Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
17. senatu dato maximus natu ex iis: "scio,
quanti aestimentur nostrae apud vos querellae, patres
conscripti, plurimum in eo momenti esse si probe
sciatis et quo modo proditi Locri Hannibali sint et
quo modo pulso Hannibalis praesidio restituti in dicionem vestram;
[2]
quippe si et culpa defectionis procul
a publico consilio absit, et reditum in vestram dicionem appareat non voluntate solum, sed ope etiam ac
virtute nostra, magis indignemini bonis ac fidelibus
sociis tam indignas1 iniurias ab legato vestro militibusque fieri.
[3]
Sed ego causam utriusque defectionis
nostrae in aliud tempus differendam arbitror esse
duarum rerum gratia;
[4]
unius ut coram P. Scipione, qui
Locros recepit et2 omnium nobis recte perperamque [p. 270]
factorum est testis, agatur;3 alterius quod,4 qualescumque sumus, tamen haec quae passi sumus5 pati non debuimus.
[5]
non possumus dissimulare, patres conscripti, nos, cum praesidium Punicum in arce nostra haberemus, multa foeda et indigna et a praefecto praesidii Hamilcare et ab Numidis Afrisque passos esse; sed quid illa sunt, conlata cum iis quae
hodie patimur?
[6]
cum bona venia, quaeso, audiatis,
patres conscripti, id quod invitus eloquar.6 In discrimine est nunc humanum omne genus, utrum vos an Carthaginienses principes orbis7 terrarum videat.
[7]
si ex iis quae Locrenses aut ab illis passi sumus aut a vestro praesidio nunc cum maxime patimur aestimandum Romanum ac Punicum imperium sit, nemo non illos sibi quam vos dominos praeoptet.
[8]
et tamen videte quem ad modum in vos Locrenses animati sint. cum a Carthaginiensibus iniurias tanto8 minores acciperemus, ad vestrum imperatorem confugimus; cum a vestro praesidio plus quam hostilia patiamur, nusquam alio quam ad vos querellas detulimus.
[9]
aut vos respicietis perditas res nostras, patres conscripti, aut ne ab diis quidem immortalibus quod precemur quicquam superest.
[10]
Q. Pleminius legatus missus est cum praesidio ad
recipiendos a Carthaginiensibus Locros et cum eodem
ibi relictus est praesidio.
[11]
In hoc legato vestro—
dant enim animum ad loquendum libere ultimae
[p. 272]
miseriae—nec hominis quicquam est, patres9 conscripti, praeter figuram et speciem neque Romani
civis praeter habitum vestitumque10 et sonum Latinae linguae:
[12]
pestis ac belua inmanis, quales fretum quondam quo ab Sicilia dividimur ad perniciem
navigantium circumsedisse fabulae ferunt.
[13]
ac si
scelus libidinemque et avaritiam solus ipse exercere in socios vestros satis haberet, unam profundam
quidem voraginem tamen patientia nostra expleremus;
[14]
nunc omnes centuriones militesque vestros—adeo in promiscuo licentiam atque improbitatem esse
voluit—Pleminios fecit;
[15]
omnes rapiunt, spoliant,
verberant, volnerant, occidunt; constuprant matronas, virgines, ingenuos raptos ex complexu parentium.
cotidie capitur urbs nostra, cotidie diripitur;
[16]
dies
noctesque omnia passim mulierum puerorumque
qui rapiuntur atque asportantur ploratibus sonant.
[17]
miretur qui sciat,11 quo modo aut nos ad patiendum sufficiamus, aut illos qui faciunt nondum tantarum iniuriarum satietas ceperit. neque ego exsequi possum nec vobis operae est audire singula12 quae passi sumus;
[18]
communiter omnia amplectar. nego domum ullam Locris, nego quemquam hominem expertem iniuriae esse; nego ullum genus sceleris, lubidinis, avaritiae superesse quod in ullo qui pati
potuerit praetermissum sit.
[19]
vix ratio iniri potest
[p. 274]
uter casus civitati13 sit detestabilior, cum hostes bello14 urbem cepere, an cum exitiabilis tyrannus vi atque armis oppressit.
[20]
omnia quae captae urbes patiuntur passi sumus et cum maxime patimur, patres conscripti; omnia quae crudelissimi atque inportunissimi tyranni scelera in oppressos cives edunt Pleminius in nos liberosque nostros et coniuges edidit.
1 tam indignas P(1)N: tam atroces Sp?A3 (altern.）N3 (altern.）HJK: tam indignas tam atroces Johnson, Conway.
2 et Alschefski: om. P(1)NSpH: quique A3JK Aldus,Froben.
3 est testis, agatur A3N3, (altern.）HJK Aldus, Froben: est testigatur P(1)N: teste agatur Rhenanus (om. et above).
4 A.U.C. 550
5 tamen haec quae passi sumus A3N3 (marg.）HJK Aldus,Froben: om. P(1)N.
6 eloquar N3HJK Aldus, Froben, Conway: dicam P(1)n Eds.
7 orbis A3N3HJK: om. P(1)N.
8 tanto B2A3HJK: manto P(1)(C?）N: multo C4M7N2: tam multo ayss.
9 A.U.C. 550
10 vestitumque P(l)(vestitum habitumque D）n Aldus: om. SpHJK Froben 2.
11 sciat P(1)n Aldus, Froben: nesciat AxN3HJK.
12 singula CA3N3JK Eds., Conway: singuli P(1)n Alschefski,most recent Eds.
13 Civitati forchhammer: -tatis P(1)NHJK.
14 A.U.C. 550
Livy. Books XXVIII-XXX With An English Translation. Cambridge. Cambridge, Mass., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1949: no copyright notice.
The Annenberg CPB/Project provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.