Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
38. "equidem ipse aliter adfectus animo
sum, qui apud exercitum mihi loqui videar, quam
paulo ante eram, cum ad plebem urbanam spectabat
oratio.
[2]
quid enim1 dicitis, milites? aliquis est Romae, praeter Persea, qui triumphari de Macedonibus nolit, et eum non isdem manibus discerpitis,
quibus Macedonas vicistis? vincere vos prohibuisset, si potuisset, qui triumphantis urbem inire
prohibet.
[3]
erratis, milites, si triumphum imperatoris
tantum et non militum quoque et universi populi
Romani esse decus censetis.
[4]
non unius in hoc
Pauli honos agitur.2 [p. 380]
"multi etiam, qui ab senatu non impetrarunt3 triumphum, in monte Albano triumpharunt; nemo
L. Paulo magis eripere decus perfecti belli Macedonici potest quam C. Lutatio primi Punici belli,
quam P. Cornelio secundi, quam illis, qui post eos4 triumphaverant;
[5]
nec L. Paulum minorem aut maiorem imperatorem triumphus faciet; militum
magis in hoc universique populi Romani fama agitur,
[6?]
primum ne invidiae et ingrati animi adversus clarissimum quemque civem opinionem habeat et imitari
in hoc populum Atheniensem lacerantem invidia
principes suos videatur.
[7]
satis peccatum in Camillo a
maioribus vestris est, quem tamen ante receptam per
eum a Gallis urbem violarunt; satis nuper a5 vobis in P. Africano. literni domicilium et sedem fuisse domitoris Africae, Literni sepulcrum ostendi erubescamus.
[8]
gloria sit6 par illis viris L. Paulus, iniuria vestra ne exaequetur.7
"haec igitur primum infamia deleatur, foeda apud
alias gentes, damnosa apud nostros.
[9]
quis enim aut
Africani aut Pauli similis esse in tam8 ingrata et inimica bonis civitate velit?
[10]
si infamia nulla esset et
de gloria tantum ageretur, qui tandem triumphus non
communem nominis Romani gloriam habet?
[11]
tot
de Gallis triumphi, tot de Hispanis, tot de Poenis
[p. 382]
ipsorum tantum imperatorum an populi Romani9 dicuntur? quemadmodum non de Pyrrho modo nec de Hannibale, sed de Epirotis Carthaginiensibusque10 triumphi acti sunt, sic non M'. Curius tantum nec P. Cornelius, sed Romani triumpharunt. militum quidem propria est causa,
[12]
qui et ipsi laureati et quisque donis, quibus donati sunt, insignes Triumphum nomine cientes11 suasque et imperatoris laudes canentes per urbem incedunt.
[13]
si quando non deportati ex provincia milites ad triumphum sunt,12 fremunt; et tamen tum13 quoque se absentis, quod suis manibus parta victoria sit, triumphare credunt.
[14]
si quis vos interroget, milites, ad quam rem in Italiam deportati et non statim confecta provincia dimissi sitis, quid Romam frequentes sub signis veneritis, quid moremini hic et non diversi domos quisque abeatis vestras, quid aliud respondeatis, quam vos triumphantis videri velle? vos certe
victores conspici velle debebatis.
1 enim muretus: etiam V.
2 honos agitur add Madvig om. V.
3 A.U.C. 587
4 illis, qui post eos Sigonius: illi qui V.
5 nuper a Madvig: insuper V.
6 sit Madvig: sic V.
7 ne exaequetur Madvig: exsequetur V.
8 in tam add. bas: om. V.
9 A.U.C. 587
10 Carthaginiensibusque Fr: Carthaginiensibus et Macedonibus V.
11 cientes Madvig: cient V.
12 sunt Madvig: sint V.
13 tum gruter: suum V.
Livy. Books XLIII-XLV With An English Translation. Cambridge. Cambridge, Mass., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1951: published without copyright notice.
The Annenberg CPB/Project provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.