15. quid deinde? quid
feci? Cum scirem ita esse1 indicium relatum2 in tabulas
publicas ut illae tabulae privata tamen custodia more maiorum
continerentur, non occultavi, non continui domi, sed
statim3 describi ab omnibus librariis, dividi passim et pervolgari
atque edi populo Romano imperavi. divisi tota4
Italia, emisi5 in omnis provincias; eius indici ex6 quo oblata
salus7 esset omnibus expertem esse neminem volui.
[43]
itaque
dico locum in orbe terrarum esse nullum, quo in loco populi
Romani nomen sit, quin eodem perscriptum hoc indicium
pervenerit. in quo ego tam8 subito et exiguo et turbido
tempore multa divinitus, ita ut dixi, non mea sponte providi,
primum ne quis9 posset tantum aut de rei publicae aut de
alicuius periculo meminisse10 quantum vellet; deinde ne cui
liceret umquam reprehendere illud indicium aut temere
creditum criminari; postremo ne quid iam a me, ne quid
ex meis commentariis quaereretur, ne aut oblivio mea aut
memoria nimia videretur11, ne denique aut neglegentia turpis
aut diligentia crudelis putaretur.
[44]
sed tamen abs te, Torquate,
quaero: cum indicatus tuus esset inimicus12 et esset eius rei
frequens senatus et recens memoria testis, et tibi13, meo familiari
et contubernali, prius etiam edituri indicium fuerint
scribae mei, si voluisses, quam in codicem rettulissent, cur
cum14 videres aliter fieri15, tacuisti16, passus es, non mecum aut ut17
cum familiarissimo18 questus es aut, quoniam tam facile inveheris
in amicos, iracundius et19 vehementius expostulasti?
tu, cum tua vox numquam sit audita, cum indicio lecto, descripto,
divolgato quieveris, tacueris, repente tantam rem
ementiare20 et in eum locum te deducas ut, ante quam me
commutati indici coargueris, te summae neglegentiae tuo
iudicio21 convictum esse fateare?
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 esse Te: om. cett.
3 statim hoc loco hab. Te, post describi πς, post omnibus cett.
4 toti (-ae e) Italiae codd.: corr. Madvig
5 emisi E: dimisi Tπ: divisi cett.
6 ex (et e) Te: e cett.
7 obl. salus Te: salus obl. cett.
9 qui Reid
10 meminisse hic desinit e
11 nimia vid. T: vid. nimia cett.
12 esset inim. T: inim. esset cett.
13 et tibi Halm: tibi codd.: tibique Meerdervoort
14 cur cum Nohl: cum codd.
15 ferri T: referri Orelli
16 cur tacisti ς mg., πb1c2k, ed. V
17 ut supplevi
18 familiarissimo scripsi: familiari meo codd.: familiari tuo Richter
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit brevique adnotatione critica instruxit Albertus Curtis Clark. Albert Clark. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1909. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.