previous next
prōnus , a, um (archaic form of
I.fem. pronis, Varr. ap. Non. 494 fin.), adj. [like Gr. πρᾶνής = πρηνής, from root pra-, πρό; cf. prae).
I. Lit., turned forward, bent or inclined, leaning or hanging forward, stooping, bending down (class.; opp. supinus; cf. cernuus).
1. Of living beings: “puerum imponere equo pronum in ventrem,Varr. R. R. 2, 7, 13: “pronus pendens in verbera,leaning forward to strike, Verg. A. 10, 586: “ipsum Pronum sterne solo,id. ib. 11, 485: “pronus magister Volvitur in caput,id. ib. 1, 115: “pecora, quae natura prona finxit,Sall. C. 1, 1; Ov. M. 8, 379.—Poet., of those running swiftly, Ov. M. 10, 652: “leporem pronum catulo sectare sagaci,flying swiftly, id. R. Am. 201.—
2. Of things, bending forward or downward, going or inclined downward: “ilex paulum modo prona, dein flexa,Sall. J. 93, 4: “prona ac fastigiata tigna,Caes. B. G. 4, 17: “pronae atque vergentes ampullae,Plin. Ep. 4, 30, 6: “demissus inde pronusque pulvinus,id. ib. 5, 6, 16: “(urbs) prona in paludes,sinking down, Liv. 4, 59: “crateres,overturned, Stat. Th. 5, 255: “motus corporis,Cic. Div. 1, 53, 120: “cubitus,Plin. 28, 4, 14, § 54: “prona via,steep, Ov. M. 2, 67: “amnis,Verg. G. 1, 203: “rivi,Hor. C. 1, 29, 11: “currus,Ov. M. 5, 424. —Absol.: “nihil habent proni et supera semper petunt,Cic. Tusc. 1, 18, 42: “per pronum ire,downwards, Sen. Ep. 123, 14: “per prona voluti,Sil. 15, 235.—
B. In partic.
1. Of the heavenly bodies, of time, etc., setting, sinking, declining (poet.): “pronus Orion,Hor. C. 3, 27, 18: “sidera,Prop. 1, 16, 23: “Titan,Ov. M. 11, 257: “dies,Stat. Th. 2, 41: “menses (=celeriter praetereuntes),Hor. C. 4, 6, 39: “anni,id. A. P. 60.—
2. Of localities, turned, looking, or lying towards (postAug.).
(α). With dat.: “loca Aquiloni prona,Col. 3, 2, 6: “aedificii solum pronius orienti,situated more to the east, id. 1, 5, 8.—
(β). With ad: “campo patente et ad solem prono,Col. 2, 9, 3.—
II. Trop., inclined, disposed, prone to any thing (class.); usu. constr. with ad, in aliquid, or dat.; poet. also with gen.
A. In gen.
(α). With ad: “rei publicae genus inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,Cic. Rep. 2, 26, 47: “anxitudo prona ad luctum,id. ib. 2, 41, 68 (from Non. 72, 31): “boves ad domandum proni,Varr. R. R. 1, 2: “pronus ad omne nefas,Luc. 6, 147: “pronus ad cujusque necem,Suet. Vit. 14: “ad poëticam,id. Ner. 50: “ad simultates,Plin. Pan. 84.—Sup.: ad indulgentias pronissimus, Capit. Anton. 10, 8.—
(β). With in and acc.: “in obsequium plus aequo pronus,Hor. Ep. 1, 18, 10: “in libidines,Suet. Caes. 50: “saeculum in omnia mala,Flor. 4, 12.—Prov.: “prona est timori semper in pejus fides,Sen. Herc. Fur. 316. —
(γ). With dat.: “pronus deterioribus,Tac. Agr. 41 fin.—Comp.: “aures offensioni proniores,Tac. A. 4, 29 fin.
(δ). With gen. (poet.): “ruendi In ferrum mens prona viris,Luc. 1, 461.—Comp.: “unus audendi pronior,Claud. Ruf. 2, 400.—
B. In partic.
1. Inclined to favor, favorable to any thing (post-Aug.).
(β). With in and acc.: “prona in eum aula Neronis,Tac. H. 1, 13.—Comp.: “ut quis misericordiā in Germanicum pronior,Tac. A. 2, 73: “in verum nepotem,Suet. Cat. 19.—
(γ). Absol.: “prona sententia,Val. Fl. 8, 340: “pronis auribus accipere aliquid,Tac. H. 1, 1; Luc. 5, 501.— Comp.: “quos pronior fortuna comitatur,Vell. 2, 69, 6.—
2. Easy, without difficulty (mostly post - Aug.): “omnia virtuti suae prona esse,Sall. J. 114, 2: “omnia prona victoribus,Tac. Agr. 33: “pronum ad honores iter,Plin. Ep. 8, 10, 3: “via ad regnum,Just. 1, 5, 9: pronum est, it is easy: “agere memoratu digna pronum erat,Tac. Agr. 1: “invitos praebere deos,Luc. 6, 606: “facile et pronum est agere,Juv. 9, 43.—Comp.: “id pronius ad fidem est,is easier to believe, Liv. 21, 28.—Hence, adv.: prōnē , downwards, pronely (post-class.).
A. Lit., Paul. Petr. Vit. S. Mart. 4, 546.—
B. Trop., readily, willingly; comp. pronius, Amm. 30, 8, 10.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: