Διάφορα τῶν ἐν τοῖς Λάκωσιν ἀδόξων ἀποφθέγματα
1Σαμίων πρεσβευταῖς μακρολογοῦσιν ἔφασαν οἱ Σπαρτιᾶται ‘τὰ μὲν πρῶτα 2 ἐπιλελάθαμες, 3 τὰ δὲ ὕστερα οὐ συνείκαμες 4 διὰ τὸ τὰ πρῶτα 5 ἐπιλελᾶσθαι.’
ῥήτορος μακρὸν κατατείναντος λόγον καὶ τὰς ἀποκρίσεις αἰτοῦντος, ἵνα τοῖς πολίταις ἀπαγγείλῃ, ‘ἀπάγγελλε τοίνυν’ ἔφασαν ‘ὅτι μόλις μὲν σὺ ἐπαύσω λέγων, μόλις δὲ ἡμεῖς ἀκούοντες.’
πρὸς Θηβαίους περί τινων ἀντιλέγοντας ‘ἢ φρονεῖν’ εἶπον ‘δεῖ ἔλασσον ἢ δύνασθαι μεῖζον. ’
Λάκων ἐρωτηθεὶς δι᾽ ἣν αἰτίαν τὰς τοῦ πώγωνος τρίχας ἐπὶ πολὺ κομᾷς;᾽ εἶπεν ‘ἵνα βλέπων τὰς πολιὰς μηδὲν ἀνάξιον αὐτῶν πράττω.’
ἄλλος πυθομένου τινὸς ‘διὰ τί ἐγχειριδίοις βραχέσι χρῆσθε;᾽’ ‘ἵνα πλησίον’ εἶπε τοῖς ‘πολεμίοις εἰς χεῖρας ἵκωμες.’
ἐπαινοῦντός τινος τοὺς ἀρίστους μαχητάς, Λάκων εἶπεν ‘ἐν Τροίᾳ.’
ἕτερος ἀκούσας δειπνήσαντάς τινας βιάζεσθαι πίνειν ‘μὴ καὶ ἐσθίειν’ εἶπε ‘βιάζονται;᾽’
Πινδάρου γράψαντος ‘Ἑλλάδος ἔρεισμα Ἀθῆναι, ’ Λάκων ἔφη καταπεσεῖν ἂν τὴν Ἑλλάδα ὀχουμένην ἐρείσματι τοιούτῳ.
ἐπεὶ δὲ ἰδών τις ἐν πίνακι γραπτῷ Λάκωνας [p. 170] ὑπὸ Ἀθηναίων σφαττομένους ἔλεγεν ‘ἀνδρεῖοί γ᾽ Ἀθηναῖοι,’ Λάκων ὑποτυχών ‘ἐν τῷ πίνακι’ εἶπε.
πρὸς δέ τινα προσιέμενον τὰς ἐκ διαβολῆς βλασφημίας Λάκων εἶπε ‘παῦσαι κατ᾽ ἐμοῦ τὰ ὦτα χορηγῶν.’
πρὸς δὲ τὸν κολαζόμενον καὶ λέγοντα ‘ἄκων ἥμαρτον’ εἶπέ τις ‘ἄκων τοίνυν καὶ κολάζου.’
ἰδών τις ἐν ἀποχωρήσει θακέοντας 6 ἐπὶ δίφρων ἀνθρώπους ‘μὴ γένοιτο’ εἶπεν ‘ἐνταῦθα καθίσαι, ὅθεν οὐκ ἔστιν ἐξαναστῆναι πρεσβυτέρῳ.’
Χίων ποτὲ κατ᾽ ἐπιδημίαν ἀπὸ δείπνου ἐμεσάντων ἐν τῷ ἐφορείῳ καὶ χεσάντων ἐπὶ τῶν δίφρων, ἔνθα οἱ ἔφοροι ἐκάθηντο, τὸ μὲν πρῶτον ἰσχυρῶς ἀνεζήτουν τοὺς ποιήσαντας μὴ πολῖται τυγχάνωσιν: ὡς δὲ ᾔσθοντο ὅτι Χῖοι ἦσαν, ἐκήρυξαν τοῖς Χίοις ἐφιᾶσιν ἀσελγαίνειν.
ἐπεὶ δέ τις τὰς ἀμυγδαλᾶς τῶν σκληρῶν ἑώρα διπλασίου πωλουμένας, ‘μὴ σπάνιοι’ ἔφη ‘οἱ λίθοι;᾽’
τίλας τις ἀηδόνα καὶ βραχεῖαν πάνυ σάρκα εὑρὼν εἶπε ‘φωνὰ τὺ τίς ἐσσι καὶ οὐδὲν ἄλλο.’
ἰδών τις τῶν Λακώνων Διογένη τὸν κύνα περιλαμβάνοντα ἀνδριάντα χάλκεον, ψύχους ὄντος σφοδροῦ, ἐπύθετο εἰ ῥιγοῖ ἀρνησαμένου δέ, ‘τί οὖν’ ἔφη ‘μέγα ποιεῖς;᾽’
ὀνειδισθείς τις τῶν Μεταποντίων εἰς δειλίαν ὑπὸ Λάκωνος, ‘ἀλλὰ μήν’ ἔφη ‘οὐκ ὀλίγα τῆς ἀλλοτρίας ἔχομεν:’ ὁ δὲ ‘οὐ μόνον ἄρα’ ἔφη ‘δειλοὶ ἀλλὰ καὶ ἄδικοί ἐστε. [p. 171] ’
κατ᾽ ἐπιδημίαν τις ἐν Σπάρτῃ κρηπιδούμενος ὀρθὸς ἐπὶ θατέρου σκέλους εἶπε πρὸς Λάκωνα ‘οὐκ ἂν οἶμαί σε, ὦ Λάκων, τοσοῦτον χρόνον ἐπὶ τοῦ ποδὸς ὅσον ἐγὼ στῆναι’ καὶ ὃς ὑπολαβὼν ‘οὐ γάρ’ ἔφη: ‘τῶν μέντοι χηνῶν οὐκ ἔστιν ὅστις οὔ.’
Μεγαλυνομένου τινὸς ἐπὶ τῇ ῥητορικῇ τέχνῃ, εἶπέ τις Λάκων ‘ἀλλὰ νὴ 7 τὼ σιὼ τέχνη ἄνευ τοῦ ἀληθείας ἧφθαι οὔτε ἐστὶν οὔτε μήποτε γένηται ’
Ἀργείου ποτὲ εἰπόντος ‘πολλοὶ τάφοι παρ᾽ ἡμῖν εἰσὶ Σπαρτιατῶν’ Λάκων εἶπεν ‘ἀλλὰ μὴν παρ᾽ ἡμῖν Ἀργείων οὐδὲ εἷς,’ ὡς: αὐτῶν μὲν πολλάκις Ἄργους ἐπιβεβηκότων Ἀργείων δὲ τῆς Σπάρτης οὐδέποτε.
Λάκων αἰχμαλωτισθεὶς καὶ πιπρασκόμενος, τοῦ κήρυκος λέγοντος ‘Λάκωνα πωλῶ,’ ἐπεστόμισεν εἰπών ‘αἰχμάλωτον κήρυσσε.’
τῶν παρὰ Λυσιμάχῳ στρατευομένων ἐρωτηθεὶς τις ὑπ᾽;᾽ αὐτοῦ, μή τις τῶν εἱλώτων ἐστί, ‘σὺ δ᾽ οἴει’ ἔφη ‘ἐπὶ τὸ παρὰ σοῦ τετρώβολον Λάκωνα ἥξειν;᾽’
ὅτε Θηβαῖοι νικήσαντες τοὺς Λάκωνας ἐν Λεύκτροις πρὸς αὐτὸν παρῆσαν τὸν Εὐρώταν, καί τις μεγαλαυχῶν εἶπε ‘ποῦ νῦν εἰσὶν οἱ Λάκωνες;᾽’ Σπαρτιάτης ληφθεὶς ὑπ᾽ αὐτῶν ‘οὐ πάρεισιν’ ἔφη: ‘οὐ γὰρ ἂν ὑμεῖς δεῦρο ἤλθετε. ’
Ἀθηναίων ἀξιούντων, ὅτε παρέδωκαν τὸ ἄστυ, Σάμον αὐτοῖς μόνον ἐᾶσαι, εἶπον ὅταν ‘αὑτῶν [p. 172] οὐκ ἦτε, τότε καὶ ἄλλους ἔχειν ζητεῖτε;᾽’ ἀφ᾽ οὗ καὶ ἡ παροιμία
ὃς αὐτὸς αὑτὸν οὐκ ἔχει Σάμον θέλει.8
πόλιν τινὰ κατὰ κράτος ἑλόντων Λακεδαιμονίων, οἱ ἔφοροι εἶπον ‘οἴχεται τὸ πάλαισμα τῶν νέων οὐκέτι ἕξουσιν ἀνταγωνιστὰς οἱ νέοι.’
ἄλλην πόλιν ὑπισχνουμένου τοῦ βασιλέως αὐτῶν τέλεον ἀφανίσειν ᾕ 9 συμβεβήκει πράγματα πολλάκις παρεσχῆσθαι τοῖς Λάκωσιν, οὐκ ἐπέτρεψαν, φάμενοι ‘μηδαμῶς ἀφανίσῃς μηδ᾽ ἀνέλῃς τὴν ἀκόνην τῶν νέων.’
τοῖς παλαίουσι παιδοτρίβας οὐκ ἐφίστανον, ἵνα μὴ τέχνης ἀλλ᾽ ἀρετῆς ἡ φιλοτιμία γένηται. διὸ καὶ Λύσανδρος ἐρωτώμενος, ὅπως ὁ Χάρων ἐνίκησεν αὐτόν, ‘τᾷ πολυμηχανίᾳ’ εἶπε.
Φιλίππου γράφοντος, ὅτε εἰς τὴν χώραν αὐτῶν παρεγένετο, 10 πότερον βούλεται φίλιον ἐλθεῖν ἢ πολέμιον αὐτόν, ἀντεφώνησαν ‘οὐδέτερον.’
πρεσβευτήν τινα διαπεμψάμενοι πρὸς Ἀντίγονον τὸν Δημητρίου, πυθόμενοι ὅτι ἐκάλεσεν αὐτὸν βασιλέα, ἐζημίωσαν, καίτοι μέδιμνον πυρῶν ἑκάστῳ παρ᾽ αὐτοῦ σιτοδείας οὔσης κομίζοντα.
Δημητρίου ἐγκαλοῦντος ὅτι ἕνα πρεσβευτὴν ἔπεμψαν πρὸς αὐτόν, ‘οὐχ ἱκανὸς οὖν’ εἶπον ‘εἰ πρὸς ἕνα εἷς;’
ἐνέγκαντός τινος ἀρίστην γνώμην μοχθηροῦ, ταύτην μὲν ἀπεδέξαντο, περιελόμενοι δὲ τούτου περιέθηκαν ἑτέρῳ καλῶς βεβιωκότι. [p. 173]
ἀδελφῶν πρὸς ἀλλήλους διαφερομένων τὸν πατέρα ἐζημίωσαν, ὅτι τοὺς υἱεῖς στασιάζοντας περιορᾷ.
ψάλτην ἐπιδημήσαντα ἐζημίωσαν , ὅτι δακτύλοις κιθαρίζει.
δύο παῖδες ἐμάχοντο, ἅτερος δὲ αὐτῶν τὸν ἕτερον ἔτρωσε δρεπάνῳ πληγῇ θανασίμῳ: τῶν δὲ συνήθων παίδων, ἐπεὶ διαλύεσθαι ἔμελλον, ἐπαγγελλομένων ἀμυνεῖσθαι καὶ ἀναιρήσειν τὸν πλήξαντα, ‘ μηδαμῶς’ εἶπε ‘πρὸς θεῶν, οὐ γὰρ δίκαιον: καὶ γὰρ ἂν ἐγὼ ἐποίησα τοῦτο, εἰ ἔφθασα καὶ ἀγαθὸς ἐγενόμην.’
ἕτερον παιδάριον, ἐπεὶ παρῆν ὁ καιρός, ἐν ᾧ κλέπτειν νενόμιστο τοὺς ἐλευθέρους παῖδας ὅ τι τις δύναιτο καὶ μὴ λαθεῖν αἰσχρὸν ἦν, ὡς οἱ σὺν αὐτῷ παῖδες ζῶν ἔκλεψαν ἀλωπέκιον καὶ ἔδοσαν αὐτῷ φυλάττειν, παραγενομένων τῶν ἀπολωλεκότων ἐπὶ ζήτησιν, ἔτυχε μὲν ὑποβαλὼν τὸ ἀλωπέκιον ὑπὸ τὸ αὑτοῦ ἱμάτιον, ἀγριαίνοντος δὲ τοῦ θηρίου καὶ τὴν αὐτοῦ πλευρὰν κατεσθίοντος μέχρι τῶν σπλάγχνων, ἠρέμει, ἵνα μὴ γένηται καταφανής. ὡς δὲ ὕστερον ἐκείνων ἀπελθόντων ἐθεάσαντο τὸ γεγονὸς οἱ παῖδες καὶ ἐμέμφοντο, λέγοντες ἄμεινον εἶναι φανερὸν ποιῆσαι τὸ ἀλωπέκιον ἢ μέχρι θανάτου κρύπτειν, ‘οὐ μὲν οὖν’ εἶπεν ‘ἀλλὰ κρεῖττον ταῖς ἀλγηδόσι μὴ ἐνδόντα 11 τελευτᾶν ἢ περίφωρον γενόμενον διὰ μαλακίαν τὸ ζῆν αἰσχρῶς περιποιήσασθαι.’
περιτυχόντες τινὲς Λάκωσι καθ᾽ ὁδὸν εἶπον [p. 174] ‘εὐτυχήκατε, ἀρτίως ἐντεῦθεν λῃστῶν ἀπιόντων’ οἱ δὲ ‘οὐ μὰ τὸν Ἐνυάλιον, ἀλλ᾽ ἐκεῖνοι μὴ περιτυχόντες ἡμῖν.’
Λάκων ἐρωτηθεὶς τί ἐπίσταται, εἶπεν ‘ἐλεύθερος εἶναι.’
παῖς Σπαρτιάτης αἰχμαλωτισθεὶς ὑπ᾽ Ἀντιγόνου τοῦ βασιλέως καὶ πραθεὶς τὰ μὲν ἄλλα πάντα ὑπήκοος ἦν τῷ πριαμένῳ, ὅσα ᾤετο προσήκειν ἐλευθέρῳ ποιεῖν ὡς δὲ προσέταξεν ἀμίδα κομίζειν, οὐκ ἠνέσχετο εἰπὼν ‘οὐ δουλεύσω.’ ἐνισταμένου δὲ ἐκείνου, ἀναβὰς ἐπὶ τὸν κέραμον καὶ εἰπών ‘εἴσῃ 12 τῆς ὠνῆς,’ ἔβαλεν ἑαυτὸν κάτω καὶ ἐτελεύτα.
ἕτερος πωλούμενος, εἰπόντος τινὸς ‘ἐὰν ἀγοράσω σε, χρήσιμος ἔσῃ;᾽’ ‘κἂν μὴ ἀγοράσῃς’ εἶπεν.
ἄλλος: αἰχμάλωτος πιπρασκόμενος, τοῦ κήρυκος ἐπιλέγοντος ἀνδράποδον πωλεῖν, ‘κατάρατε’ εἶπεν ‘οὐκ ἐρεῖς αἰχμάλωτον.’
Λάκων ἐπὶ τῆς ἀσπίδος μυῖαν ἔχων ἐπίσημον, καὶ ταύτην οὐ μείζω τῆς ἀληθινῆς, ὡς καταγελῶντές τινες ἔλεγον ὑπὲρ τοῦ λανθάνειν τοῦτο πεποιήκει, ‘ἵνα μὲν οὖν’ εἶπε ‘φανερὸς ὦ: οὕτω γὰρ τοῖς πολεμίοις πλησίον προσέρχομαι, ὥστε τὸ ἐπίσημον ἡλίκον ἐστὶν ὑπ᾽ αὐτῶν ὁρᾶσθαι.’
ἕτερος, ἐν συμποσίῳ προσενεχθείσης λύρας, ‘οὐ Λακωνικόν’ εἶπε ‘τὸ φλυαρεῖν.’
Σπαρτιάτης ἐρωτηθεὶς εἰ ἀσφαλὴς ἡ εἰς Σπάρτην ὁδὸς εἶπεν ‘ὁποῖος καθίσῃς: οἱ μὲν γὰρ [p. 175] λέοντες βαδίζοντι ὅπα κα λέωντι, 13 τὼς δὲ λαγὼς ἐπὶ τᾷ σκηνᾷ 14 θηρεύομες.’
ἐν χειραψίᾳ περικρούοντος τοῦ προστραχηλίζοντος κενοσπούδως καὶ κατασπῶντος ἐπὶ τὴν γῆν, ἐπειδὴ τῷ σώματι ἐλείπετο ὁ προσπεσών, ἔδακε τὸν βραχίονα: καὶ ὁ ἕτερος εἶπε ‘δάκνεις, ὦ Λάκων, ὥσπερ αἱ γυναῖκες:’ ‘οὐ μὲν οὖν’ εἶπεν ἅτερος ‘ἀλλ᾽ ὥσπερ οἱ λέοντες.’
χωλὸς ἐπὶ πόλεμον ἐξιών, ἐπακολουθούντων αὐτῷ τινων καὶ γελώντων, ἐπιστραφεὶς εἶπε ‘κακαὶ κεφαλαί, οὐ φεύγοντα δεῖ τοῖς πολεμίοις μάχεσθαι, ἀλλὰ μένοντα καὶ τὴν τάξιν φυλάττοντα.’
ἕτερος τοξευθεὶς καὶ ἐκλείπων τὸν βίον οὐχὶ τοῦτο ἔφησεν αὐτῷ μέλειν, 15 ὅτι ἀποθανεῖται, ἀλλ᾽ ὅτι ὑπὸ γύννιδος τοξότου καὶ μηδὲν πράξας.
εἰς πανδοκεῖόν τις καταλύσας καὶ δοὺς ὄψον τῷ πανδοκεῖ σκευάσαι, ὡς ἅτερος; τυρὸν ᾔτει καὶ ἔλαιον, ‘εἶτ᾽’ 16 ἔφη ‘εἰ τυρὸν εἶχον, ἔτι ἂν ἐδεόμην ὄψου; ’
πρὸς δὲ τὸν μακαρίζοντα Λάμπιν τὸν Αἰγινήτην, διότι ἐδόκει πλουσιώτατος; εἶναι ναυκλήρια πολλὰ ἔχων, Λάκων εἶπεν ‘οὐ προσέχω εὐδαιμονίᾳ ἐκ σχοινίων ἀπηρτημένῃ.’
εἰπόντος δέ τινος Λάκωνι ὅτι ψεύδεται, ἀπεκρίνατο ‘ἐλεύθεροι γὰρ εἰμες: οἱ δ᾽ ἄλλοι, αἴκα μὴ τἀληθῆ λέγωντι, οἰμώξονται.’
προθέμενός τις νεκρὸν στῆσαι ὀρθόν, ὡς [p. 176] πάντα ποιῶν οὐκ ἐδύνατο, ‘νὴ τὼ σιώ’ εἶπεν ‘ἔνδον τι εἶναι δεῖ.’
Τύννιχος, Θρασυβούλου τοῦ παιδὸς ἀποθανόντος, εὐρώστως ἤνεγκε: καὶ ἐπίγραμμα εἰς τοῦτον ἐγένετο
τὰν Πιτάναν Θρασύβουλος ἐπ᾽ ἀσπίδος ἤλυθεν ἄπνους
ἑπτὰ πρὸς Ἀργείων τραύματα δεξάμενος,
δεικνὺς ἀντία πάντα: τὸν αἱματόεντα δ᾽ ὁ πρέσβυς
θεὶς 17 ἐπὶ πυρκαϊὴν Τύννιχος εἶπε τάδε,
δειλοὶ κλαιέσθωσαν ἐγὼ δέ σε τέκνον ἄδακρυς
θάψω, τὸν καὶ ἐμὸν καὶ Λακεδαιμόνιον.
Ἀλκιβιάδῃ τῷ Ἀθηναίῳ βαλανέως ἐπὶ πλεῖστον 18 παραχέοντος ὕδωρ, Λάκων εἶπε ‘τί τοῦτο ὡς καθαρῷ; σφόδρα 19 δὲ ῥυπαρῷ πλεῖον παράχει.’
Φιλίππου τοῦ Μακεδόνος προστάσσοντὸς τινα δι᾽ ἐπιστολῆς, ἀντέγραψαν οἱ Λακεδαιμόνιοι ‘περὶ ὧν ἄμμιν ἔγραψας οὔ.’ ὅτε δὲ ἐνέβαλεν εἰς τὴν Λακωνικὴν καὶ ἐδόκουν ἅπαντες ἀπολεῖσθαι, εἶπε δὲ πρός τινα τῶν Σπαρτιατῶν ‘τί νῦν ποιήσετε, ὦ Λάκωνες;᾽’ ‘τί γάρ’ ἔφη ‘ἄλλο ἢ ἀνδρείως ἀποθανούμεθα; μόνοι γὰρ ἡμεῖς Ἑλλήνων ἐλεύθεροι εἶναι καὶ μὴ ὑπακούειν ἄλλοις ἐμάθομεν.’
μετὰ δὲ τὴν Ἄγιδος ἧτταν, ὁμήρους αἰτοῦντος Ἀντιπάτρου πεντήκοντα παῖδας, Ἐτεοκλῆς ἐφορεύων εἶπε παῖδας μὲν οὐ δώσειν, ἵνα μὴ ἀπαίδευτοι [p. 177] γένωνται, τῆς πατρίου ἀγωγῆς; ἀτευκτήσαντες: οὐδὲ πολῖται γὰρ ἂν εἴησαν: πρεσβύτας δ᾽ ἢ γυναῖκας, εἰ βούλοιτο, διπλασίους δώσειν ἀπειλοῦντος; δ᾽ αὐτοῦ δεινά, εἰ μὴ λάβοι, ἀπεκρίναντο κοινῇ ‘ἐὰν χαλεπώτερα θανάτου ἐπιτάττῃς, εὐκολώτερον ἀποθανούμεθα.’
πρεσβύτης ἐν Ὀλυμπίᾳ συντελουμένου τοῦ ἀγῶνος προθυμούμενος θεάσασθαι, καθέδρας ἠπόρει πολλοὺς δ᾽ ἐπιπορευόμενος τόπους ὑβρίζετο καὶ ἐσκώπτετο, μηδενὸς αὐτὸν παραδεχομένου: ὡς δὲ κατὰ τοὺς Λακεδαιμονίους ἧκεν, ἀνέστησαν πάντες οἱ παῖδες καὶ πολλοὶ τῶν ἀνδρῶν τοῦ τόπου ἐκχωροῦντες: τῶν δὲ Πανελλήνων ἐπισημηναμένων 20 κρότῳ τὸ ἔθος καὶ ὑπερεπαινούντων, ὁ πρεσβύτης κινήσας
πολιόν τε κάρη πολιόν τε γένειον21 καὶ δακρύσας ‘οἴμοι τῶν κακῶν’ φησὶν ‘ὡς ἅπαντες μὲν οἱ Ἕλληνες ἐπίστανται τὰ καλά, χρῶνται δ᾽ αὐτοῖς: μόνοι Λακεδαιμόνιοι’ φασὶ δέ τινες, ὅτι καὶ Ἀθήνησι τὸ αὐτὸ ἐγένετο: Παναθηναίων γὰρ ὄντων οἱ Ἀττικοὶ γέροντα προεπηλάκιζον, προσκαλούμενοι μὲν ὡς παραδεξόμενοι, εἰ δὲ παραγένοιτο, οὐ προσδεχόμενοι: ὡς δὲ διεξιὼν σχεδὸν ἅπαντας ἐγένετο κατὰ τοὺς Λακεδαιμονίων θεωρούς, ἅπαντες τῶν βάθρων ἀναστάντες τοῦ τόπου παρεχώρουν ἀγασθεὶς δὲ ὁ ὄχλος: ἐπὶ τῷ γεγονότι ἐκρότησε μετὰ πολλῆς ἐπισημασίας, καί τις εἶπε τῶν Σπαρτιατῶν ‘νὴ 22 τὼ σιώ, ἴσασι μὲν οἱ Ἀθηναῖοι τὰ καλά, οὐ πράσσουσι δέ. [p. 178] ’
ἐπαίτης ᾔτησε Λάκωνα: ‘ἀλλὰ εἰ δοίην σοι’ ἔφη ‘μᾶλλον πτωχεύσεις, τῆς δὲ ἀσχημοσύνης σου ταύτης ὁ πρῶτος μεταδοὺς αἴτιος, ἀργόν σε ποιήσας.’
Λάκων ἰδὼν ἀγείροντά τινα θεοῖς ‘οὐδέν ’ εἶπε ‘φροντίζειν θεῶν πτωχοτέρων ἑαυτοῦ.’
λαβών τις μοιχὸν ἐπ᾽ αἰσχρᾷ γυναικὶ ‘ἄθλιε’ εἶπε ‘τίς τοι ἀνάγκα;᾽’
ἄλλος ἀκούων ῥήτορος μεγάλας στρέφοντος περιόδους, ‘ἀλλὰ νὴ τὼ σιώ’ εἶπεν ‘ἀνδρεῖός γε ὁ ἄνθρωπος, πρὸς οὐδὲν ὑποκείμενον εὖ στροβιλοῖ τὴν γλῶσσαν. ’
εἰς Λακεδαίμονα παραγενόμενός τις καὶ τὴν πρὸς τοὺς πρεσβύτας τῶν νέων τιμὴν θεασάμενος, ἐν ‘Σπάρτῃ μόνῃ’ εἶπε ‘λυσιτελεῖ γηράσκειν.’
ἐρωτηθεὶς Λάκων ὁποῖός ἐστι Τυρταῖος ὁ ποιητής, ‘ἀγαθός’ εἶπε ‘κακκονῆν 23 νέων ψυχάς.’
ἕτερος ἀλγῶν τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐξῄει ἐπὶ πόλεμον: λεγόντων δὲ αὐτῷ τινων ‘ποῖ 24 ἄπει οὕτως ἔχων ἢ τί ποιήσων;’ ‘κἂν μηδὲν ἕτερον πράξω’ ἔφη ‘πολεμίου γε μάχαιραν ἀμβλυνῶ.’
Βοῦλις 25 καὶ Σπέρχις Λακεδαιμόνιοι πορευθέντες ἐθελονταὶ πρὸς Ξέρξην τὸν Περσῶν βασιλέα ἐπὶ τιμωρίᾳ ἣν ὦφλεν ἡ Λακεδαίμων κατὰ χρησμόν, διότι κήρυκας πεμφθέντας ὑπὸ τοῦ Πέρσου ὡς αὐτοὺς ἀπέκτειναν ἐλθόντες πρὸς τὸν Ξέρξην ἐκέλευον ᾧ βούλεται τρόπῳ διαχρήσασθαι αὐτοὺς ὑπὲρ Λακεδαιμονίων. ὡς δὲ ἐκεῖνος: ἀγασθεὶς [p. 179] ἀπέλυσε τοὺς ἄνδρας καὶ ἠξίου μένειν παρ᾽ αὐτῷ, ‘καὶ πῶς ἄν’ ἔφασαν ‘δυναίμεθα ζῆν ἐνταῦθα, πατρίδα καταλιπόντες καὶ νόμους καὶ τούτους τοὺς ἄνδρας, ὑπὲρ ὧν τοσαύτην ἤλθομεν ὁδὸν ἀποθανούμενοι ’ Ἰνδάρνου δὲ τοῦ στρατηγοῦ ἐπὶ πλέον δεομένου καὶ λέγοντος τεύξεσθαι αὐτοὺς τῆς ἴσης τιμῆς τοῖς μάλιστα ἐν προαγωγῇ φίλοις τοῦ βασιλέως, ἔφησαν ‘ἀγνοεῖν ἡμῖν δοκεῖς, ἡλίκον ἐστὶ τὸ τῆς ἐλευθερίας, ἧς οὐκ ἂν ἀλλάξαιτό τις νοῦν ἔχων τὴν Περσῶν βασιλείαν.’
Λάκων, ἐπεὶ τῇ μὲν προτέρᾳ ἡμέρᾳ ὁ ξένος αὐτὸν ἐξέκλινε, τῇ δ᾽ ἑξῆς στρώματα χρησάμενος δαψιλῶς ὑπεδέχετο, ἐπιβὰς τοῖς στρώμασι κατεπάτει, ἐπιλέγων διὰ ταῦτα ἐχθὲς οὐδ᾽ ἐπὶ ψιάθου ὑπνωκέναι
ἕτερος ἐλθὼν εἰς Ἀθήνας καὶ ὁρῶν τοὺς Ἀθηναίους τὸ τάριχος ἀποκηρύττοντας καὶ τὸ ὄψον καὶ τελωνοῦντας καὶ πορνοβοσκοῦντας, καὶ ἕτερα ἔργα ἀσχήμονα πράττοντας καὶ μηδὲν αἰσχρὸν ἡγουμένους: ὅτε ἐπανῆλθεν εἰς τὴν πατρίδα, τῶν πολιτῶν πυνθανομένων αὐτοῦ ποῖὰ τινά ἐστι τὰ ἐν Ἀθήναις, ‘πάντα’ εἶπε ‘καλά,'’ εἰρωνευόμενος καὶ παριστὰς ὅτι πάντα παρὰ τοῖς Ἀθηναίοις καλὰ νομίζεται, αἰσχρὸν δὲ οὐδέν.
ἄλλος ἐρωτώμενος περί τινος ἀπεκρίνατο ‘οὔ:’ ὡς δὲ ὁ ἐρωτήσας ἀπεκρίνατο ὅτι ‘ψεύδῃ,’ ‘ὁρᾷς οὖν’ ἔφη ‘ὅτι μάταιος εἶ περὶ ὧν ἐπίστασαι ἐρωτῶν.’
ἧκόν ποτε κατὰ πρεσβείαν Λάκωνες πρὸς [p. 180] Λύγδαμιν τὸν τύραννον: ὡς δ᾽ ἐκεῖνος ὑπερτιθέμενος πολλάκις συντυχεῖν ἀνεβάλλετο, τὸ δ᾽ ἐπὶ πᾶσι μαλακῶς ἔχειν αὐτὸν ἔφη τις, οἱ πρέσβεις ‘λέγε αὐτῷ’ εἶπον ‘ὅτι μὰ τοὺς θεοὺς οὐ παλαισόμενοι πρὸς αὐτὸν ἐληλύθαμεν, ἀλλὰ διαλεχθησόμενοι. ’
Λάκωνὰ τινά τις μυσταγωγῶν ἠρώτα τί πράξας ἑαυτῷ σύνοιδεν ἀσεβέστατον, ὁ δὲ ‘γινώσκουσιν οἱ θεοί’ ἔφη: ἐπικειμένου δὲ μᾶλλον καὶ λέγοντος ‘πάντως σε δεῖ εἰπεῖν,’ ὁ Λάκων ἀντηρώτησε ‘τίνι με δεῖ εἰπεῖν, σοὶ ἢ τῷ θεῷ;᾽’ τοῦ δὲ εἰπόντος ‘τῷ θεῷ,’ ‘σὺ τοίνυν’ ἔφη ‘ἀποχώρησον.’
ἕτερος νυκτὸς μνῆμα παριὼν καὶ φαντασιωθεὶς δαιμόνιόν τι ἐπέδραμε τῇ λόγχῃ διαράμενος, καὶ ἐναπερείδων εἶπε ‘πῆ με φεύγεις, δὶς ἀποθανουμένη ψυχή;᾽’
ἄλλος εὐξάμενος ἀπὸ τοῦ Λευκάτα ῥίπτειν ἑαυτὸν ἀνέβη καὶ ὑπέστρεψεν ἰδὼν τὸ ὕψος: ὀνειδιζόμενος δὲ εἶπεν ‘οὐκ ᾤμαν τὰν εὐχὰν ἄλλας μείζονος εὐχᾶς δεῖσθαι.’
ἄλλος ἐπὶ παρατάξεως τῷ πολεμίῳ τὸ ξίφος καταφέρειν μέλλων, ἐπεὶ τὸ ἀνακλητικὸν ἐσήμηνεν, οὐκέτι κατήνεγκε: πυθομένου δέ τινος, διὰ τί τὸν ἐχθρὸν ἔχων ὑποχείριον οὐκ ἀπέκτεινεν; ‘ὅτι’ ἔφη ‘βέλτιόν ἐστι τοῦ φονεύειν πείθεσθαι τῷ ἄρχοντι.’
τινι ἡττωμένῳ ἐν Ὀλυμπίᾳ εἶπέ τις ‘ὁ ἀνταγωνιστής, ὦ Λάκων, ἐγένετό σου κρείσσων:’ ‘οὐ μὲν οὖν’ ἔφη ‘ἀλλὰ καββαλικώτερος.’
