34. quid? quem pater patratus dedidit
aut suus pater populusve vendidit, quo is iure amittit
civitatem? Vt religione civitas solvatur civis Romanus
deditur; qui cum est acceptus, est eorum quibus est
deditus; si non accipiunt, ut Mancinum Numantini, retinet
integram causam et ius civitatis. si pater vendidit eum
quem in suam potestatem susceperat, ex potestate dimittit.
iam populus cum eum vendit qui miles factus non est,
[99]
non
adimit ei libertatem, sed iudicat non esse eum liberum qui,
ut liber sit, adire periculum noluit; cum autem incensum
vendit, hoc iudicat, cum ei qui in servitute iusta fuerunt
censu liberentur, eum qui, cum liber esset, censeri noluerit,
ipsum sibi libertatem abiudicavisse. quod si maxime hisce
rebus adimi libertas aut civitas potest, non intellegunt qui
haec commemorant, si per has rationes maiores adimi posse
voluerunt, alio modo noluisse?
[100]
nam ut haec ex iure civili
proferunt, sic adferant velim quibus lege aut rogatione
civitas aut libertas erepta sit. nam quod ad exsilium
attinet, perspicue intellegi potest quale sit. exsilium enim
non supplicium est, sed perfugium portusque supplici.
nam quia volunt poenam aliquam subterfugere aut calamitatem,
eo solum vertunt, hoc est sedem ac locum mutant.
itaque nulla in lege nostra reperietur, ut apud ceteras
civitates, maleficium ullum exsilio esse multatum; sed cum
homines vincula, neces ignominiasque vitant, quae sunt
legibus constitutae, confugiunt quasi ad aram in exsilium.
qui si in civitate legis vim subire vellent, non prius
civitatem quam vitam amitterent; quia nolunt, non adimitur
eis civitas, sed ab eis relinquitur atque deponitur.
nam, cum ex nostro iure duarum civitatum nemo esse
possit, tum amittitur haec civitas denique, cum is qui profugit
receptus est in exsilium, hoc est in aliam civitatem.
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.