Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 3
Benjamin Oliver Foster, Ph.D., Ed.

28. ibi dictator quantum nocte prospici¹ poterat equo circumvectus contemplatusque qui tractus castrorum quaeque forma esset, tribunis militum imperavit, ut sarcinas in unum conici iubeant, militem cum armis valloque redire in ordines suos. facta quae imperavit. [2] tum, quo fuerant ordine in via, exercitum omnem longo agmine circumdat hostium castris et ubi signum datum sit clamorem omnes tollere iubet, clamore sublato ante se quemque ducere fossam et iacere² vallum. [3] edito imperio signum secutum est. iussa miles exsequitur; clamor hostes circumsonat; superat inde castra hostium et in castra consulis venit; [4] alibi pavorem, alibi gaudium ingens facit. Romani civilem esse clamorem atque auxilium adesse inter se gratulantes ultro ex stationibus ac vigiliis territant hostem. consul differendum negat; [5] illo clamore non adventum modo significari, sed rem ab suis coeptam; mirumque esse ni iam exteriore parte castra hostium oppugnentur. [6] itaque arma suos capere et se subsequi iubet. nocte initum proelium est; legionibus dictatoris clamore significant ab ea quoque parte rem in discrimine esse. [7] iam se ad prohibenda circumdari opera Aequi parabant cum ab interiore hoste proelio coepto, ne per media sua castra fieret eruptio, a munientibus ad pugnantes introrsum versi [p. 96] vacuam noctem operi dedere; pugnatumque cum³ consule ad lucem est. [8] luce prima iam circumvallati ab dictatore erant et vix adversus unum exercitum pugnam sustinebant. tum a Quinctiano exercitu, qui confestim a perfecto opere ad arma rediit, invaditur vallum. hic instabat nova pugna: illa nihil remiserat prior. [9] tum ancipiti malo urgente a proelio ad preces versi hinc dictatorem, hinc consulem orare, ne in occidione victoriam ponerent, ut inermes se inde abire sinerent Ab consule ad dictatorem ire iussi; [10] is⁴ ignominiam infensus addidit; Gracchum Cloelium ducem principesque alios vinctos ad se adduci iubet, oppido Corbione decedi. sanguinis se Aequorum non egere; licere abire; sed, ut exprimatur tandem confessio subactam domitamque esse gentem, sub iugum abituros. [11] tribus hastis iugum fit humi fixis duabus superque eas transversa una deligata. sub hoc iugum⁵ dictator Aequos misit.