Völsunga saga
Guðni Jónsson and Bjarni Vilhjálmsson, Ed.

Eptir þetta gekk Brynhildr út ok settist undir skemmuvegg sinn ok hafði margar harmtölur, kvað sér allt leitt, bæði land ok ríki, er hún átti eigi Sigurð. Ok enn kom Gunnarr til hennar. Þá mælti Brynhildr: "Þú skalt láta bæði ríkit ok féit, lífit ok mik, ok skal ek fara heim til frænda minna ok sitja þar hrygg, nema þú drepir Sigurð ok son hans. Al eigi upp úlfhvelpinn." Gunnarr varð nú mjök hugsjúkr ok þóttist eigi vita, hvat helzt lá til, alls hann var í eiðum við Sigurð, ok lék ýmist í hug, þótti þat þó mest svívirðing, ef konan gengi frá honum. Gunnarr mælti: "Brynhildr er mér öllu betri, ok frægst er hún allra kvenna, ok fyrr skal ek líf láta en týna hennar ást," ok kallar til sín Högna, bróður sinn, ok mælti: "Fyrir mik er komit vandmæli mikit," segir, at hann vill drepa Sigurð, kvað hann hafa vélt sik í tryggð, -- "ráðum vit þá gullinu ok öllu ríkinu." Högni segir: "Ekki samir okkr særin at rjúfa með ófriði. Er oss ok mikit traust at honum. Eru engir konungar oss jafnir, ef sjá inn hýnski konungr lifir, ok slíkan mág fám vér aldri, ok hygg at, hversu gott væri, ef vér ættim slíkan mág ok systursonu, ok sé ek, hversu þetta stenzt af. Þat hefir Brynhildr vakit, ok hennar ráð koma oss í mikla svívirðing ok skaða." Gunnarr svarar: "Þetta skal fram fara, ok sé ek ráðit: Eggjum til Guttorm, bróður okkarn. Hann er ungr ok fás vitandi ok fyrir utan alla eiða." Högni segir: "Þat ráð lízt mér illa sett, ok þótt fram komi, þá munu vér gjöld fyrir taka at svíkja slíkan mann." Gunnarr segir Sigurð deyja skulu, -- "eða mun ek deyja ella." Hann biðr Brynhildi upp standa ok vera káta. Hún stóð upp ok segir þó, at Gunnarr mun eigi koma fyrr í sama rekkju henni en þetta er fram komit. Nú ræðast þeir við bræðr. Gunnarr segir, at þetta er gild banasök, at hafa tekit meydóm Brynhildar, -- "ok eggjum Guttorm at gera þetta verk", ok kalla hann til sín ok bjóða honum gull ok mikit ríki ok vinna þetta til. Þeir tóku orm einn ok af vargsholdi ok létu sjóða ok gáfu honum at eta sem skáldit kvað: "Sumir viðfiska tóku,
sumir vitnishræ skífðu,
sumir Guttormi gáfu
gera hold
við mungáti
ok marga hluti
aðra í tyfrum."

Ok við þessa fæðslu varð hann svá æfr ok ágjarn ok allt saman ok fortölur Grímhildar, at hann hét at gera þetta verk. Þeir hétu honum ok mikilli sæmd í móti. Sigurðr vissi eigi ván þessa vélræða. Mátti hann ok eigi við sköpum vinna né sínu aldrlagi. Sigurðr vissi sik ok eigi véla verðan frá þeim. Guttormr gekk inn at Sigurði eptir um morgininn, er hann hvíldi í rekkju sinni. Ok er hann leit við honum, þorði Guttormr eigi at veita honum tilræði ok hvarf út aptr, ok svá ferr í annat sinn. Augu Sigurðar váru svá snör, at fár einn þorði gegn at sjá. Ok it þriðja sinn gekk hann inn, ok var Sigurðr þá sofnaðr. Guttormr brá sverði ok leggr á Sigurði, svá at blóðrefillinn stóð í dýnum undir honum. Sigurðr vaknar við sárit, en Guttormr gekk út til dyranna. Þá tók Sigurðr sverðit Gram ok kastar eptir honum, ok kom á bakit ok tók í sundr í miðju. Fell annan veg fótahlutr, en annan höfuðit ok hendrnar aptr í skemmuna. Guðrún var sofnuð í faðmi Sigurðar, en vaknaði við óumræðiligan harm, er hún flaut í hans blóði, ok svá kveinaði hún með grát ok harmtölur, at Sigurðr reis upp við hægendit ok mælti: "Grát eigi," sagði hann. "Þínir bræðr lifa þér til gamans, en þess til ungan son á ek, er kann eigi at varast fjándr sína, ok illa hafa þeir fyrir sínum hlut sét. Ekki fá þeir slíkan mág at ríða í her með sér né systurson, ef sjá næði at vaxa. Ok nú er þat fram komit, er fyrir löngu var spát ok vér höfum dulizt við, en engi má við sköpum vinna. En þessu veldr Brynhildr, er mér ann um hvern mann fram, ok þess má ek sverja, at Gunnari gerða ek aldri mein, ok þyrmda ek okkrum eiðum, ok eigi var ek of mikill vinr hans konu. Ok ef ek hefða vitat þetta fyrir ok stiga ek á mína fætr með mín vápn, þá skyldu margir týna sínu lífi, áðr en ek fella, ok allir þeir bræðr drepnir, ok torveldra mundi þeim at drepa mik en inn mesta vísund eða villigölt." Konungr lét nú líf sitt. En Guðrún blæs mæðiliga öndunni. Þat heyrir Brynhildr ok hló, er hún heyrði hennar andvarp. Þá mælti Gunnarr: "Eigi hlær þú af því, at þér sé glatt um hjartarætr, eða hví hafnar þú þínum lit? Ok mikit forað ertu, ok meiri ván, at þú sér feig, ok engi væri makligri til at sjá Atla konung drepinn fyrir augum þér, ok ættir þú þar yfir at standa. Nú verðum vér at sitja yfir mági várum ok bróðurbana." Hún svarar: "Engi frýr, at eigi sé fullvegit, en Atli konungr hirðir ekki um hót yður eða reiði, ok hann mun yðr lengr lifa ok hafa meira vald." Högni mælti: "Nú er fram komit þat, er Brynhildr spáði, ok þetta it illa verk, er vér fám aldri bót." Guðrún mælti: "Frændr mínir hafa drepit minn mann. Nú munu þér ríða í her fyrst, ok er þér komið til bardaga, þá munu þér finna, at Sigurðr er eigi á aðra hönd yðr, ok munu þér þá sjá, at Sigurðr var yður gæfa ok styrkr, ok ef hann ætti sér slíka sonu, þá mætti þér styrkjast við hans afkvæmi ok sína frændr."