This text is part of:
Table of Contents:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
Ταρκύνιον δὲ τὴν ἐκ προδοσίας ἀπογνόντα
τῆς ἀρχῆς ἀνάληψιν ἐδέξαντο Τυρρηνοὶ προθύμως
καὶ μεγάλῃ δυνάμει κατῆγον. ἀντεξῆγον δὲ τοὺς
Ῥωμαίους οἱ ὕπατοι, καὶ παρέταξαν ἐν χωρίοις
ἱεροῖς, ὧν τὸ μὲν Ἄρσιον1 ἄλσος, τὸ δὲ Αἰσούειον
λειμῶνα προσαγορεύουσιν. ἀρχομένων δὲ αὑτῶν συνάγειν εἰς χεῖρας Ἄρρων ὁ Ταρκυνίου παῖς καὶ Βροῦτος ὁ Ῥωμαίων ὕπατος οὐ κατὰ τύχην ἀλλήλοις περιπεσόντες, ἀλλ᾽ ὑπ᾽ ἔχθους καὶ ὀργῆς,
[2]
ὁ μὲν ὡς ἐπὶ τύραννον καὶ πολέμιον τῆς
πατρίδος, ὁ δὲ τῆς φυγῆς ἀμυνόμενος, ὥρμησαν ὁμόσε τοῖς ἵπποις. θυμῷ δὲ μᾶλλον ἢ λογισμῷ προσμίξαντες ἠφείδησαν αὑτῶν καὶ συναπέθανον ἀλλήλοις. οὕτω δὲ δεινοῦ γενομένου τοῦ προάγωνος οὐκ ἔσχεν ὁ ἀγὼν τέλος ἐπιεικέστερον, ἀλλὰ καὶ δράσαντες ἴσα καὶ παθόντες οἱ στρατοὶ διεκρίθησαν ὑπὸ χειμῶνος.
[3]
ἦν οὖν ἐν ἀπόροις ὁ Οὐαλλέριος, οὐκ εἰδὼς
τὸ τῆς μάχης πέρας, ἀλλὰ τοὺς στρατιώτας ὁρῶν τοῖς μὲν αὑτῶν νεκροῖς ἀθυμοῦντας, ἐπαιρομένους δὲ τοῖς τῶν πολεμίων οὕτως ἄκριτος ἦν καὶ
[p. 524]
παράλληλος ὑπὸ πλήθους ὁ φόνος, οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἑκατέροις ἐγγύθεν ὁρώμενα τὰ οἰκεῖα μᾶλλον ἐβεβαίου τὴν ἧτταν ἢ τὴν νίκην εἰκαζόμενα τὰ τῶν πολεμίων,
[4]
ἐπελθούσης δὲ νυκτὸς
οἵαν εἰκὸς οὕτω μεμαχημένοις, καὶ γενομένων ἐν ἡσυχίᾳ τῶν στρατοπέδων, λέγουσι σεισθῆναι τὸ ἄλσος, ἐκ δ᾽ αὐτοῦ φωνὴν ἐκπεσεῖν μεγάλην φράζουσαν ὡς ἑνὶ πλείους ἐν τῇ μάχῃ τεθνήκασι Τυρρηνῶν ἢ Ῥωμαίων, ἦν δ᾽ ἄρα θεῖόν τι τὸ φθεγξάμενον εὐθύς τε γὰρ ὑπ᾽ αὐτοῦ τοῖς μὲν ἀλαλάξαι παρέστη μέγα καὶ θαρρσαλέον, οἱ δὲ Τυρρηνοὶ περίφοβοι γενόμενοι καὶ συνταραχθέντες ἐξέπεσον ἐκ τοῦ στρατοπέδου καὶ διε
[5]
σπάρησαν οἱ πλεῖστοι: τοὺς δὲ καταλειφθέντας
ὀλίγῳ πεντακισχιλίων ἐλάσσους ἐπελθόντες εἷλον
οἱ Ῥωμαῖοι, καὶ τἆλλα διήρπασαν. οἱ δὲ
νεκροὶ διαριθμηθέντες εὑρέθησαν τριακόσιοι μὲν
ἐπὶ χιλίοις καὶ μυρίοις οἱ τῶν πολεμίων, οἱ δὲ
Ῥωμαίων παρ᾽ ἕνα τοσοῦτοι.
ταύτην τὴν μάχην λέγουσι γενέσθαι πρὸ μιᾶς καλανδῶν Μαρτίων, ἐθριάμβευσε δ᾽ ἀπ᾽ αὐτῆς Οὐαλλέριος εἰσελάσας τεθρίππῳ πρῶτος ὑπάτων.
[6]
καὶ τὸ πρᾶγμα σεμνὴν καὶ μεγαλοπρεπῆ παρέσχεν
ὄψιν, οὐκ ἐπίφθονον οὐδ᾽ ἀνιάσασαν, ὡς ἔνιοι λέγουσι, τοὺς ὁρῶντας: οὐ γὰρ ἂν ἔσχε ζῆλον τοσοῦτον οὐδὲ φιλοτιμίαν εἰς ἔτη πάμπολλα διαμένουσαν. ἀπεδέξαντο δὲ τοῦ Οὐαλλερίου καὶ τὰς εἰς τὸν συνάρχοντα τιμάς, αἷς ἐκκομιζόμενον καὶ θαπτόμενον ἐκόσμησε:
[7]
καὶ
λόγον ἐπ᾽ αὐτῷ διεξῆλθεν ἐπιτάφιον, ὃς οὕτως
ὑπὸ Ῥωμαίων ἠγαπήθη καὶ τοσαύτην ἔσχε χάριν
[p. 526]
ὥστε πᾶσι τοῖς ἀγαθοῖς καὶ μεγάλοις ὑπάρχειν ἐξ ἐκείνου τελευτήσασιν ὑπὸ τῶν ἀρίστων ἐγκωμιάζεσθαι. λέγεται δὲ καὶ τῶν Ἑλληνικῶν ἐπιταφίων ἐκεῖνος γενέσθαι πρεσβύτερος, εἴγε μὴ καὶ τοῦτο Σόλωνός ἐστιν, ὡς Ἀναξιμένης ὁ ῥήτωρ ἱστόρηκεν.
Plutarch. Plutarch's Lives. with an English Translation by. Bernadotte Perrin. Cambridge, MA. Harvard University Press. London. William Heinemann Ltd. 1914. 1.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This text was converted to electronic form by optical character recognition and has been proofread to a high level of accuracy.
Purchase a copy of this text (not necessarily the same edition) from Amazon.com
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.