9.
[21]
altera promulgata
lex est ut et1 de vi et maiestatis damnati ad populum provocent,
si velint. haec2 utrum tandem lex est an legum
omnium dissolutio? quis est enim hodie cuius intersit istam
legem manere3? nemo reus est legibus illis, nemo quem
futurum putemus. armis enim gesta numquam profecto in
iudicium vocabuntur. 'at res popularis4.' Vtinam quidem
aliquid velletis esse5 populare! omnes enim iam cives de rei
publicae salute una et mente et voce consentiunt. quae est
igitur ista cupiditas legis eius ferendae quae turpitudinem summam
habeat, gratiam nullam? quid enim turpius quam qui
maiestatem populi Romani minuerit per vim, eum damnatum
iudicio ad eam ipsam vim reverti propter quam sit iure damnatus?
[22]
sed quid plura de lege disputo? quasi vero id agatur ut
quisquam provocet: id agitur, id fertur ne quis omnino
umquam istis legibus reus fiat. quis enim aut accusator tam
amens reperietur qui reo condemnato obici se6 multitudini
conductae velit, aut iudex qui reum damnare audeat, ut ipse
ad operas mercennarias statim protrahatur? non igitur provocatio
ista lege datur, sed duae maxime salutares leges quaestionesque
tolluntur. quid est aliud hortari7 adulescentis ut
turbulenti, ut seditiosi, ut perniciosi cives velint esse? quam
autem ad pestem8 furor tribunicius impelli non poterit his
duabus quaestionibus de vi et maiestate9 sublatis?
[23]
quid, quod
obrogatur legibus Caesaris, quae iubent ei qui de vi itemque
ei qui10 maiestatis damnatus sit aqua et igni interdici? quibus
cum provocatio datur, nonne acta Caesaris rescinduntur?
quae quidem ego, patres conscripti, qui illa numquam probavi,
tamen11 ita conservanda concordiae causa arbitratus sum
ut non modo, quas vivus leges Caesar12 tulisset, infirmandas hoc
tempore non putarem, sed ne illas quidem quas post mortem
Caesaris prolatas esse et fixas videtis.
This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 ut et V: ut D maiestatis Halm: maiestates V: de maiestate D
2 haec haec cum t: haecum cn1s1
3 manere V: venire D: valere Orelli istis legibus D
4 ad res populares (-is V2) codd.: corr. Naugerius (1)
5 esse del. Eberhard
6 obici se D: obicere V1: obicere se V2
7 adhortari D
8 ad rei p. pestem D
9 de vi et maiestate V: de vi et de maiestate D, del. Cobet (peiore numero）
10 itemque ei qui D et Arusian. K. vii. p. 469: itemque V
11 tamen om. D
12 Caesar leges D
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit breviqve adnotatione critica instrvxit Albertus Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxford. e Typographeo Clarendoniano. 1918. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.