previous next
plānus , a, um, adj. for placnus; root plac-; Gr. πλακοῦς; cf. 2. plaga, planca,
I.even, level, flat, plane (class.; cf. aequor).
I. Lit.: “facilis et plana via,Plaut. Trin. 3, 2, 19: cum duae formae praestantes sint, ex solidis globus, ex planis circulus aut orbis, Cic. N. D. 2, 18, 47: “planum et aequabile corpus universitatis,id. Univ. 5: “planus et aequus locus,id. Caecin. 17, 50: “litus,Caes. B. G. 4, 23: “carina,id. ib. 3, 13: “pisces,flat-fish, Plin. 9, 20, 37, § 73: “aedificia, quae plano pede instituuntur,on level ground, Vitr. 6, 11: “postquam jacuit planum mare,Juv. 12, 62: “planā faciem contundere palmā,flat, id. 13, 128.—Comp.: “aditus planior,Liv. 34, 29.— Sup.: “planissimus locus,Cic. Agr. 2, 35, 96. —
B. Subst.: plānum , i, n., level ground, a plain: “aciem in planum deducit,Sall. J. 49, 6: “per planum ire,Ov. A. A. 2, 243: “cadere in plano,id. Tr. 3, 4, 17: “in planum deferre aliquid,Sen. Tranq. 10, 6: “castra in plano erant,Flor. 4, 12, 59: “de plano,on level ground, Dig. 13, 6, 5; Aus. Grat. Act. 21: “ad planiora,Vulg. Judic. 1, 34.—In partic., jurid. t. t.: e plano or de plano, on level ground, below, not on the bench, i. e. out of court, extrajudicially: “aut e plano aut e quaesitoris tribunali,Suet. Tib. 33: “custodiae non solum pro tribunali, sed et de plano audiri possunt,Dig. 48, 18, 18; ib. 37, 1, 3.—
II. Trop.
A. Lowly, inconsiderable, humble (post-Aug.): “haec magnanimitas melius in tribunali, quam in plano conspicitur,shows better in one of high than of low station, Sen. Clem. 1, 5, 3: “fortunam suam in planum deferre,id. Tranq. 10, 6: de plano, without difficulty, easily (poet.): “hoc tibi de plano possum promittere,Lucr. 1, 411.—
B. Plain, clear, distinct, intelligible (class.): “satin' haec sunt tibi plana et certa!Plaut. Pers. 2, 2, 1: “narrationes,Cic. Top. 26, 97: “conjectatio,Plin. 2, 7, 5, § 22: “pol planum id quidem est,it is plain, clear, evident, Plaut. Capt. 3, 4, 32: planum facere, to make plain, clear, or intelligible, to set forth, Cic. Verr. 1, 18, 56; 2, 1, 10, § 27; 2, 1, 20, § 52; “2, 5, 64, § 165: planum facere multis testibus,id. ib. 1, 14, 40: “planum facere atque probare,Lucr. 2, 932.—
C. Easy, free from danger: “illam viam vitae, quam ante praecipitem et lubricam esse ducebat, huic planae et stabili praeponendam esse,Cic. Flac. 42, 105.—Hence, adv.: plānē , plainly, evenly; trop., simply, clearly, distinctly, intelligibly.
2. By all means, assuredly: “eo acrius te rogo ut plane ad nos advoles,Cic. Att. 2, 24, 5 fin.
3. In partic., in affirmative answers, certainly, to be sure, exactly so (anteclass.): ego et domi privatus sum et perii. Ge. Plane istuc est, Plaut. Truc. 2, 7, 57; id. Ps. 4, 7, 73: De. Etiam argentum est ultro objectum, ut sit, qui vivat, dum aliud aliquid flagitii conficiat Ge. Planissume, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—
4. Besides, but (late Lat.), Dig. 9, 2, 7; 32, 1, 52.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: