redeam, fratrum me turba tuorum
Admonet ut mores ingeniumque canam.
75Quis iuvenem doctum Patavi vitaque probatum
Extollat meritis laudibus ad superos,
Indole qui dignus Latia, dignusque Pelasga,
Clarus et aeternis dotibus ingenii?
Viribus immensis animi quem Mantua laudat,
80Crede, potest armis militiaque nimis:
Hic tantum potis est, Latii nunc gloria, quantum
Hectoris in Phrygiis robora littoribus.
Quis mores, Nicolae, tuos animosque viriles
Atque brevi celeres carmine dicat equos?
85Tros Anchisiades cunctis aut Hector haberis,
Phoebea seu quem fixit in aede Paris.
Fortior assurgit robusto pectore summus
Brunorus, valida qui geret arma manu.
Hic armis fortesque duces turmasque feroces
90Sternet, militiae nanque erit arte decus.
Quem pariter sequitur, natus foelicibus annis,
Franciscus, fausto natus et auspitio,
A quo saepe quidem pugna superabar equestri,
Incoleret vestros quum mea Musa lares.
95Restat Alexander, plectro laudandus eburno,
Effigiem tribuit cui Cytherea suam;
Sed, formose puer, tali modulabere cantu
Ad cuius stupeant aspera saxa sonum.
Flamina tum flatum, tumidos tunc aequora fluctus
100Deponentque truces exagitata minas.
Sed vos, clara domus, nimium, gens nobilis, hortor
Ad sacri et docti laurea serta chori,
Dum vos Franciscus virtute et moribus ornat,
Franciscus tota maximus Ausonia,
105Cui placidae et mites deducant candida Parcae
Stamina: nam Latii est splendor honosque soli.
