previous next
con-gĕro , gessi, gestum, 3,
I.v. a., to bear, carry, or bring together, to collect; to prepare, to make, build, heap up, etc. (class. and freq.).
I. Lit.
B. In partic.
1. Of weapons, missiles, etc., to throw in great numbers, accumulate, shower, etc.: “lanceas,Plin. 9, 6, 5, § 15: “saxa in caput alicujus,Sen. Oedip. 871: “in ipsum Porum tela,Curt. 8, 14, 38: “congestis telis,Tac. A. 2, 11.—Hence, poet.: “ictus alicui,Val. Fl. 4, 307: “plagas mortuo,Phaedr. 4, 1, 11.—
2. To make, build, construct, etc., by bringing or heaping together: “Echinades insulae ab Acheloo amne congestae,Plin. 2, 85, 87, § 201: “aram sepulcri arboribus,Verg. A. 6, 178: “oppida manu,id. G. 1, 256: “pauperis et tuguri congestum caespite culmen,id. E. 1, 69.—So of birds, insects, etc.: “lucifugis congesta cubilia blattis,Verg. G. 4, 243: “nidum,Ser. Samm. 10, 30; and absol. notavi Ipse locum aëriae quo congessere palumbes (sc. nidum), Verg. E. 3, 69; Gell. 2, 29, 5 (cf. the full expression: “in nervom ille hodie nidamenta congeret,Plaut. Rud. 3, 6, 51): apes in alvearium congesserant, Cic. Oecon. Fragm. ap. Charis. p. 82 P.: “rape, congere, aufer,Mart. 8, 44, 9.—
II. Trop.
A. In discourse, to bring, take, or comprise together, to compile (freq. in Quint.): “operarios omnes,Cic. Brut. 86, 297: “dicta,Quint. 6, 3, 5; cf. id. 4, 5, 7: “argumenta (opp. dissolvere),id. 5, 13, 15: “vana (maledicta),id. 7, 2, 34: “undique nomina plurimorum poëtarum,id. 10, 1, 56: “orationem dierum ac noctium studio,id. 12, 6, 5; cf.: “orationem ex diversis,id. 2, 11, 7: “figuras,id. 9, 3, 5: ζωὴ καὶ ψυχή lascivum congeris usque, i. e. you repeat, Mart. 10, 68, 5.—With in: “ut te eripias ex , quam ego congessi in hunc sermonem, turbā patronorum,Cic. Brut. 97, 332; so Quint. 4, 3, 3; 9, 1, 25; 9, 3, 39; 10, 5, 23.—
B. To put something upon one in a hostile or friendly manner, to accumulate, heap upon, to impart, ascribe to, to impute, attribute to; constr. class. with ad or in; post-Aug. also with dat. pers.: ad quem di atque homines omnia ornamenta congessissent, Cic. Deiot. 4, 12: “ne plus aequo quid in amicitiam congeratur,id. Lael. 16, 58: “ingentia beneficia in aliquem,Liv. 42, 11, 2; 30, 1, 4: “congerere juveni consulatus, triumphos,Tac. A. 1, 4 fin.; cf.: “ambitiosae majestati quicquid potuimus titulorum congessimus,Sen. Clem. 1, 14, 2; Suet. Calig. 15; id. Aug. 98: “mortuo laudes congessit,id. Tit. 11: “mala alicui,Sen. Contr. 1, 7, 2: μέλι μου, ψυχή μου congeris usque, Mart. 10, 68, 5: “spes omnis in unum Te mea congesta est,Ov. M. 8, 113: “in unum omnia,Cic. Tusc. 5, 40, 117; cf.: iis nihil, quo expleri possit eorum meritum, tributurum populum Romanum, si omnia simul congesserit, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 7.—Esp., of crimes, etc.: “maledicta in aliquem,Cic. Phil. 3, 6, 15; cf.: “congestis probris,Suet. Tib. 54: “quae (crimina) postea sunt in eum congesta,Cic. Mil. 24, 64: “causas alicujus rei in aliquem,Liv. 3, 38, 7.— Hence, *congestus , a, um, P. a., lit. brought together; hence, in pregn. signif., pressed together, thick: “gobio congestior alvo,Aus. Mos. 132.—* Adv.: congestē , briefly, summarily: “haec breviter et congeste,Capitol. Marc. Aur. 19 fin.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: