Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
3. Scipio, ubi animadvertit dissipatum passim
bellum, et circumferre ad singulas urbes arma diutini
magis quam magni esse operis, retro vertit iter.
[2]
ne
tamen hostibus eam relinqueret regionem, L.
[p. 10]
Scipionem fratrem cum decem milibus peditum, mille1 2 equitum ad oppugnandam opulentissimam in iis locis urbem—Orongin barbari appellabant—mittit.
[3]
sita
in Maesessum finibus est, Bastetanae3 gentis; ager frugifer; argentum etiam incolae fodiunt. ea arx fuerat4 Hasdrubali ad excursiones circa mediterraneos populos faciendas.
[4]
Scipio castris prope urbem positis, priusquam circumvallaret urbem, misit ad portas qui ex propinquo alloquio animos temptarent suaderentque ut amicitiam potius quam vim experirentur Romanorum.
[5]
ubi nihil pacati respondebatur, fossa duplicique vallo circumdata urbe5 in tres partes exercitum dividit, ut una semper pars quietis interim duabus oppugnaret.
[6]
prima pars cum adorta oppugnare est,6 atrox sane et anceps proelium fuit: non subire, non scalas ferre ad muros prae incidentibus telis facile erat;
[7]
etiam qui erexerant ad murum scalas, alii furcis ad id ipsum factis detrudebantur, in alios lupi superne ferrei iniecti, ut in periculo essent ne suspensi in murum extraherentur.
[8]
quod ubi animadvertit Scipio nimia paucitate suorum exaequatum certamen esse, et iam eo superare hostem
quod ex muro pugnaret, duabus simul partibus, prima
recepta, urbem est adgressus.
[9]
quae res tantum
[p. 12]
pavoris iniecit fessis iam cum primis pugnando, ut et7 oppidani moenia repentina fuga desererent, et Punicum praesidium metu ne prodita urbs esset relictis stationibus in unum8 se colligeret.
[10]
timor inde oppidanos incessit ne, si hostis urbem
intrasset, sine discrimine Poenus an Hispanus esset
obvii passim caederentur;
[11]
itaque9 patefacta repente porta frequentes ex oppido sese eiecerunt, scuta prae
se tenentes, ne tela procul conicerentur, dextras
nudas ostentantes, ut gladios abiecisse appareret.
[12]
id utrum parum ex intervallo sit conspectum an
dolus aliquis suspectus fuerit incompertum est;
impetus hostilis in transfugas factus, nec secus quam
adversa acies caesi; eademque porta signa infesta
urbi inlata.
[13]
et aliis partibus securibus dolabrisque
caedebantur et refringebantur10 portae, et ut quisque intraverat eques, ad forum occupandum—ita enim
praeceptum erat—citato equo pergebat.
[14]
additum
erat et triariorum equiti praesidium; legionarii
ceteras partis urbis pervadunt. direptione et caede
obviorum, nisi qui armis se tuebantur, abstinuerunt.
[15]
Carthaginienses omnes in custodiam dati sunt, oppidanorum quoque trecenti11 ferme qui clauserant portas; ceteris traditum oppidum, suae redditae res.
[16]
cecidere in urbis eius oppugnatione hostium
[p. 14]
duo milia ferme, Romanorum haud amplius12 13 nonaginta.
1 mille A3JK: om. P(1)N.
2 A.U.C. 547
3 Bastetanae Weissenborn (from Zonaras IX. viii. 8): Hispanae P(3)n Conway.
4 fuerat P(1)n Aldus: fuit SpJK Froben 2.
5 urbe P(1)N Aldus, Froben: urbem (with circumdat) SpN3JK.
6 est P(1)NJK: esset Riemann: Conway would prefer adorta esset, rejecting oppugnare.
7 A.U.C. 547
8 unum P(1)N: unum locum SpA3J (and with locum at the end K).
9 itaque A3N3（altern.): adque P: atque (1)N.
10 et refringebantur A3JK Aldus, Froben, Johnson: after portae N3 Conway: om. P(1)N, one line.
11 quoque trecenti A3?N3JK: con P (for CCC): om. P2 (1)N.
12 amplius P(3)M4n Aldus: plus Sp?JK Froben 2.
13 A.U.C. 547
Livy. Books XXVIII-XXX With An English Translation. Cambridge. Cambridge, Mass., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1949: no copyright notice.
The Annenberg CPB/Project provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.