18. sylva
Et iam purpureo ex oriente Aurora resurgensExtulit os roseum caelo tenebrasque fugavit
Alma, relucentes auro interplexa capillos;
Et iam mane novo veteres Philomena querellas
5Integrat et silvis fundit miserabile carmen:
Sit mihi fas etiam nostros memorare dolores.
O Nymphae altorum nemorum, dum non coquit aestus
Ardentes campos nec terras findit hiulcas,
Vos audite meos, praesentia numina, quaestus,
10Numina quae colitis nemora et loca cognita Ph<a>ebo.
Dum queror indigno quod cogor amore perire,
Cur igitur nostri, cur non vos poenitet aurae,
Aurae hominum dulcis requies aestusque levamen?
Cur non vos tangit cura infoelicis amantis
15Qui toties errans per inhospita lustra ferarum,
Per scopulos, per saxa ruebat montibus altis
Maesta gemens, largoque rigabat flumina fletu
Clamorem attollens, cuius modo carmine rupes
Impulsae et resonis antra ingemuere querellis?
20Testes vos orni virides, quae saepe gementem
Vallibus umbrosis maestae excepistis in umbra
Sole sub ardenti, donec defessus et amens
Cogebar cantu nigrae decedere nocti
"Nysa" vocans, te, Nysa, vocans: "Nysa" omne sonabat
25Omne nemus Nysamque iterabat vallibus Echo,
Eccho Narcissum expectans, Echo abdita sylvis.
Tempore non alio vidit me nocte iacentem
Mollibus in pratis Ticini prope littus amoenum
Cynthia, furtivos hominum qu<a>e cernit amores.
30Crudelis sed Nysa meum despexit amorem,
Crudelis nimium nec nostris mota querellis.
Sensit me tantis maeroribus extenuatum
Nec se se dedit in conspectum corde cupita;
Illa nec est oculis post illo tempore nostris
35Reddita, quo perii demens et funditus arsi:
Tantum inter sylvas fugiens lucosque sonantes,
Agglomerata choris Dryadum, tantum inter opacum
It nemus et dulcem sylvarum amplectitur umbram.
Illam omnes venerantur Oreades, illa Dianae
40Cara comes gratorum operum consorsque laborum:
Haec tenerum pharetra latus et succincta cothurno
Insectatur apros et nostrum fallit amorem.
O Nysa, ingratamque fidem sterilemque laborem
Conqueror, et quod nulla meis bene gratia factis
45Respondet quodque incassum mea cura peracta est!
Quam satius fuerat gratae servire puellae
Atque tegi corylis cum Maenalio Melibaeo
Et sentire altis spirantem e vallibus auram,
Pascere et herboso niveos in flumine cygnos!
50O me foelicem, si Flavia iuncta fuisset,
Flavia qua non Archensi sub vertice ad umbram
Texuit aut calathos aut serta decentius ulla,
Seu caro iuveni sive haec distingueret aris.
Illam mille sibi sociam optavere napeae,
55Hanc Phauni petiere et capripedes Satyrisci,
Tandem illa est omnes hos dedignata maritos:
Namque mihi iucunda quies, primisque sub annis
Miscuit haec curas et certos iunxit amores.
Et quid tum, roseis si Nysae est purpura labris,
60Quid tum, si extersis ebur illi in dentibus albet?
At constans animi et mihi Flavia certa fuisset,
Et nostros ignes longumque bibisset amorem:
Illam ego donassem serpillo et suavibus herbis;
Flavia me violis et viminea fiscella
65Purpureoque amaranto et castaneis hirsutis
Donasset, mecum et gelida iacuisset in umbra.
Tunc ipse illius referentia nomen ad astra
Carmina fudissem, quis quondam in vallibus Haemi
Euridicem et totis resonarat montibus Orpheus.
70Sed quid ego haec? Nysae haud possum mutare calores.
Cuncta tuus sepelivit amor - pulcherrima virgo -
Sive ita diis placitum est seu me tua forma coegit;
Pone igitur fastus, tandem mansuescere discas
Neve tuo credas nimium formosa colori:
75Nam vitae spatium incertum est properatque senetus;
Mors avidas iniecta manus et tarda vocantem
Auxilia ad tenebras atque atrum detrahet Orcum.
Nunc o nunc oculos ad lumina nostra reflectas:
Pone iram et nostrae facilis iam parce iuventae;
80Sit modus, et fore credo equidem, nam nostra voluntas
Est eadem: nam me vestris deus appulit oris.
Sed rursus vacuas abeunt mea dicta per auras.
Ah puer infoelix, quae te fata aspera tangunt?
Nisae iam nulla est clementia; saxa valete,
85Et vos, foelices fati melioris amantes,
Quos fortuna et dii ex imo ad convexa tulere,
Vivite foelices: valeo, mea vita peracta est.
Ecce ferar praeceps de verticibus praeruptis,
Hic ubi radices alti montis mare lambit.
90At vos, o vates, nostros cantabitis ignes
Et dabitis laurum et bene olentia serta sepulchro,
Exemploque meo Nysae fugietis amores
Quae me infelicem miseranda morte peremit.
