XI
[11arg] De Valerio Corvino; et unde Corvinus.DE MAXIMO VALERIO, qui Corvinus appellatus est ob auxilium propugnationemque corvi alitis, haut quisquam est nobilium scriptorum qui secus dixerit. [2] Ea res prorsus miranda sic profecto est in libris annalibus memorata: [3] "Adulescens tali genere editus, [4] L. Furio, Claudio Appio consulibus fit tribunus militaris. Atque in eo tempore copiae Gallorum ingentes agrum Pomptinum insederant instruebaturque 1 acies a consulibus, de vi ac multitudine hostium satis agentibus. [5] Dux interea Gallorum, vasta et ardua proceritate armisque auro praefulgentibus, grandia ingrediens et manu telum reciprocans incedebat perque contemptum et [p. 186] superbiam circumspiciens despiciensque omnia, venire iubet et congredi, si quis pugnare secum ex omni Romano exercitu auderet. [6] Tum Valerius tribunus, ceteris inter metum pudoremque ambiguis, impetrato prius a consulibus ut in Gallum tam inaniter adrogantem pugnare sese permitterent, progreditur intrepide modesteque obviam; et congrediuntur et consistunt et conserebantur iam manus. Atque ibi vis quaedam divina fit: [7] corvus repente inprovisus advolat et super galeam tribuni insistit atque inde in adversari os atque oculos pugnare incipit; insilibat, obturbabat et unguibus manum laniabat et prospectum alis arcebat atque, ubi satis saevierat, revolabat in galeam tribuni. [8] Sic tribunus, spectante utroque exercitu, et sua virtute nixus et opera alitis propugnatus, ducem hostium ferocissimum vicit interfecitque atque ob hane causam cognomen habuit Corvinus. [9] Id factum est annis quadringentis quinque post Romam conditam. [10] Statuam Corvino isti divus Augustus in foro suo statuendam curavit. In eius statuae capite corvi simulacrum est, rei pugnaeque quam diximus monimentum.