previous next
prō (archaic collat. form, posi in posimerium; cf. pono, from posino; cf. Gr. ποτί and ποτ with πρός), adv. and prep. root in Sanscr. prep. pra-, before, as in prathamas, first; Gr. πρό; cf.: πρότερος, πρῶτος, etc.; Lat.: prae, prior, priscus, etc.; perh. old abl. form, of which prae is the loc.,
I.before, in front of; and, transf., for, with the idea of protection, substitution, or proportion.
I. Adv., found only in the transf. comp. signif. (v. infra, II. B. 3.) in connection with quam and ut: pro quam and pro ut (the latter usually written in one word, prout), like prae quam and prae ut. *
A. Pro quam, in proportion as, just as: “nec satis est, pro quam largos exaestuat aestus,Lucr. 2, 1137. —
II. Prep. with abl. (late Lat. with acc.: “PRO SALVTEM SVAM,Inscr. Grut. 4, 12; 46, 9; Inscr. Orell. 2360), before, in front of.
A. Lit., of place: “sedens pro aede Castoris,Cic. Phil. 3, 11, 27: “praesidia, quae pro templis cernitis,id. Mil. 1, 2: “ii qui pro portis castrorum in statione erant,Caes. B. G. 4, 32: “pro castris copias habere,id. ib. 7, 66: “pro castris dimicare,id. ib. 5, 16: “pro oppido,id. ib. 7, 71: “pro opere consistere,Sall. J. 92, 9: “castra pro moenibus locata,Liv. 2, 53; 4, 17: “pro muro,id. 30, 10: “pro castris explicare aciem,id. 6, 23: “pro vallo,Plin. 2, 37, 37, § 101; Vell. 2, 19, 1.—With verbs of motion: “Caesar pro castris suas copias produxit,before the camp, Caes. B. G. 1, 48: “hasce tabulas hic ibidem pro pedibus tuis obicito,before your feet, App. Mag. p. 337, 36; id. M. 4, p. 155, 2.—
2. In partic., with the accessory idea of presence on the front part, on the edge or brink of a place, on or in the front of, often to be translated by a simple on or in: “pro censu classis iuniorum, Serv. Tullius cum dixit, accipi debet in censu, ut ait M. Varro, sicuti pro aede Castoris, pro tribunali, pro testimonio,Fest. p. 246 Müll.; cf.: pro significat in, ut pro rostris, pro aede, pro tribunali, Paul. ex Fest. p. 228 Müll.; and: “pro sententia ac si dicatur in sententiā, ut pro rostris id est in rostris,id. p. 226 Müll.: hac re pro suggestu pronunciata, qs. standing on the front part of the tribune, or, as we would say, on the tribune, Caes. B. G. 6, 3: pro tribunali cum aliquid ageretur, was transacted before or at my tribunal, Cic. Fam. 3, 8, 21; so, “pro tribunali,id. Pis. 5, 11; id. Sest. 15, 34: pro contione, before the assembled army; and, in gen., before the assembly: “laudatus pro contione Jugurtha,Sall. J. 8, 2; cf. Curt. 9, 1, 1: “pro contione laudibus legati militumque tollere animos,Liv. 7, 7: “fortes viros pro contione donantis,Curt. 10, 5, 10: “pro contione litteras recitare,id. 4, 10, 16; Liv. 38, 23 fin.: “pro contione palam utrumque temptavit,Suet. Vesp. 7; Tac. A. 3, 9; Front. Strat. 1, 11, 3: 4, 5, 11; cf.: “pro comitio,Suet. Aug. 43: “uti pro consilio imperatum erat,in the council, Sall. J. 29, 6; cf.: “supplicatio in triduum pro collegio decemvirūm imperata fuit,Liv. 38, 36: “pontifices pro collegio decrevisse,Gell. 11, 3, 2: “pro collegio pronuntiare,Liv. 4, 26, 9: “suas simultates pro magistratu exercere,id. 39, 5: “pro munimentis castelli manipulos explicat,before, on the fortifications, Tac. A. 2, 80; 12, 33: stabat pro litore diversa acies, in front of or upon the shore, id. ib. 14, 30: “legionem pro ripā componere,id. ib. 12, 29: “velamenta et infulas pro muris ostentant,in front of, from the walls, Tac. H. 3, 31; so, “pro muris,id. A. 2, 81: “ad hoc mulieres puerique pro tectis aedificiorum saxa et alia, quae locus praebebat, certatim mittere,standing on the edge of the roofs, from the roofs, Sall. J. 67, 1 Kritz.—
B. Transf.
1. To signify a standing before or in front of, for defence or protection; hence an acting for, in behalf of, in favor of, for the benefit of, on the side of (opp. contra, adversum): “veri inveniendi causā contra omnia dici oportere et pro omnibus,Cic. Ac. 2, 18, 60; cf.: “hoc non modo non pro me, sed contra me est potius,id. de Or. 3, 20, 75: “partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse,id. Clu. 32, 88: “difficillimum videtur quod dixi, pro ipsis esse quibus eveniunt ista, quae horremus ac tremimus,Sen. Prov. 3, 2: “haec cum contra legem proque lege dicta essent,Liv. 34, 8: pro Romano populo armis certare, Enn. ap. Non. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.); cf.: pro vostrā vitā morti occumbant, id. ap. Serv. ad Verg. A. 2, 62 (Trag. v. 176 Vahl.): quae ego pro re publica fecissem, Cato ap. Front. p. 149: “nihil ab eo praetermissum est, quod aut pro re publicā conquerendum fuit, aut pro disputandum,Cic. Sest. 2, 3: “omnia me semper pro amicorum periculis, nihil umquam pro me ipso deprecatum,id. de Or. 2, 49, 201: “convenit dimicare pro legibus, pro libertate, pro patriā,id. Tusc. 4, 19, 43: “dulce et decorum est pro patriā mori,Hor. C. 3, 2, 13; cf. id. ib. 3, 19, 2: “pro sollicitis non tacitus reis,id. ib. 4, 1, 14: “spondere levi pro paupere,id. A. P. 423: “urbes, quae viris aut loco pro hostibus et advorsum se opportunissumae erant,Sall. J. 88, 4: “nec aliud adversus validissimas gentes pro nobis utilius, quam, etc.,Tac. Agr. 12: “et locus pro vobis et nox erit, Liv 9, 24, 8: et loca sua et genus pugnae pro hoste fuere,id. 39, 30, 3: “pro Corbulone aetas, patrius mos ... erant: contra, etc.,Tac. A. 3, 31; id. H. 4, 78; Curt. 4, 14, 16.—
2. With the notion of replacement or substitution, in the place of, instead of, for.
a. In gen.: numquam ego argentum pro vino congiario ... disdidi, Cato ap. Front. p. 149: “ego ibo pro te, si tibi non libet,Plaut. Most. 5, 2, 10: “ego pro te molam,Ter. And. 1, 2, 29; Cic. Leg. 2, 5, 13: “mutata (ea dico), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud ... ut cum minutum dicimus animum pro parvo, etc.,id. Or. 27, 92 sq.; cf.: “libenter etiam copulando verba jungebant, ut sodes pro si audes, sis pro si vis ... ain' pro aisne, nequire pro non quire, malle pro magis velle, nolle pro non velle. Dein etiam saepe et exin pro deinde et exinde dicimus,id. ib. 45, 154: “pro vitulā statuis dulcem Aulide natam, Hor S. 2, 3, 199: pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,id. ib. 1, 3, 61; cf. Suet. Caes. 70: “pro ope ferendā sociis pergit ipse ire, etc.,Liv. 23, 28, 11 Weissenb. ad loc.; Zumpt, Gram. § 667; cf.: “pro eo, ut ipsi ex alieno agro raperent, suas terras, etc.,Liv. 22, 1, 2.—
b. Esp. freq. in connection with the title of any officer, to denote his substitute' pro consule, pro praetore, pro quaestore, pro magistro, etc. (afterwards joined into one word, as proconsul, propraetor, proquaestor, promagister, etc.), proconsul, proprœtor, proquœstor, vice-director: “cum pro consule in Ciliciam proficiscens Athenas venissem,Cic. de Or. 1, 18, 82; cf.: “cum L. Philippus pro consulibus eum se mittere dixit, non pro consule,instead of the consuls, not as proconsul, id. Phil. 11, 8, 18: “nec pro praetore, Caesarem (vocat),id. ib. 13, 10, 22; Liv. 35, 1. cum Alexandriae pro quaestore essem, Cic. Ac. 2, 4, 11' cf.: “litteris Q. Caepionis Bruti pro consule ... Q. Hortensii pro consule opera, etc.,id. Phil. 10, 11, 26: P. Terentius operas in portu et scripturā Asiae pro magistro dedit, id. Att. 11, 10, 1; cf. Cic. Verr. 2, 2, 70, § 169; id. Fam. 13, 65, 1; see also the words proconsul, promagister, propraetor, proquaestor, etc.—
3. Pro is also frequently used to denote the viewing, judging, considering, representing of a thing as something, for, the same as, just as, as: “pro sano loqueris, quom me appellas nomine,Plaut. Men. 2, 2, 24: “sese ducit pro adulescentulo,id. Stich. 3, 1, 65; id. Cist. 1, 3, 24: “hunc Eduxi a parvulo, habui, amavi pro meo,as my own, Ter. Ad. 1, 1, 23: “Cato ille noster qui mihi unus est pro centum milibus,whose voice I regard as equal to that of thousands, Cic. Att. 2, 5, 1: “Siciliam nobis non pro penariā cellā, sed pro aerario fuisse,Cic. Verr. 2, 2, 2, § 5: “P. Sestio pro occiso relictus est,id. Sest. 38, 81; Caes. B. G. 3, 109: “cum pro damnato mortuoque esset,as good as condemned and dead, Cic. Verr. 2, 4, 15, § 33: “summa ratio, quae sapientibus pro necessitate est,Plin. Ep. 1, 12, 3: “negotia pro solatiis accipiens,Tac. A. 4, 13: “consuli pro hostibus esse,Liv. 43, 5, 4: “adeo incredibilis visa res, ut non pro vano modo, sed vix pro sano nuncius audiretur,as a boaster, Liv. 39, 49: quoniam de adventu Caesaris pro certo habebamus, to consider as certain, Mat. ap. Cic. Att. 9, 15, 6 et saep.; v. certus.—
4. Esp. in certain phrases: pro eo, for the same thing, as just the same: “ut si a Caesare, quod speramus, impetrarimus, tuo beneficio nos id consecutos esse judicemus: sin minus, pro eo tantum id habeamus, cum a te data sit opera, ut impetraremus,Cic. Fam. 13, 7, 5.—With the particles of comparison: atque (ac), ac si, quasi, just the same as, even as, as though: pro eo ac debui, just as was my duty, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 1: “pro eo ac si concessum sit,Cic. Inv. 1, 32, 54: “pro eo est atque si adhibitus non esset,Dig. 28, 1, 22: “pro eo erit quasi ne legatum quidem sit,ib. 30, 1, 38: pro eo quod, for the reason that, because: “pro eo quod ejus nomen erat magnā apud omnes gloriā,Cic. de Or. 2, 18, 75: pro eo quod pluribus verbis vos quam volui fatigavi, veniam a vobis petitam velim, Liv 38, 49 fin.
6. Pro is used in its most general sense in stating the relation between two objects or actions, in proportion, in comparison with, according to or as, conformably to, by virtue of, for, etc.: “meus pater nunc pro hujus verbis recte et sapienter facit,according to his story, Plaut. Am. 1, 1, 133: “tu pro oratione nec vir nec mulier mihi's,id. Rud. 4, 4, 71: pro viribus tacere ac fabulari, according to one's ability, Enn. ap. Non. 475, 4 (Trag. v. 181 Vahl.): “facere certum'st pro copiā ac sapientiā,Plaut. Merc. 3, 1, 8: “agere pro viribus,Cic. Sen. 9, 27: “aliquem pro dignitate laudare,id. Rosc. Am. 12, 33: “proelium atrocius quam pro numero pugnantium fuit,Liv. 21, 29: pro imperio, by virtue of his office or authority: “quia pro imperio palam interfici non poterat,Liv. 1, 51, 2; hence, imperatively, dictatorially, summarily: “nec illum ipsum submovere pro imperio posse more majorum,id. 2, 56, 12' hem! satis pro imperio, quisquis es, Ter. Phorm. 1, 4, 18: “pro tuā prudentiā,Cic. Fam. 4, 10, 2; 11, 12, 2: “cum in eam rationem pro suo quisque sensu ac dolore loqueretur,Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69: “quibus aliquid opis fortasse ego pro meā, tu pro tuā, pro suā quisque parte ferre potuisset,id. Fam. 15, 15, 3: pro virili parte, according to one's ability, id. Sest. 66, 138; Liv. praef. 2; Ov. Tr. 5, 11, 23. —Esp. freq.: pro ratā parte and pro ratā, in proportion, proportionably; v. ratus: “pro se quisque,each according to his ability, each one for himself, Cic. Off. 3, 14, 58; Caes. B. G. 2, 25; Verg. A. 12, 552 et saep.: “pro tempore et pro re,according to time and circumstances, Caes. B. G. 5, 8: “pro facultatibus,Nep. Epam. 3, 5.—Pro eo, quantum, or ut, in proportion to, as, according to, according as: “eāque pro eo, quantum in quoque sit ponderis, esse aestimanda,Cic. Fin. 4, 21, 58: “equidem pro eo, quanti te facio, quicquid feceris, approbabo,id. Fam. 3, 3, 2: tamen pro eo ut temporis difficultas tulit, etc., L. Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.!*? In composition the o is long in some words, in others short (through the influence of the Gr. προ-): prōdeo, prŏfiteor; and even in words borrowed from the Greek, as prōlogus.—Its signification has reference either to place, before, forwards; or to protection, for; procedo, procurro, profanus; procuro, propugno, prosum, protego.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: