previous next
portus , ūs (
I.gen. sing. porti, Turp. ap. Non. 491, 20: dat. plur. portibus, Liv. 27, 30, 7 et saep.; a better form than portubus), m. por, whence porto, portitor.—Prop., an entrance; hence,
I. A harbor, haven, port: Lunai portus, Enn. ap. Pers. 6, 9 (Ann. v. 16 Vahl.): “portus Caietae,Cic. Imp. Pomp. 12, 33; id. Rep. 3, 31, 43; cf.: “in Graeciae portus,id. ib. 1, 3, 5: “e portu solvere,to sail out of port, id. Mur. 2, 4; so, “e portu proficisci,Caes. B. G. 3, 14: “ex portu exire,id. B. C. 2, 4: “ex portu naves educere,id. ib. 1, 57; “2, 22: portum linquere,Verg. A. 3, 289: “petere,to sail into, to enter, Cic. Planc. 39, 94; Verg. A. 1, 194: “capere,Caes. B. G. 4, 36: “occupare,Hor. Ep. 1, 6, 32: “in portum venire,to enter the port, Cic. Sen. 19, 71; so, “in portum ex alto invehi,id. Mur. 2, 4: “in portum deferri,Auct. Her. 1, 11, 19: “in portum pervenire,Caes. B. G. 4, 22: “in portum se recipere,id. B. C. 2, 22: “in portum navim cogere (al. conicere),Cic. Inv. 2, 32, 98: “in portum penetrare,Cic. Verr. 2, 5, 37, § 96: “portum tenere,to reach a port, id. Fam. 1, 9, 21: “in portum voluntatis deduci,Vulg. Psa. 106, 30: “in portu operam dare,to be an officer of the customs, Cic. Verr. 2, 2, 70, § 171; 2, 2, 72, § 176.—With reference to the import-duty to be paid in ports: “ex portu vectigal conservare,Cic. Imp. Pomp. 6, 15; Cic. Verr. 2, 2, 70, § 171. —Prov.: “in portu navigare,” i. e. to be in safety, out of all danger, Ter. And. 3, 1, 22; so, “in portu esse,Cic. Fam. 9, 6, 4.—
2. Poet., transf., the mouth of a river, where it empties into the sea, Ov. H. 14, 107; id. Am. 2, 13, 10.—
B. Trop., as also the Greek λιμήν, and our haven, a place of refuge, an asylum, retreat (class.; a favorite trope of Cicero): portus corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 415 Vahl.): “tamquam portum aliquem exspecto illam solitudinem,Cic. de Or. 1, 60, 255; “so with tamquam,id. Brut. 2, 8: “se in philosophiae portum conferre,id. Fam. 7, 30, 2: “regum, populorum, nationum portus erat et refugium senatus,id. Off. 2, 8, 26: “exsilium non supplicium est, sed perfugium portusque supplicii,id. Caecin. 34, 100; id. Tusc. 1, 49, 118: “hic portus, haec arx, haec ara sociorum,Cic. Verr. 2, 5, 48, § 126; so, “nam mihi parta quies, omnisque in limine portus,” i. e. security is at hand, Verg. A. 7, 598: “venias portus et ara tuis,Ov. H. 1, 110: “vos eritis nostrae portus et ara fugae,id. P. 2, 8, 68. —
II. In the oldest Latinity, a house (as a place which one enters): “portum in XII. pro domo positum omnes fere consentiunt,Fest. p. 233 Müll.—*
III. A warehouse: “portus appellatus est conclusus locus, quo importantur merces et inde exportantur,Dig. 50, 16, 59: “Licini,Cassiod. Var. 1, 25.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (30 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (30):
    • Cicero, Letters to his Friends, 1.9.21
    • Cicero, Letters to his Friends, 7.30.2
    • Cicero, Letters to his Friends, 9.6.4
    • Caesar, Gallic War, 3.14
    • Caesar, Gallic War, 4.22
    • Caesar, Gallic War, 4.36
    • Cicero, On Pompey's Command, 12.33
    • Cicero, On Pompey's Command, 6.15
    • Cicero, For Aulus Caecina, 34.100
    • Cicero, For Plancius, 39.94
    • Cicero, Against Verres, 2.2.171
    • Cicero, Against Verres, 2.5.126
    • Cicero, Against Verres, 2.5.96
    • Cicero, For Lucius Murena, 2.4
    • Vergil, Aeneid, 1.194
    • Vergil, Aeneid, 3.289
    • Vergil, Aeneid, 7.598
    • Old Testament, Psalm, 106.30
    • Caesar, Civil War, 2.22
    • Caesar, Civil War, 2.4
    • Cicero, On Oratory, 1.60
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 30.7
    • Cicero, De Senectute, 19
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.44
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.49
    • Cicero, De Officiis, 2.8
    • Ovid, Ex Ponto, 2.8
    • Persius, Saturae, 6
    • Cicero, Brutus, 2.8
    • Cicero, De Inventione, 2.32
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: