previous next
clārus , a, um, adj. kindr. with Germ. klar; Engl. clear; cf. clamo,
I.clear, bright (opp. obscurus, caecus; very freq. in all periods, and in all kinds of composition).
I. Lit.
A. Relating to the sight, clear, bright, shining, brilliant, etc.
2. Poet., of the wind (cf.: albus, candidus, and in Gr. λαμπρὸς ἄνεμος; v. Lidd. and Scott under λαμπρός), making clear, i. e. bringing fair weather: “aquilo,Verg. G. 1, 460 Forbig. ad loc.—
II. Trop.
B. Brilliant, celebrated, renowned, illustrious, honorable, famous, glorious, etc. (cf.: illustris, insignis, eximius, egregius, praestans, nobilis; a favorite epithet, esp. in the sup., like fortissimus, designating the highest praise of the honor-loving Roman; hence, a standing title, at all times, of distinguished public characters, as consuls, proconsuls, pontifices, senators, etc.): “nobilitas,Plaut. Rud. 4, 2, 28; “opp. to obscurus,Lucr. 1, 639; so Quint. 5, 10, 26: clari viri atque magni, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66; Cic. Sest. 69, 144: “certe non tulit ullos haec civitas aut gloriā clariores, aut auctoritate graviores,Cic. de Or. 2, 37, 154: “vir fortissimus et clarissimus,Cic. Verr. 1, 15, 44; cf. id. ib. 2, 5, 58, § 153; id. de Or. 1, 45, 198; id. Clu. 48, 134: “exempla clara et inlustria,id. Div. 2, 3, 8: “pugna clara et commemorabilis,Plaut. Ps. 1, 5, 111: “pax clarior majorque quam bellum fuerat,Liv. 10, 37, 4: “animus abunde pollens potensque et clarus,Sall. J. 1, 3; so, “facundia clara pollensque,id. ib. 30, 4: “clara et magnifica,id. ib. 4, 8: “clari potentesque fieri,id. C. 38, 1: “familia,Tac. A. 2, 37; 3, 76: “majores,id. ib. 4, 61: pater si in Equestri gradu clarus, clarior vitricus, Plin. Ep. 2, 13, 4: “clarissimi consules,id. ib. 7, 33, 8: “generis clarissimus auctor,Ov. P. 2, 9, 19: “clarissima civitas,Nep. Thras. 2, 1: “apud Germanicos quoque (Titus),Tac. H. 2, 77: “scriptores,id. A. 1, 1.—
(δ). With ex: “ex doctrinā nobilis et clarus,Cic. Rab. Post. 9, 23.—(ε) With ob: “ob obscuram linguam,Lucr. 1, 639: “ob id factum,Hor. Ep. 2, 2, 32; cf.: “urbs clara ob insignem munimento naturali locum,Liv. 24, 39, 8.—(ζ) With ab: “Trojanoque a sanguine clarus Acestes,Verg. A. 1, 550.—(η) With gen.: “artis ejus,Plin. 37, 1, 4, § 8.—
2. As a title: “clarissimus vir,Cic. Att. 15, 20, 2; cf. id. ib. 14, 11, 1: “clarissimi consules,Plin. Ep. 7, 33, 8; cf. Dig. 49, 14, 18; Lampr. Elag. 4; “Alex. Sev. 21 al.: permitto tibi vir clarissime Veiento (a senator), dicere,Plin. Ep. 9, 13, 19; so, “ordo = senatorius,Vop. Aur. 18 fin.; cf. also Isid. Orig. 9, 4, 12.—
b. Meton., of the wives of such distinguished public characters: “clarissimae feminae,Dig. 1, 9, 8.—
c. In a bad sense, notorious: “minus clarum putavit fore quod de armario quam quod de sacrario esset ablatum,Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27; 2, 1, 19, § 50; 2, 4, 12, § 29: “ecquid hoc totā Siciliā clarius, ecquid indignius? etc.,id. ib. 2, 5, 7, § “16: populus (sc. Campanus), luxuriā superbiāque clarus,Liv. 7, 31, 6.—Hence, adv.: clārē (freq. and class.).
I. Lit.
1. Of sight (acc. to I. A.), brightly, clearly: “clare oculis video,Plaut. Mil. 3, 1, 35: “clare fulgens caesaries,Cat. 66, 9: “occidere,of a star, Col. 11, 2, 52.—Comp.: “clarius micare,Plin. 10, 20, 22, § 43: “nitere,Stat. S. 4, 1, 4. —Sup.: “clarissime lucere,Vitr. 9, 4.—
2. Of hearing (acc. to I. B.), clearly, distinctly, plainly, aloud: “clare recitare,Plaut. Pers. 4, 3, 30: plaudite, id. Am. fin.; cf. id. Bacch. fin.: “dic,Ter. And. 4, 4, 15 Ruhnk.: “gemere,Cic. Att. 2, 20, 3: “res clare enuntiare,Quint. 8, 3, 62: “sonare,id. 11, 3, 55: “exscreare,id. 11, 3, 160: “maledicere,Suet. Vit. 14 et saep.: “palam et clare,id. Claud. 3; cf. Mart. 7, 92, 5.—Comp.: “clarius fabulari,Suet. Calig. 22.—Sup.: “pisces clarissime audiunt,Plin. 10, 70, 89, § 193; Vitr. 5, 3.—
II. Trop.
1. Mentally (acc. to II. A.), distinctly, intelligibly, clearly: “clare atque evidenter ostendere,Quint. 8, 3, 86; cf. id. 4, 1, 1: “aliquid intellegere,Plin. 37, 2, 6, § 16. —Comp.: eo clarius id periculum apparet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2; so, “clarius intellegi,Quint. 2, 5, 7: “clarius elucebit,id. 12, 1, 26: “clarius ostendemus,id. 2, 17, 25 al.Sup., Quint. 9, 1, 19.—
2. Morally (acc. to II. B.), illustriously, honorably (very rare): “clarius exsplendescebat,Nep. Att. 1, 3.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: