previous next



486. Nähere Bestimmung des Gebrauches des bezüglichen und des absoluten Partizips (des Participii coniuncti und der Genetivi absoluti).

Das bezügliche Partizip (Participium coniunctum) und die Genetivi absoluti werden, wie wir § 485, 1 gesehen haben, gebraucht, um zu bezeichnen:

Eine Zeitbestimmung. X. M. 1.2.22 πολλοὶ τὰ χρήματα ἀναλώσαντες, ὧν πρόσθεν ἀπείχοντο κερδῶν, αἰσχρὰ νομίζοντες εἶναι, τούτων οὐκ ἀπέχονται, d. i. nach Verschwendung ihres Geldes. So die häufige Umschreibung mit ποιήσας in der Bdtg.: darauf. Hdt. 6.96 οἱ Πέρσαι ἀνδραποδισάμενοι τοὺς κατέλαβον, ἐνέπρησαν καὶ τὰ ἱρὰ καὶ τὴν πόλιν: ταῦτα δὲ ποιήσαντες ἐπὶ τὰς ἄλλας νήσους ἀνήγοντο, oder mit Wiederholung des vorausgehenden Verbs im Partizipe. Ib. 108 Ἀθηναίοισι ἐπεθήκαντο Βοιωτοί: ἐπιθέμενοι δὲ ἑσσώθησαν τῇ μάχῃ. 7, 60 πάντας τούτῳ τῷ τρόπῳ ἐξηρίθμησαν: ἀριθμήσαντες δὲ κατὰ ἔθνεα διέτασσον. Vgl. 1, 158. X. C. 3.1.37 νῦν μὲν δειπνεῖτε: δειπνήσαντες δὲ ἀπελαύνετε. An. 7. 1, 13. Hell. 2. 3, 11. P. Phaed. 114a. Partic. Praes. X. An. 1. 6, 1 οὗτοι προϊόντες ἔκαον καὶ χιλὸν καὶ εἴ τι ἄλλο χρήσιμον ἦν, während sie vorrückten. Cy. 7. 5, 78 θάλπους μὲν οὖν καὶ ψύχους καὶ σίτων καὶ ποτῶν . . ἀνάγκη καὶ τοῖς δούλοις μεταδιδόναι: μεταδιδόντας γε μέντοι πειρᾶσθαι δεῖ ἐν τούτοις πρῶτον βελτίονας αὐτῶν φαίνεσθά, indem man aber dieses thut. Vgl. 8. 3, 11). Gen. abs.: *a, 88 οὔτις ἐμεῦ ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκομένοιο | σοὶ κοίλῃς παρὰ νηυσὶ βαρείας χεῖρας ἐποίσει. X. H. 5.1.9 ναυμαχίας πρὸς τὴν σελήνην γενομένης τέτταρας τριήρεις λαμβάνει Γοργώπας. 4, 58 ὑποφαίνοντος τοῦ ἦρος Ἀγησίλαος κλινοπετὴς ἦν. Die Griechen gebrauchen oft Gen. abs., wo man nach der Auffassung anderer Sprachen einen Adjektivsatz erwartet. Th. 1.94 (ἐστράτευσαν) ἐς Βυζάντιον Μήδων ἐχόντων (quod Medi tenebant) καὶ ἐξεπολιόρκησαν. 98 Ἠϊόνα τὴν ἐπὶ Στρυμόνι Μήδων ἐχόντων πολιορκίᾳ εἷλον.

Anmerk. 1. Hierher gehören folgende Partizipien, die wir im Deutschen durch Adverbien oder adverbiale Ausdrücke übersetzen können: α) ἀρχόμενος, anfangs. Th. 4.64 ἅπερ καὶ ἀρχόμενος εἶπον. Mit d. Gen. P. Phaedr. 263d εἰπέ, εἰ ὡρισάμην ἔρωτα ἀρχόμενος τοῦ λόγου, im Anfange meiner Rede, gleich darauf Λυσίας ἀρχόμενος τοῦ ἐρωτιχοῦ ὴνάγκασεν ἡμᾶς κτλ., initio sermonis sui amatorii. Aber ἀρξάμενος ἀπό od. ἔκ τινος wird in zweifacher Weise gebraucht: a) bezeichnet es einfach den Anfangspunkt einer Zeit, eines Ortes oder überhaupt Gegenstandes, von dem eine Handlung ausgeht. P. Lach. 186c ἐπιθυμῶ γε τοῦ πράγματος ἐκ νέου ἀρξάμενος, von der Jugendzeit an. So auch Isocr. 12.42 νῦν δὲ ποιήσομαι περὶ ἐκείνων τοὺς λόγους ἀρξάμενος, ἐπειδὴ κατέσχον τὰς πόλεις τὰς Ἀχάίδας = ἀρξ. ἐκ τοῦ χρόνου, ἐπειδή κτλ. Hdt. 9.15 παρῆκε αὐτοῦ τὸ στρατόπεδον ἀρξάμενον ἀπὸ Ἐρυθρέων, porrecta sunt eius castra inde ab Erythris. Vgl. 3, 91. Pl. Alc. 1. 104, a οὐδενὸς φῂς ἀνθρώπου ἐνδεὴς εἶναι εἰς οὐδέν: τὰ γὰρ ὑπάρχοντά σοι μεγάλα εἶναι, . . ἀπὸ τοῦ σώματος ἀρξάμενα τελευτῶντα εἰς τὴν ψυχήν. — b) hat es den Sinn, dass der mit ἀπό bezeichnete Gegenstand anderen gegenüber der erste ist, d. h. derjenige, welchem vor allen anderen das Prädikat des Satzes zukommt, so dass wir es durch vor allen oder vorzüglich übersetzen können. P. Symp. 173d δοκεῖς μοι ἀτεχνῶς πάντας ἀθλίους ἡγεῖσθαι πλὴν Σωκράτους ἀπὸ σαυτοῦ ἀρξάμενος, gleich mit dir den Anfang machend, d. h. vor Allen du, vorzüglich du. Alc. 1. 118, d ἔχεις εἰπεῖν, Περικλῆς τίνα ἐποίησε σοφόν, ἀπὸ τῶν υἱέων ἀρξάμενος; Ohne Frage: Οὐδένα ἔχεις εἰπεῖν, ὅντινα Π. σοφὸν ἐποίησε, . τ. υἱ. ., du kannst niemand nennen, den P. weise gemacht hat, am wenigsten seine Söhne. X. C. 7.5.65. In der Regel aber kongruiert das Partizip mit dem den Gegensatz bezeichnenden Worte. Pl. civ. 600, e τιθῶμεν ἀπὸ Ὁμήρου ἀρξαμένους πάντας τοὺς ποιητικοὺς μιμητὰς εἰδώλων ἀρετῆς εἶναι, dass alle Dichter, vorzüglich Homer u. s. w. “Quod primum est in aliqua rerum serie, ab eo res ipsae ἄρχεσθαι, initium habere, dicuntur.” Schneider ad h. l. 366, e πάντων ὑμῶν, ὅσοι ἐπαινέται φατὲ δικαιοσύνης εἶναι ἀπὸ τῶν ἐξ ἀρχῆς ήρώων ἀρξάμενοι κτλ., in primis heroes illi. Vgl. 498, c. X. Vect. 5.3 τίνες οὐ προσδέοιντ᾽ ἂν αὐτῆς ἀρξάμενοι ἀπὸ ναυκλήρων καὶ ἐμπόρων; vorzüglich die Schiffbesitzer u. Kaufleute. Hdt. 5.49 ἔστι δὲ καὶ ἀγαθὰ τοῖσι τὴν ἤπειρον ἐκείνην νεμομένοισι, ὅσα οὐδὲ τοῖσι συνάπασι ἄλλοισι, ἀπὸ χρυσοῦ ἀρξαμένοισι ἄργυρος καὶ χαλκὸς καὶ ἐσθὴς ποικίλη καὶ ὑποζύγιά τε καὶ ἀνδράποδα, vorzüglich Gold, dann aber auch Silber u. s. w.2). — β) τελευτῶν, endlich, zuletzt. X. A. 6.3.8 τελευτῶντες καὶ ἀπὸ τοῦ ὕδατος εἶργον αὐτοὺς οἱ Θρᾷκες. P. Civ. 362a τελευτῶν πάντα κακὰ παθὼν ἀνασχινδυλευθήσεται, ubi v. Stallb. Ap. 22, c τελευτῶν οὖν ἐπὶ τοὺς χειροτέχνας ᾖα. Dem. 9.57 οἱ δυστυχεῖς Ἐρετριεῖς τελευτῶντες ἐπείσθησαν τοὺς ὑπὲρ αὑτῶν λέγοντας ἐκβαλεῖν. — γ) διαλιπὼν χρόνον, nach einiger Zeit, oder διαλ. πολὺν, ὀλίγον χρ., ἐπισχὼν πολὺν χρόνον, μικρόν. P. Phaed. 117e οὗτος δοὺς τὸ φάρμακον διαλιπὼν χρόνον ἐπεσκόπει τοὺς πόδαςintermisso aliquo intervalloStallb. 118 ὀλίγον χρόνον διαλιπὼν ἐκινήθη. 59, e οὐ πολὺν δ̓ οὖν χρόνον ἐπισχὼν ἧκε, ubi v. Stallb. Vgl. Hdt. 1.132. 6, 129. 9, 49. Aeschin. 3.89 μικρὸν διαλιπὼν χρόνον. So auch μικρὸν ἐπισχών Aeschin. 3.10. — δ) ἀνύσας, endlich einmal, tandem aliquando, rasch, sofort. Ar. N. 181 ἄνοιγ̓, ἄνοιγ᾽ ἀνύσας τὸ φροντιστήριον, ubi v. Kock. Eq. 71 νῦν οὖν ἀνύσαντε φροντίσωμεν. L. 438 ἀνύσαντε δήσετον, ilico colligate. So auch ἀνύσας τι. Ar. Eq. 118 σὺ δ̓ ἔγχεον πιεῖν | ἀνύσας τι. Vgl. V. 30. N. 506. 635. 1253.

Anmerk. 2. Der Genetiv des Partizips steht bisweilen ohne Substantiv, wenn dasselbe aus dem Zusammenhange leicht ergänzt werden kann, oder wenn es in dem Partizipe selbst liegt, wo man ἀνθρώπων, πραγμάτων u. dgl. zu ergänzen pflegt, aber ohne Grund, da aus dem Gedankenzusammenhange selbst hervorgeht, dass das Partizip nur Menschen oder bestimmte Sachen, welche der Zusammenhang angiebt, bezeichnen kann, oder wenn ein Nebensatz mit ὅτι, dass, der den Genetiv eines Substantivs vertritt, folgt3). a) *e, 665 οὔ τις ἐπεφράσατ᾽ οὐδὲ νόησεν | μηροῦ ἐξερύσαι δόρυ μείλινον . . | σπευδόντων (sc. αὐτῶν). S. OR. 838 πεφασμένου δὲ (sc. αὐτοῦ) τίς ποθ᾽ προθυμία; Hdt. 3.13 οἱ δὲ Αἰγύπτιοι ἔφευγον: κατειληθέντων δὲ (sc. αὐτῶν) ἐς Μέμφιν ἔπεμπε Καμβύσης (κήρυκα). 8, 25 ταῦτα ἐπαγγειλαμένου sc. αὐτοῦ. X. A. 1.2.17 προϊόντων sc. αὐτῶν. Vgl. 1. 4, 12. 6, 1. 2. 1, 3. Cy. 3. 1, 38. 4. 2, 15. Th. 3.55 δεομένων, sc. ἡμῶν. b) *o, 190 ἤτοι ἐγὼν ἔλαχον πολιὴν ἄλα ναιέμεν αἰεὶ | παλλομένων, als man loste. Th. 3.34 οὐ προσδεχομένων. X. Cy. 3. 3, 54 ἰόντων εἰς μάχην, wenn man in die Schlacht geht. 5. 3, 50 οὕτω προσταττομένων. S. El. 1344 τελουμένων εἴποιμ᾽ ἄν, wenn es vollendet ist. Vgl. Eur. Andr. 998. X. vect. 6, 3 σὺν θεῷ πραττομένων εἰκὸς καὶ τὰς πράξεις προϊέναι ἐπὶ τὸ λῷον. c) In den Formeln ἐσαγγελθέντων, σημανθέντων u. s. w. mit ὅτι, wo der Plural steht, weil im Nebensatze das Subjekt im Plurale steht oder mehrere Umstände erwähnt werden. Th. 1.116 Περικλῆς ᾤχετο κατὰ τάχος ἐπὶ Καύνου καὶ Καρέας, ἐσαγγελθέντων, ὅτι Φοίνισσαι νῆες ἐπ᾽ αὐτοὺς πλέουσιν. Vgl. Dem. 50.17. X. C. 1.4.18 σημανθέντων δὲ τῷ Ἀστυάγει, ὅτι πολέμιοί εἰσιν ἐν τῇ χώρᾳ, ἐξεβοήθει καὶ αὐτὸς πρὸς τὰ ὅρια. 6. 2, 19 ἀπαγγελλομένων ὑμῖν, ὅτι Κροῖσος μὲν ᾕρηται τῶν πολεμίων στρατηγός . ., ἔπειτα δέ κτλ. Auch im Singular. Th. 1.74 σαφῶς δηλωθέντος, ὅτι ἐν ταῖς ναυσὶ τῶν Ἑλλήνων

τὰ πράγματα ἐγένετο. Mit einem das Subjekt vertretenden Infinitiv Th. 1.76 ἀεὶ καθεστῶτος τὸν ἥσσω ὑπὸ τοῦ δυνατωτέρου κατείργεσθαι. Ohne Nebensatz Th. 6.58 ἀγγελθέντος δὲ Ἱππίᾳ, postquam id nuntiatum est. So im Lateinischen: cognito, edicto, petito u. s. w. st. postquam cognitum est etc. Bei unpersönlichen Redensarten. X. A. 3.1.40 οὕτω γ̓ ἐχόντων, rebus sic comparatis. Vgl. 3. 2, 10. P. Civ. 381c οὕτως ἔχοντος. X. H. 7.1.7 οὕτως οὖν πεφυκότων. Cy. 5. 3, 13 οὕτω μὲν γιγνομένων. Hell. 2. 4, 29 οὕτω δὲ προχωρούντων. Vgl. 5. 3, 27. Th. 1.7 πλωϊμωτέρων ὄντων. 4, 20 ἔτι δ̓ ὄντων ἀκρίτων. X. Hipp. 4, 2 ἀδήλου ὄντος, εἰ κτλ. Ar. Eccl. 401 περὶ σωτηρίας προκειμένου. Doch ist in diesem Falle der Akkusativ gewöhnlich, s. § 487; bei solchen unpers. Verben, welche ihr Subjekt gewissermassen in sich schliessen, wie ὕει, σαλπίζει u. s. w. [§ 352, b)], steht stets der Genetiv, als: Ar. V. 774 ὕοντος. X. H. 1.1.16 ὕοντος πολλῷ. Theocr. 9, 20 χειμαίνοντος.

Anmerk. 3. Zur genaueren Bestimmung der Zeitbeziehung dient häufig die Präposition ἐπί mit dem Gen. Part., jedoch immer nur, wenn das Partizip der Gegenwart steht, als: ἐπὶ Κύρου βασιλεύοντος. S. § 438, p. 496. Das Zeitverhältnis der Vergangenheit wird zuweilen bestimmter durch die Präposition μετά c. acc. (nach) bezeichnet, als: Hdt. 6.98 μετὰ τοῦτον ἐνθεῦτεν ἐξαναχθέντα Δῆλος ἐκινήθη. 132 μετὰ τὸ ἐν Μαραθῶνι τρῶμα γενόμενον Μιλτιάδης αὔξετο. Vgl. 1, 34. 4, 44. Th. 6.3 ἔτει πέμπτῳ μετὰ Συρακούσας οἰκισθείσας. S. § 439, S. 509. Das Gegenteil wird nur selten durch πρό c. g. ausgedrückt, wie in den νόμοις b. Aeschin. 1.12 πρὸ ἡλίου δύνοντος, gwhnl. durch πρότερον c. ind. od. conj. od. inf., oder πρότερον πρὶν , s. Passow III. S. 1242. Das Verhältnis einer ungefähren Zeitbestimmung wird bestimmter durch ὑπό c. acc. dargestellt, als: Hdt. 1.51 ὑπὸ τὸν νηὸν κατακαέντα. 6, 2 ὑπὸ τὴν πρώτην ἐπελθοῦσαν νύκτα. S. § 442, S. 525. Zur Bezeichnung der unmittelbaren Aufeinanderfolge in der Zeit wird ἐπί c. dat. gebraucht. Hdt. 4.164 μαθὼν ἐπ᾽ ἐξεργασμένοισι τὸ μαντήιον ἐὸν τοῦτο, gleich nach geschehener That. 2, 22 ἐπὶ δὲ χιόνι πεσούσῃ πᾶσα ἀνάγκη ἐστὶ ὗσαι ἐν πέντε ἡμέρῃσιcontinuo post nivem delapsamBaehr. 1, 170 ἐπὶ διεφθαρμένοισι Ἴωσι. Vgl. § 438, S. 500. Das Verhältnis der Gleichzeitigkeit wird durch ἅμα c. dat. ausgedrückt. *i, 682 ἅμ᾽ ἠοῖ φαινομένῃφιν. Hdt. 3.86 ἅμ᾽ ἡμέρῃ διαφωσκούσῃ, sodann ἅμα δὲ τῷ ἵππῳ τοῦτο ποιήσαντι ἀστραπὴ ἐξ αἰθρίης καὶ βροντὴ ἐγένετο. Th. 2.2 ἅμα ἦρι ἀρχομένῳ. X. A. 2.1.3 ἅμα ἡλίῳ ἀνίσχοντι ἦλθε Προκλῆς. 2. 3, 1 ἅμα ἡλίῳ ἀνατέλλοντι. Seltener σύν. X. C. 4.5.21 ὀργὴ . . σὺν τῷ φόβῳ λήγοντι ἄπεισι.

Anmerk. 4. Zur näheren Bestimmung des Zeitverhältnisses treten ferner häufig sowohl zu dem einfachen Partizipe als zu den Gen. abs. die Zeitadverbien: αὐτίκα, εὐθύς (ion. ἰθέως), ἐξαίφνης, μεταξύ, ἅμα, ἄρτι. Hdt. 1.179 ὀρύσσοντες ἅμα τὴν τάφρον ἐπλίνθευον. 2, 146 Διόνυσον . . αὐτίκα γενόμενον (gleich nach seiner Geburt) ἐς τὸν μηρὸν ἐνερράψατο Ζεύς. 9, 57 καὶ ἅμα καταλαβόντες προσεκέατό σφι, sobald sie die Feinde erreicht hatten, griffen sie dieselben an. 6, 11 ταῦτα μέν νυν ἰθέως ἀπικομένων ἐς τὴν Μίλητον τῶν Περσέων ἐγίνετο. Th. 2.91 ἐπαιάνιζόν τε ἅμα πλέοντες, inter navigandum. Vgl. 1, 144. 2, 79 ἄρτι τῆς μάχης γεγενημένης (eben erst) ἐπιβοηθοῦσιν ἄλλοι πελτασταί. X. A. 3.1.47 καὶ ἅμα ταῦτ᾽ εἰπὼν ἀνέστη, simulatque haec dixit. 6. 3, 5 καὶ τέως μὲν ἐμάχοντο ἅμα πορευόμενοι οἱ Ἕλληνες, während des Marsches. P. Phaed. 60b καὶ τρίβων ἅμαἔφη, ubi v. Stallb. 61, c καὶ ἅμα λέγων ταῦτα καθῆκε τὰ σκέλη ἐπὶ τὴν γῆν. 70, a μὴ εὐθὺς ἀπαλλαττομένη ( ψυχὴ) τοῦ σώματος . . διασκεδασθεῖσα οἴχηται, ubi v. Stallb. Vgl. 75, b. c. Civ. 328, c εὐθὺς οὖν με ἰδὼν Κέφαλος ἠσπάζετό τε καὶ εἶπεν, simul ut me conspexit. X. A. 1.9.4 εὐθὺς παῖδες ὄντες μανθάνουσιν ἄρχειν τε καὶ ἄρχεσθαι. P. Lys. 207a Μενέξενος ἐκ τῆς αὐλῆς μεταξὺ παίζων εἰσέρχεται, während er spielte. Civ. 336, b καὶ Θρασύμαχος πολλάκις μὲν καὶ διαλεγομένων ἡμῶν μεταξὺ ὥρμα ἀντιλαμβάνεσθαι τοῦ λόγου. Ap. 40, b ἐν ἄλλοις λόγοις πολλαχοῦ δή με ἐπέσχε λέγοντα μεταξύ (mitten im Reden), ubi v. Stallb. Euthyd. 275, e καὶ αὐτοῦ μεταξὺ ταῦτα λέγοντος Κλεινίας ἔτυχεν ἀποκρινάμενος. Phaed. 75, c ἠπιστάμεθα εὐθὺς γενόμενοι ξύμπαντα τὰ τοιαῦτα. Crat. 396, b τοῦτον δὲ Κρόνου υἱὸν εἶναι ὑβριστικὸν μὲν ἄν τι δόξειεν εἶναι ἀκούσαντι ἐξαίφνης. Gorg. 523, e (τὸν κριτὴν) αὐτῇ τῇ ψυχῇ αὐτὴν τὴν ψυχὴν θεωροῦντα ἐξαίφνης ἀποθανόντος ἑκάστου, simulac quisque mortuus est.

Anmerk. 5. Um die Zeitfolge und überhaupt die Folge nach dem Partizipe deutlicher und nachdrücklicher zu bezeichnen, treten sehr oft zu dem Prädikate des Satzes die Adverbien ἐνταῦθα, ἐνταῦθα δή, εἶτα, ἔπειτα, τότε, τότ᾽ ἤδη, εὐθύς, οὕτως), οὕτω δή, ὧδε. Hdt. 6.23 πειθομένων τῶν Σαμίων καὶ σχόντων τὴν Ζάγκλην ἐνταῦθα οἱ Ζαγκλαῖοι ἐβοήθεον. (Vgl. Verg. Aen. 2, 391 sic fatus deinde comantem Androgei galeam . . induitur.) 6, 104 ἀποφυγὼν δὲ καὶ τούτους στρατηγὸς οὕτω Ἀθηναίων ἀπεδέχθη, ita demum imperator creatus est. Th. 2.54 ἐσβεβληκότων τῶν Πελοποννησίων νόσος ἤρξατο εὐθύς. P. Gorg. 456d ἐάν τις εἰς παλαίστραν φοιτήσας, εὖχων τὸ σῶμα καὶ πυκτικὸς γενόμενος ἔπειτα τὸν πατέρα τύπτῃ. X. A. 4.7.13 αἱ γυναῖκες ῥιπτοῦσαι τὰ παιδία εἶτα ἑαυτὰς ἐπικατερρίπτουν. Vgl. 1. 2, 25. 7. 1, 4 ἐκέλευσεν αὐτὸν συνδιαβάντα ἔπειτα οὕτως ἀπαλλάττεσθαι, tum demum. Conv. 4, 23 οὗτος συμφοιτῶν εἰς ταὐτὰ διδασκαλεῖα ἐκείνῳ τότε ἰσχυρῶς προσεκαύθη, vgl. Cy. 1. 5, 6. 2. 1, 1. Hier. 7, 9 ibiq. Breitenb. Lys. 12.52 ποῦ κάλλιον ἦν ἀνδρὶ ἄρχοντι, Θρασυβούλου Φυλὴν κατειληφότος τότ᾽ ἐπιδείξασθαι τὴν αὑτοῦ εὔνοιαν; Andoc. 1.9 (ὑμῶν δέομαι) ἀκροασαμένους διὰ τέλους τῆς ἀπολογίας τότε ἤδη (tum demum) ψηφίζεσθαι. X. Comm. 3. 10, 2 ἐκ πολλῶν συνάγοντες τὰ ἐξ ἑκάστου κάλλιστα οὕτως ὅλα τὰ σώματα καλὰ ποιεῖτε φαίνεσθαι, vgl. 3. 5, 8 mit Kühners Bmrk. Cy. 5. 2, 6. Hell. 3. 2, 9 έλομένου δὲ τοῦ Φαρναβάζου καὶ τότε σπονδάς, οὕτω καταλιπὼν τὰς πόλεις διαβαίνει. P. Phaedr. 260d, ubi v. Stallb. Phaed. 61, d καὶ καθεζόμενος οὕτως ἤδη τὰ λοιπὰ διελέγετο. Vgl. Lys. 13.39. Ähnlich wie ἔπειτα u. τότε auch μετὰ ταῦτα Hdt. 8.25 ταῦτα ἐπαγγειλαμένου, μετὰ ταῦτα οὐδὲν ἐγίνετο πλοίων σπανιώτερον.(Smyth 2061)

Einen Grund. S. Ph. 1035 ὀλεῖσθε δ̓ ἠδικηκότες | τὸν ἄνδρα τόνδε. X. M. 1.2.22 πολλοὶ τὰ χρήματα ἀναλώσαντες, ὧν πρόσθεν ἀπείχοντο κερδῶν, αἰσχρὰ νομίζοντες εἶναι, τούτων οὐκ ἀπέχονται. Pl. Hipp. 1. 285, b παρανομοῦσιν ἄρα Λακεδαιμόνιοι οὐ διδόντες σοι χρυσίον καὶ ἐπιτρέποντες τοὺς αὑτῶν υἱεῖς. Mit vorbereitendem Demonstr. Hdt. 1.86 τοῦδε εἵνεκεν ἀνεβίβασε (τὸν Κροῖσον) ἐπὶ τὴν πυρὴν βουλόμενος εἰδέναι, εἴ τίς μιν δαιμόνων ῥύσεται, ubi v. Baehr. P. Theaet. 151b ταῦτα δή σοι ἕνεκα τοῦδε ἐμήκυνα, ὑποπτεύων σε ὠδίνειν τι κύοντα ἔνδον, ubi v. Stallb. Phaed. 102, d λέγω δὲ τοῦδ᾽ ἕνεκα βουλόμενος (i. e. ὅτι βούλομαι) δόξαι σοι ὅπερ ἐμοί, ubi v. Hdrf. Prot. 348, d. Andoc. 3.13 διὰ τάδε δεῖ πολεμεῖν, ἀδικουμένους βοηθοῦντας ἠδικημένοις. Sehr häufig in Fragsätzen. P. Phaed. 63a τί γὰρ ἂν βουλόμενοι (i. e. cur) ἄνδρες σοφοὶ ὡς ἀληθῶς δεσπότας ἀμείνους αὐτῶν φεύγοιεν; Über die Redensarten: τί μαθών und τί παθὼν ταῦτα ἐποίησας; cur haec fecisti? s. § 587, A. 6. Gen. abs. (mit vorbereitendem Demonstr.) Thuc. 7.13 τὰ πληρώματα διὰ τόδε ἐφθάρη τε ἡμῖν καὶ ἔτι νῦν φθείρεται, τῶν ναυτῶν μὲν διὰ φρυγανισμὸν καὶ ἁρπαγὴν καὶ ὑδρείαν ὑπὸ τῶν ἱππέων ἀπολλυμένων, οἱ δὲ θεράποντες αὐτομολοῦσι. P. Tim. 92a τετράπουν τὸ γένος αὐτῶν ἐκ ταύτης ἐφύετο τῆς προφάσεως, θεοῦ βάσεις ὑποτιθέντος πλείους τοῖς μᾶλλον ἄφροσιν, ubi v. Stallb.

Anmerk. 6. Zur genaueren Bestimmung des kausalen Verhältnisses dient zuweilen die Präp. ὑπό mit dem Gen. Part. *b, 334 ἀμφὶ δὲ νῆες | σμερδαλέον κονάβησαν ἀυσάντων ὑπ᾽ Ἀχαιῶν. Ar. Av. 296 οὐδ᾽ ἰδεῖν ἔτ᾽ ἔσθ᾽ ὑπ̓ αὐτῶν πετομένων τὴν εἴσοδον. — Auch hier wird zuweilen dem Prädikate des Satzes οὕτω hinzugefügt: so, unter diesen Umständen, d. i. aus diesem Grunde. P. Lach. 178b ὑμᾶς δὲ ἡμεῖς ἡγησάμενοι καὶ ἱκανοὺς γνῶναι καὶ γνόντας ἁπλῶς ἂν εἰπεῖν δοκεῖ ὑμῖν, οὕτω παρελάβομεν, ubi v. Stallb. Vgl. X. Hell. 4. 4, 2. Th. 6.61 βουλόμενοι αὐτὸν ἐς κρίσιν ἀγαγόντες ἀποκτεῖναι πέμπουσιν οὕτω τὴν Σαλαμινίαν ναῦν. Ebenso διὰ τοῦτο (τοῦτα), ἐκ τούτου. X. A. 1.7.3 νομίζων ἀμείνονας καὶ κρείττους πολλῶν βαρβάρων ὑμᾶς εἶναι, διὰ τοῦτο προσέλαβον. Vgl. 7. 1, 9. Cy. 3. 1, 39. 7. 5, 61. Comm. 1. 3, 7 mit Kühners Bmrk. An. 5. 8, 15 ἐν ἐμαυτῷ οὖν πεῖραν λαβών, ἐκ τούτου καὶ ἄλλον . . ἤλαυνον.

Eine Bedingung. X. C. 8.7.28 τοὺς φίλους εὐεργετοῦντες καὶ τοὺς ἐχθροὺς δυνήσεσθε κολάζειν. Ag. 10, 2 τίς γὰρ ἂν θεοσεβῆ μιμούμενος ἀνόσιος γένοιτο; P. Symp. 193d οὗ δὴ τὸν αἴτιον θεὸν ὑμνοῦντες δικαίως ἂν ὑμνοῖμεν Ἔρωτα. 194, c οὐ μέντ᾽ ἂν καλῶς ποιοίην, Ἀγάθων, περὶ σοῦ τι ἐγὼ ἄγροικον δοξάζων. 196, c κρατῶν ἡδονῶν καὶ ἐπιθυμιῶν Ἔρως διαφερόντως ἂν σωφρονοῖ. Phil. 43, b αἱ μεταβολαὶ κάτω τε καὶ ἄνω γιγνόμεναι λύπας τε καὶ ἡδονὰς ἀπεργάζονται. Vgl. Phaedr. 269, d. Dem. 9.45 οὐ γὰρ ἂν αὐτοῖς ἔμελ᾽ εἴ τις ἐν Πελοποννήσῳ τινὰς ὠνεῖται, μὴ τοῦθ᾽ ὑπολαμβάνουσιν, i. e. εἰ μὴ τοῦθ᾽ ὑπελάμβανον, ubi v. Schaefer. In der Frage: P. Gorg. 509b τίνα ἂν βοήθειαν μὴ δυνάμενος ἄνθρωπος βοηθεῖν ἑαυτῷ καταγέλαστος ἂν τῇ ἀληθείᾳ εἴη; Gen. abs. a, 390 καί κεν τοῦτ᾽ ἐθέλοιμι Διός γε διδόντος ἀρέσθαι. Aesch. S. 562 θεῶν θελόντων ἂν δ̓ ἀληθεύσαιμ᾽ ἐγώ. 719 θεῶν διδόντων οὐκ ἂν ἐκφύγοιν κακά. Eur. Hipp. 1434 ἀνθρώποισι δὲ | θεῶν διδόντων (si dii auctores sunt) εἰκὸς ἐξαμαρτάνειν. Isocr. 4.2 τῶν ἀθλητῶν δὶς τοσαύτην ῥώμην λαβόντων οὐδὲν ἂν πλέον γένοιτο τοῖς ἄλλοις. Dem. 9.76 οἴομαι καὶ νῦν ἔτι ἐπανορθω θῆναι ἂν τὰ πράγματα τούτων γιγνομένων. Pl. leg. 730, c ὥστε ζώντων καὶ μὴ ἑταίρων καὶ παίδων σχεδὸν ὁμοίως ὀρφανὸν αὐτῷ γενέσθαι τὸν βίον, “ut, sive vivant sive non vivant sodales et liberi ejus, propemodum aeque orba ipsi vita exsistatStallb. Eur. J. A. 1002 πάντως δέ μ̓ ἱκετεύοντες ἥξετ᾽ εἰς ἴσον, | εἴ τ᾽ ἀνικετεύτως = ἐάν τε ἱκετεύητε ἐάν τε μή.

Anmerk. 7. Auch hier wird bisweilen dem Prädikate des Satzes οὕτως hinzugefügt, z. B. X. C. 1.6.5. (Smyth 2067)

Eine Einräumung. X. oec. 15, 3 ( γεωργία ποιεῖ) τοὺς μὴ ἐπισταμένους πολλὰ πονοῦντας ἀπόρως βιοτεύειν, ubi v. Breitenb. R. L. 1, 1 Σπάρτη τῶν ὀλιγανθρωποτάτων πόλεων οὖσα δυνατωτάτη ἐν τῇ Ἑλλάδι ἐφάνη. Cy. 3. 2, 15 ὡς ὀλίγα δυνάμενοι προορᾶν ἅνθρωποι περὶ τοῖ μέλλοντος πολλὰ ἐπιχειροῦμεν πράττειν. P. Lach. 197c οὐδὲν ἐρῶ πρὸς ταῦτα ἔχων εἰπεῖν. Jon 541, d ὃν (Ἀπολλόδωρον, τὸν Κυζικηνόν) Ἀθηναῖοι πολλάκις ἑαυτῶν στρατηγὸν ᾕρηνται ξένον ὄντα.

Anmerk. 8. Gewöhnlich tritt zu einem solchen Partizipe ein Adverb: πέρ, so sehr auch, b. Hom. sehr häufig, auch öfters b. Aeschylus, mehrmals b. Eurip., vereinzelt S. Ph. 1068, selten b. Hdt., s. d. Beisp.; καί, etiam; καὶ ταῦτα; οὐδέ od. μηδέ; καὶ . . πέρ, wo πέρ seine Stelle hinter dem hervorzuhebenden Worte einnimmt, bei Homer, auch noch bei Aeschylus, s. die Beisp., in der Regel aber καίπερ, das schon η, 224. Hs. th. 533 begegnet und nachher allgemein gebräuchlich wird; οὐδέ . . πέρ Hom., οὐδέπερ od. μηδέπερ bei den Trag. zuweilen, vereinzelt auch bei Aristoph., s. d. Beisp.; καίτοι selten b. d. älteren, öfter b. d. späteren Schriftstellern. Um den Gegensatz hervorzuheben, treten zu dem Prädikate oft die Adverbien ὅμως, ἔμπης ep. u. trag., καὶ ὥς u. οὐδ᾽ ὥς ep., ἐ̂τα, ἔπειτα, κᾆτα, κἄπειτα, wobei zu bemerken ist, dass in der Dichtersprache dieselben sich in der Regel an das Partizip anschliessen, oft auch nicht bloss bei den Dichtern, sondern auch in der Prosa dem Partizipe vorangehen. *a, 241 οὔ τι δυνήσεαι ἀχνύμενός περ | χραισμεῖν. 586 ἀνάσχεο κηδομένη περ. 275 μήτε οὺ τόνδ᾽ ἀγαθός περ ἐὼν ἀποαίρεο κούρην. Aesch. S. 1039 τάφον γὰρ αὐτὴ . . γυνή περ οὖσα τῷδε μηχανήσομαι. Vgl. Ag. 1571. Suppl. 56. Eur. Alc. 2. Andr. 763. Ion 1324 οὐ τεκοῦσά περ. Hdt. 3.131 ὑπερεβάλετο τοὺς ἄλλους ἰητρούς, ἀσκευής περ ἐών, etsi supellectile carebat. 8, 11 ἔργου εἴχοντο, ἐν ὀλίγῳ περ ἀπολαμφθέντες. (Aber 8, 13 τοῖσι δὲ ταχθεῖσι . . αὐτή περ ἐοῦσα νὺξ πολλὸν ἦν ἔτι ἀγριωτέρη gehört πέρ nicht zu dem Partizipe, sondern dient zur Verstärkung von αὐτή, ebendieselbe Nacht.) *n, 315 οἵ μιν ἅδην ἐλόωσι καὶ ἐσσύμενον πολέμοιο. Vgl. 787. Π. 9. X. M. 2.3.19 ἀδελφὼ φίλω ὄντε καὶ πολὺ διεστῶτε πράττετον ἅμα ἐπ᾽ ὠφελείᾳ ἀλλήλοιν. An. 6. 2, 10 καὶ τοὺς μὲν πόνους σφᾶς ἔχειν, τὰ δὲ κέρδη ἄλλους, καὶ ταῦτα τὴν σωτηρίαν σφῶν κατειργασμένων, etsi ipsi salutem paravissent. Pl. civ. 404, b Ὅμηρος ἐν ταῖς τῶν ἡρώων ἑστιάσεσιν οὔτε ἰχθύσιν αὐτοὺς ἑστιᾷ, καὶ ταῦτα ἐπὶ θαλάττῃ ἐν Ἑλλησπόντῳ ὄντας. *q, 125 τὸν μὲν ἔπειτ᾽ εἴασε καὶ ἀχνύμενός περ ἑταίρου | κεῖσθαι, vgl. Α, 577. Aesch. Ag. 1203 μῶν καὶ θεός περ (sc. ὤν) ἱμέρῳ πεπληγμένος; Th. 4.39 τοῦ Κλέωνος καίπερ μανιώδης οὖσα ὑπόσχεσις ἀπέβη (successit). X. A. 1.6.10. 5. 5, 17. Dem. 44.65 εἰ μὲν τετελευτηκὼς ἐποιήσατό τινα, καίπερ οὐ διδόντος τοῦ νόμου, συνεχωροῦμεν ἂν αὐτῷ. n, 294 οὐκ ἄρ᾽ ἔμελλες, | οὐδ᾽ ἐν σῇ περ ἐὼν γαίῃ, λήξειν ἀπατάων. Dem. 21.205 ἐγὼ μὲν οὐδὲ πεπονθὼς κακῶς ἐχθρὸν εἶναί μοι τοῦτον ὁμολογῶ. Aesch. Ch. 504 οὕτω γὰρ οὐ τέθνηκας οὐδέπερ θανών, vgl. Suppl. 399. Eur. Ph. 1624. Ar. Ach. 222 διωκτέος δέ: μὴ γὰρ ἐγχάνοι ποτὲ | μηδέπερ γέροντας ὄντας ἐκφυγὼν Ἀχαρνέας. Simon. b. P. Prot. 339c οὐδέ μοι ἐμμελέως τὸ Πιττάκειον νέμεται, καίτοι σοφοῦ παρὰ φωτὸς εἰρημένον. Pl. civ. 511, d νοῦν οὐκ ἴσχειν περὶ αὐτὰ δοκοῦσί σοι, καίτοι νοητῶν ὄντων μετὰ ἀρχῆς. Axioch. 364, b καίτοιγε διαχλευάζων. Lys. 31.34 ἱκανά μοι νομίζω εἰρῆσθαι, καίτοι πολλά γε παραλιπών (das einzige Beispiel b. d. Rednern). Häufiger b. Spät., s. Passow. X. A. 3.2.16 τὸ πλῆθος ἄμετρον ὁρῶντες ὅμως ἐτολμήσατε ἰέναι εἰς αὐτούς. Eur. Or. 680 κἀγώ ς᾿ ἱκνοῦμαι καὶ γυνή περ οὖσ᾽ ὅμως. M. 280 ἐρήσομαι δὲ καὶ κακῶς πάσχουσ᾽ ὅμως. P. Phaed. 91c Σιμμίας φοβεῖται, μὴ ψυχὴ ὅμως καὶ θειότερον καὶ κάλλιον ὂν τοῦ σώματος προαπολλύηται, ubi v. Hdrf. (Vgl. Ter. Eun. 1. 2, 90 tamen contemptus abs te haec habui in memoria.) X. C. 5.1.26 οὕτως ἔχομεν, ὡς σὺν σοὶ ὅμως καὶ ἐν τῇ πολεμίᾳ ὄντες θαρροῦμεν. Vgl. 6. 4, 6. 8. 2, 21. P. Lys. 213a ibiq. Stallb. Lycurg. 75 ἄξιον γὰρ ὅμως καίπερ πρὸς εἰδότας διελθεῖν, ubi v. Maetzner. Isocr. 15.272 ὅμως δὲ καίπερ οὕτω διακείμενος ἐπιχειρήσω διαλεχθῆναι περὶ αὐτῶν. *c, 1 Νέστορα δ̓ οὐκ ἔλαθεν ἰαχὴ πίνοντά περ ἔμπης. *o, 399 οὐκέτι τοι δύναμαι χατέοντί περ ἔμπης | ἐνθάδε παρμενέμεν. Pind. P. 5, 55 Βάττου δ̓ ἕπεται παλαιὸς ὄλβος ἔμπαν (Dor. st. ἔμπας) τὰ καὶ τὰ νέμων. S. Ai. 1338 ἀλλ᾽ αὐτὸν ἔμπας ὄντ᾽ ἐγὼ τοιόνδ᾽ ἐμοὶ | οὐκ ἀντατιμάσαιμ᾽ ἄν. *g, 159 ἀλλὰ καὶ ὣς τοίη περ ἐοῦσ᾽ ἐν νηυσὶ νεέσθω. a, 6 ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς ἑτάρους ἐρρύσατο ἱέμενός περ. P. Gorg. 519e οὐ δοκεῖ σοι ἄλογον εἶναι . . μέμφεσθαι τούτῳ, ὅτι ὑφ᾽ ἐαυτοῦ ἀγαθὸς γεγονώς τε καὶ ὢν ἔπειτα πονηρός ἐστιν; Charm. 163, a ὑποθέμενος σωφροσύνην εἶναι τὸ τὰ ἑαυτοῦ πράττειν ἔπειτα οὐδέν φησι κωλύειν καὶ τοὺς τὰ τῶν ἄλλων πράττοντας σωφρονεῖν. Vgl. Prot. 341, e ibiq. Stallb. et ad Phaed. 70, e. Ar. N. 861 εἶτα τῷ πατρὶ | πιθόμενος ἐξάμαρτε, ubi (857) v. Herm. et ad Vig. p. 772. Id. L. 653 τὸν ἔρανον . . εἶτ᾽ ἀναλώσαντες οὐκ ἀντεισφέρετε τὰς εἰσφοράς. Pl. 1148 ἔπειτ᾽ ἀπολιπὼν τοὺς θεοὺς ἐνθάδε μενεῖς; P. Gorg. 457b ἐὰν ῥητορικὸς γενόμενός τις κᾆτα τῇ τέχνῃ ἀδικῇ, ubi v. Stallb. Ebenso κἄπειτα Phaed. 98, c. S. OC. 1005 κᾆθ᾽ ὧδ᾽ ἐπαινῶν πολλὰ τοῦδ᾽ ἐκλανθάνῃ. Ar. Lys. 560 ὅταν ἀσπίδ᾽ ἔχων καὶ Γοργόνα τις κᾆτ᾽ ὠνῆται κορακίνους.

Anmerk. 9. In ähnlichem Sinne wird zuweilen ἐπί c. dat. gebraucht. Vgl. § 438, II, S. 501. Dem. 4.51 νῦν δ̓ ἐπ᾽ ἀδήλοις οὖσι τοῖς ἀπὸ τούτων ἐμαυτῷ γενησομένοις ὅμως ἐπὶ τῷ συνοίσειν ὑμῖν, ἐὰν πράξητε, ταῦτα πεπεῖσθαι λέγειν αἱροῦμαι, ubi v. Voemel, wie Th. 8.97 ἐπὶ δ̓ οὖν τοῖς ἠγγελμένοις οἱ Ἀθηναῖοι ναῦς εἴκοσιν ὅμως ἐπλήρουν.(Smyth 2066)

Einen Beweggrund oder eine Absicht, einen Zweck. Zur Bezeichnung dieses Verhältnisses wird nur das Participium Fut. Act. und zuweilen auch das Part. Praes. Act. (§ 382, 7, S. 141 f.) gebraucht. Am häufigsten findet dieser Gebrauch bei den Verben des Gehens, Kommens, Schickens statt. *b, 49 Ἠὼς . . προσεβήσετο . . φόως ἐρέουσα. Hdt. 6.70 ἐς Δελφοὺς χρησόμενος τῷ χρηστηρίῳ πορεύεται. X. Comm. 3. 7, 5 σέ γε διδάξων ὥρμημαι. Cy. 3. 1, 2 κατασκεψομένους ἔπεμπε. Vgl. An. 1. 3, 14. Th. 1.29 προπέμψαντες κήρυκα πρότερον πόλεμον προεροῦντα Κερκυραίοις . . ἔπλεον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαμνον Κερκυραίοις ἐναντία πολεμήσοντες. Pl. ap. 51, b ἐάν τε (πατρὶς) εἰς πόλεμον ἄγῃ τρωθησόμενον ἀποθανούμενον, ποιητέον ταῦτα. Vgl. § 482, 10. Mit vorbereitendem Demonstrative P. Parm. 126a πάρειμί γε ἐπ᾽ αὐτὸ τοῦτο, δεησόμενος ὑμῶν.(Smyth 2065)

Die Art und Weise, das Mittel, sowie überhaupt einen Nebenumstand. *a, 596 μειδήσασα δὲ παιδὸς ἐδέξατο χειρὶ κύπελλον. P. Symp. 202b καὶ γελάσασα . . ἔφη. So φερόμενος u. das intransitiv gebrauchte φέρων, summo studio, maximo impetu, bei Verben der Bewegung. Hdt. 7.210 ὡς ἐσέπεσον φερόμενοι ἐς τοὺς Ἕλληνας οἱ Μῆδοι, ἔπιπτον πολλοί, vgl. 8, 91. 8, 87 (ναῦς) διωκομένη ὑπὸ τῆς Ἀττικῆς φέρουσα ἐνέβαλε νηὶ φιλίῃ. X. C. 2.3.3 τούτοις . . πᾶσιν ἅμα πάντα ἥκει τὰ χαλεπὰ φερόμενα, bricht mit Gewalt herein. Aeschin. 3.82 εἰς τοῦτο φέρων περιέστησε τὰ πράγματα, dahin brachte er hastig die Lage der Dinge. Vgl. ib. 90 u. 146. X. C. 3.2.25 λῃζόμενοι ζῶσιν, raptu vivunt. Comm. 3. 5, 16 προαιροῦνται μᾶλλον οὕτω κερδαίνειν ἀπ᾽ ἀλλήλων συνωφελοῦντες αὑτούς. Isocr. 12.44 τοὺς Ἕλληνας ἐδίδαξαν, ὃν τρόπον διοικοῦντες τὰς αὑτῶν πατρίδας καὶ πρὸς οὓς πολεμοῦντες μεγάλην ἂν τὴν Ἑλλάδα ποιήσειαν. Lys. 13.70 φησὶν αὐτὸν Ἀθηναῖον τὸν δῆμον ποιήσασθαι, ψευδόμενος, “und das lügt er”. Vgl. Dem. 29.13. 37, 23. Isocr. 5.7 ἔφθητε ποιησάμενοι τὴν εἰρήνην, πρὶν ἐξεργασθῆναι τὸν λόγον, σωφρονοῦντες, idque fecistis prudenter. Vgl. Eur. M. 250 κακῶς φρονοῦντες. Isocr. 9.54 ὁρῶντες αὐτὴν (τὴν πόλιν) ὑπὸ Λακεδαιμονίοις οὖσαν . . βαρέως ἔφερον, ἀμφότεροι προσήκοντα ποιοῦντες. So namentlich die Formeln εὖ ποιῶν, καλῶς ποιῶν, womit der Redende seine Zustimmung zu der besprochenen Handlung oder Lage des Subjekts ausdrückt. Dem. 23.163 Κότυν εὖ ποιῶν ἀποκτίννυσιν Πύθων, mit Recht, vgl. 20, 110. 21, 2. 57, 6. P. Symp. 174e. Aeschin. 3.232 φατὲ μὲν εὐτυχεῖς εἶναι, ὡς καὶ ἐστὲ καλῶς ποιοῦντες, glücklicherweise, vgl. Dem. 10.38. 18, 231. 23, 143. 1, 28 ὑπὲρ τῶν πολλῶν ὧν καλῶς ποιοῦντες ἔχουσι, in Gottes Namen, meinetwegen.

Anmerk. 10. Auf ähnliche Weise bedienen sich die Griechen der Partizipien ἔχων, ἄγων, φέρων, λαβών, wo wir die Präposition mit gebrauchen, und zwar ἔχων von lebenden und leblosen Wesen, die in jemandes Besitze sind, ἄγων von lebenden, zuweilen auch leblosen Wesen, φέρων von leblosen, λαβών von beiden. X. C. 1.3.1 ἔρχεται Μανδάνη πρὸς τὸν πατέρα καὶ τὸν Κῦρον τὸν υἱὸν ἔχουσα. 1. 6, 10 σὺ δὲ πεζὴν δύναμιν ἐνθένδε ἔχων ἔρχει. An. 7. 7, 53 ταῦτα λαβὼν καὶ τοὺς . . ὁμήρους προσλαβὼν ἄπιθι. r, 72 Πείραιος δουρικλυτὸς ἐγγύθεν ἦλθεν ξεῖνον ἄγων. g, 312 ἦλθε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος | πολλὰ κτήματ᾽ ἄγων. o, 269 ἑτάρους τε λαβὼν καὶ νῆα μέλαιναν ἦλθον. Die Dichtersprache, besonders die epische, setzt häufig die Partizipien ἔχων, φέρων, λαβών, ἀείρας, ἄγων zu Verben des Gebens, Setzens u. ähnl. hinzu, um das Moment der dem Geben und Setzen vorausgegangenen Handlung malerisch gleichsam vor das Auge des Hörers zu stellen. *h, 303 δῶκε ξίφος ἀργυρόηλον | σὺν κολεῷ τε φέρων καὶ ἐυτμήτῳ τελαμῶνι. a, 130 αὐτὴν δ̓ ἐς θρόνον εἶσεν ἄγων. Vgl. γ, 416. S. Ph. 481. 488. *k, 30 ἐπὶ στεφάνην κεφαλῆφιν ἀείρας | θήκατο. *l, 488 τὸν Μενέλαος . . ἔξαγ᾽ ὁμίλου | χειρὸς ἔχων. *m, 452 ποιμὴν ῥεῖα φέρει πόκον ἄρσενος οἰὸς | χειρὶ λαβὼν ἑτέρῃ. w, 398 Ὀδυσεῦς δὲ λαβὼν κύσε χεῖρα. Ferner die Partizipien παρών, ἐλθών, μολών, ἰών, λαβών u. ähnl. in anderen Verbindungen, besonders bei den Tragikern. S. Ai. 1131 εἰ τοὺς θανόντας οὐκ ἐᾷς θάπτειν παρών. Vgl. 1156. 1384. Ph. 373. Ai. 854 Θάνατε, Θάνατε, νῦν μ̓ ἐπίσκεψαι μολών, vgl. Ph. 330. Ant. 768 φρονείτω μεῖζον κατ᾽ ἄνδρ᾽ ἰών, vgl. Ai. 304. Ph. 353. Eur. Cy. 241. S. Ai. 1098 σὺ φῂς ἄγειν | τὸν ἄνδρ᾽ Ἀχαιοῖς δεῦρο σύμμαχον λαβών; OC. 475 οἰὸς νεώρους νεοπόκῳ μαλλῷ (sc. ἔρεψον) λαβών (sc. αὐτόν). *b, 774 λαοὶ . . δίσκοισιν τέρποντο καὶ αἰγανέῃσιν ἱέντες (sc. αὐτά4).(Smyth 2068)

1 Vgl. Haase ad X. R. L. 10, 5 p. 185 sq.

2 Vgl. Matthiä II. § 558. Stallb. ad P. Civ. 366e. Bremi ad Dem. Ph. III. p. 116, 21. Schmalfeld Synt. d. griech. Verbs § 218, 2.

3 Vgl. E. Wentzel de gen. et dat. abs. Vratislaviae (ohne Jahreszahl) § 14.

4 Vgl. Lobeck ad S. Ai. 57. Ellendt-Genthe, L. S. p. 204 u. 457. Schneidewin zu S. Ai. 304. Ph. 1156.

hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: