previous next
fundo , fūdi, fūsum, 3, v. a. root FUD; Gr. ΧΥ, χεϝ-, in χέω, χεύσω; “Lat. futis, futtilis, ec-futio, re-futo, etc.,Georg Curtius Gr. Etym. p. 204 sq.,
I.to pour, pour out, shed.
I. Lit., of fluids.
2. In partic.
b. In medic. lang.: aliquem, to cause one to have fluid stools, to relax the bowels (opp. comprimere): si compresserit aliquem morbus aut fuderit, Cels. praef. med.; cf. under P. a.—
B. Transf.
1. To wet, moisten, bathe with a liquid (poet. and very rare): “(ossa) niveo fundere lacte,Tib. 3, 2, 20: “multo tempora funde mero,id. 1, 7, 50.—
2. Of things non-fluid.
a. In gen., to pour forth in abundance, to scatter, cast, hurl; to spread, extend, diffuse: “desectam cum stramento segetem corbibus fudere in Tiberim,Liv. 2, 5, 3: “picem reliquasque res, quibus ignis excitari potest, fundebant,Caes. B. G. 7, 24, 4: “tela,Val. Fl. 3, 243: “sagittam,Sil. 7, 647: “(solis) radios per opaca domorum,Lucr. 2, 115: “quas (maculas) incuria fudit,has scattered, Hor. A. P. 352: “fundunt se carcere laeti Thraces equi,pour themselves forth, rush out, Val. Fl. 1, 611: “se cuncta manus ratibus,id. 2, 662: “littera fundens se in charta,Plin. 13, 12, 25, § 81: “luna se fundebat per fenestras,Verg. A. 3, 152.—Mid.: “ne (vitis) in omnes partes nimia fundatur,spread out, Cic. de Sen. 15, 52: “homines fusi per agros ac dispersi,Cic. Sest. 42, 91.—
b. In partic.
(α). With the accessory notion of production, to bring forth, bear or produce (in abundance): “crescunt arbusta et fetus in tempore fundunt,Lucr. 1, 351; cf.: “terra feta frugibus et vario leguminum genere, quae cum maxima largitate fundit,Cic. N. D. 2, 62, 156: “flores aut fruges aut bacas,id. Tusc. 5, 13, 37: “frugem,id. de Sen. 15, 51: “plus materiae (vites),Plin. 17, 22, 35, § 192: “cum centesimo Leontini campi fundunt,id. 18, 10, 21, § 95: “facile illa (piscium ova) aqua et sustinentur et fetum fundunt,Cic. N. D. 2, 51, 129: “(terra) animal prope certo tempore fudit Omne,Lucr. 5, 823; cf. ib. 917: “fudit equum magno tellus percussa tridenti,Verg. G. 1, 13: “Africa asinorum silvestrium multitudinem fundit,Plin. 8, 30, 46, § 108: quae te beluam ex utero, non hominem fudit, Cic. Pis. init.; Verg. A. 8, 139, v. Forbig. ad h. l.—
(β). With the secondary notion of depth or downward direction, to throw or cast to the ground, to prostrate: “(victi hostes) et de jugis, quae ceperant, funduntur,Liv. 9, 43, 20: “nec prius absistit, quam septem ingentia victor Corpora (cervorum) fundat humi,Verg. A. 1, 193; cf. Ov. M. 13, 85; Sil. 4, 533: “aliquem arcu,Val. Fl. 1, 446.—In middle force: “fundi in alga,to lie down, Val. Fl. 1, 252.—Esp. freq. milit. t. t., overthrow, overcome, rout, vanquish an enemy: “hostes nefarios prostravit, fudit, occidit,Cic. Phil. 14, 10, 27; cf.: “exercitus caesus fususque,id. ib. 14, 1, 1: “aliquos caedere, fundere atque fugare,Sall. J. 58, 3: “Gaetulos,id. ib. 88, 3: “classes fusae fugataeque,id. ib. 79, 4; cf.: “si vi fudisset cecidissetque hostes,Liv. 35, 1, 8: “hostes de jugis,id. 9, 43, 20: “Gallos de delubris vestris,id. 6, 16, 2: “eas omnes copias a se uno proelio fusas ac superatas esse,Caes. B. G. 1, 44, 8; cf.: “Massilienses crebris eruptionibus fusi,id. B. C. 2, 22, 1: “Latini ad Veserim fusi et fugati,Cic. Off. 3, 31, 112; Liv. 2, 6 fin.: “quatuor exercitus Carthaginiensium fudi, fugavi, Hispania expuli,id. 28, 28, 9; cf. Drak. on 38, 53, 2; “less freq. in a reversed order: alios arma sumentes fugant funduntque,Sall. J. 21, 2; Vell. 2, 46 fin.: omnibus hostium copiis fusis armisque exutis, Caes. B. G. 3, 6, 3: “magnas copias hostium fudit,Cic. Mur. 9, 20: “Sabinos equitatu fudit,id. Rep. 2, 20: “Armeniorum copias,id. Arch. 9, 21: “maximas copias parva manu,Sall. C. 7, 7.
II. Trop.
B. In partic., of speech, to pour forth, utter: “per quam (arteriam) vox principium a mente ducens percipitur et funditur,Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.: “e quibus elici vocem et fundi videmus,id. Tusc. 2, 24, 56: “inanes sonos,id. ib. 5, 26, 73 (for which: “inani voce sonare,id. Fin. 2, 15, 48): “sonum,id. Ac. 2, 23, 74: “verba poëtarum more (opp. ratione et arte distinguere),id. Fin. 4, 4, 10: “versus hexametros aliosque variis modis atque numeris ex tempore,id. de Or. 3, 50, 194; cf.: “grave plenumque carmen,id. Tusc. 1, 26, 64: “tam bonos septenarios ad tibiam,id. ib. 1, 44, 107: “physicorum oracula,id. N. D. 1, 26, 66: “has ore loquelas,Verg. A. 5, 842: “preces pectore ab imo,id. ib. 6, 55; so, “preces,id. ib. 5, 234; Hor. Epod. 17, 53: “mera mendacia,Plaut. Ps. 4, 1, 33: “jam tu verba fundis hic, sapientia?you waste, Ter. Ad. 5, 2, 7: “opprobria rustica,Hor. Ep. 2, 1, 146: “iras inanes,Val. Fl. 3, 697: “vehemens et liquidus puroque simillimus amni Fundet opes,Hor. Ep. 2, 2, 121: “preces,App. M. 11, p. 258, 4; Tac. A. 14, 30; Aug. in Psa. 25, 10 al.—Hence, fūsus , a, um, P. a., spread out, extended, broad, large, copious, diffuse.
A. Lit.: “(aër) tum fusus et extenuatus sublime fertur, tum autem concretus in nubes cogitur,Cic. N. D. 2, 39, 101: fusior alvus, i. e. more relaxed (opp. astrictior), Cels. 1, 3 med.: “toga (opp. restricta),wide, full, Suet. Aug. 73: “Gallorum fusa et candida corpora,full, plump, Liv. 38, 21, 9: “campi in omnem partem,extended, Verg. A. 6, 440; cf.: “non fusior ulli Terra fuit domino,a broader, larger kingdom, Luc. 4, 670.—
1. (Acc. to A.) Spread out, extended: “(manus) fusius paulo in diversum resolvitur,Quint. 11, 3, 97.—
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (106 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (106):
    • Caesar, Gallic War, 1.44.8
    • Caesar, Gallic War, 3.6.3
    • Caesar, Gallic War, 7.24.4
    • Cicero, Philippics, 14.10.27
    • Cicero, For Archias, 9.21
    • Cicero, For Lucius Murena, 9.20
    • Cicero, For Sestius, 42.91
    • Ovid, Metamorphoses, 13.85
    • Ovid, Metamorphoses, 3.172
    • Plautus, Pseudolus, 4.1
    • Vergil, Aeneid, 1.193
    • Vergil, Aeneid, 3.152
    • Vergil, Aeneid, 3.348
    • Vergil, Aeneid, 5.78
    • Vergil, Aeneid, 5.842
    • Vergil, Aeneid, 6.440
    • Vergil, Aeneid, 8.139
    • Vergil, Aeneid, 2.532
    • Vergil, Georgics, 1.13
    • Horace, Satires, 2.3.22
    • Horace, Ars Poetica, 352
    • Ovid, Metamorphoses, 11.247
    • Ovid, Metamorphoses, 7.594
    • Ovid, Metamorphoses, 9.160
    • Caesar, Civil War, 2.22.1
    • Tacitus, Annales, 14.30
    • Cicero, On Oratory, 2.38
    • Cicero, On Oratory, 2.77
    • Cicero, On Oratory, 3.50
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 21
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.700
    • Lucretius, De Rerum Natura, 4.53
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.351
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.115
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.1033
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.812
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.823
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.917
    • Suetonius, Divus Augustus, 73
    • Lucan, Civil War, 4.670
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 34.46
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 34.5
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 18.95
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 4.38
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 1.3
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 6
    • Livy, The History of Rome, Book 6, 32.6
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 5.3
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 43
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 28.9
    • Livy, The History of Rome, Book 35, 1.8
    • Livy, The History of Rome, Book 6, 16.2
    • Livy, The History of Rome, Book 6, 8.7
    • Livy, The History of Rome, Book 38, 21
    • Cicero, De Legibus, 1.13
    • Cicero, De Republica, 2.20
    • Cicero, De Divinatione, 1.23
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.15
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 3.15
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 3.7
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 4.4
    • Cicero, de Natura Deorum, 1.26
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.39
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.51
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.59
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.62
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.7
    • Cicero, De Divinatione, 2.72
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.26
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.24
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 4.26
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.13
    • Cicero, De Officiis, 1.28
    • Cicero, De Officiis, 3.31
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 1.252
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 1.446
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 1.611
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 2.662
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 3.243
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 3.697
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 1.12
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 13.5
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 4.7
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 2.128
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 4.128
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 4.130
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 4.138
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 7, pr.2
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 1.73
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 1.77
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 5.11
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 2.14
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.64
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.84
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.97
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 2.23
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.5
    • Gellius, Noctes Atticae, 2.26.7
    • Seneca, Epistulae, 74.27
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 7
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 58
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 79
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 88
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 10.5
    • Cicero, Orator, 32.113
    • Cicero, Orator, 36.125
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: