VI
[6arg] Quaesitum atque tractatum utrumn siet rectius dicere “habeo curam vestri,” an “vestrum.”PERCONTABAR Apollinarem Sulpicium, cum eum Romae adulescentulus sectarer, qua ratione diceretur “habeo curam vestri” aut “misereor vestri” et iste casus “vestri” eo in loco quem videretur habere casum rectum. [2] Is hic mihi ita respondit: “Quaeris,” inquit, “ex me, quod mihi quoque est iamdiu in perpetua quaestione. Videtur enim non 'vestri' oportere dici, sed 'vestrum,' sicuti Graeci locuntur: ἐπιμελοῦμαι ὑμῶν, κήδομαι ὑμῶν, in quo loco ὑμῶν aptius 'vestrum' dicitur quam 'vestri' et habet casum nominandi, quem tu 'rectum' appellasti, 'vos.' 1 [3] Invenio tamen,” inquit, "non paucis in locis 'nostri' atque 'vestri' dictum, non 'nostrum' aut ' vestrum.' L. Sulla Rerum Gestarum libro secundo: 'Quod si fieri potest, ut etiam nunc nostri vobis in mentem veniat, nosque magis dignos creditis quibus civibus quam hostibus utamini quique pro vobis potius quam contra vos pugnemus, neque nostro neque maiorum nostrorum inmmerito 2 nobis id continget.' [4] Terentius in Phormione: [p. 438]
Ita plérique ingenió sumus omnes, nóstri nosmet paénitet.[5] Afranius in togata:
Nescío qui nostri míseritust tandém deus.[6] Et Laberius in Necyomantia:
Dum diútius retinétur, nostri oblitus est.[7] “Dubium porro,” inquit, “non est, quin eodem haec omnia casu dicantur: 'nostri paenitet,' 3 'nostri oblitus est,' nostri misertus est,' quo dicitur: 'mei paenitet,' 'mei misertus est,' 'mei oblitus est.' [8] 'Mei' autem casus interrogandi est, quem 'genetivum' grammatici vocant, et ab eo declinatur, quod est 'ego'; huius deinde plurativum est 'nos.' 'Tui' aeque declinatur ab eo, quod est 'tu'; huius itidem plurativum est 'vos.' [9] Sic namque Plautus declinavit in Pseudulo in hisce versibus:
Si ex té tacente fíeri possem cértior,Mei' enim Plautus hoc in loco non ab eo dixit, quod est 'meus,' sed ab eo, quod est 'ego.' [10] Itaque si dicere velis 'patrem mei' pro 'patrem meum,' quo Graeci modo τὸν πατέρα μου dicunt, inusitate quidem, sed recte profecto eaque ratione dices, qua Plautus dixit 'labori mei' pro 'labori meo.' [11] Haec autem ipsa ratio est in numero plurativo, qua Gracchus 'misereri vestrum' dixit et qua M. Cicero 'contentio [p. 440] vestrum' et contentione nostrum' dixit quaque item ratione Quadrigarius in Annali undevicesimo verba haec posuit: 'C. Mari, ecquando te nostrum et reipublicae miserebitur!' Cur igitur Terentius 'paenitet nostri,' non 'nostrum,' et Afranius 'nostri miseritus est, ' non 'nostrum'? [35] Nihil hercle,” inquit, “mihi de ista re in mentem venit, nisi auctoritas quaedam vetustatis non nimis anxie neque superstitiose loquentis. Nam sicuti multifariam scriptum est ' vestrorum' pro' vestrum,' ut in Plauti Mustellaria in hoc versu:
Ere, quaé miseriae té tam misere mácerent,
Duorúm labori ego hóminum parsissém lubens:
Mei té rogandi et tís 4 respondendí mihi.
Vérum illud esse 5 máxima 6 párs vestrorum intéllegit,cum vellet 'maxima pars' dicere ' vestrum,' ita nonnumquam 'vestri' quoquc dictum est pro ' vestrum.' [13] Sed procul dubio qui rectissime loqui volet ' vestrum' potius dixerit quam ' vestri.' [14] Et idcirco inportunissime,” inquit, “fecerunt, qui in plerisque Sallusti exemplaribus scripturam istam sincerissimam corruperunt. Nam cum ita in Catilina scriptum esset: 'Saepe maiores vestrum miseriti plebis Romanae,' 'vestrum' obleverunt et 'vestri' superscripserunt. Ex quo in plures libros mendae istius indoles manavit.” [15] Haec memini mihi Apollinarem dicere, eaque tunc ipsa, ita ut dicta fuerant, notavi. [p. 442]
